Bắt nguồn từ một món ăn dân dã dành cho người lao động, phở đã trở thành một nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của Việt Nam. Xuất hiện từ đầu thế kỷ 20, trải qua hơn 100 năm, đến nay phở Việt có mặt ở nhiều nơi trên thế giới, được ghi vào từ điển Oxford và từng lọt top 50 món ngon nhất trên thế giới do CNN bình chọn.
Ngày 4/12, tại Tòa soạn Báo Tuổi Trẻ, Cục Ngoại vụ và Ngoại giao văn hóa (Bộ Ngoại giao), Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương), Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh và Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam tổ chức họp báo công bố chương trình "Ngày của Phở 2025", lần thứ 9.
Gần 12 giờ trưa, lượng khách đổ về quán phở ở số 13 Lò Đúc ngày càng đông. Từ xa đi lại cửa hàng chừng 5 mét, mùi thơm của tỏi và hành phi đã tỏa ra ngào ngạt. Mặt tiền tiệm là khu vực nấu nướng. Ông Nguyễn Trọng Thìn, dù đã ngoài 70, vẫn đứng bếp, thoăn thoắt xào lăn từng thớ thịt trên chảo lửa.
Khi nhắc đến phở, nhiều người nghĩ ngay đến món phở bò, phở gà bốc hơi nghi ngút với nước dùng thanh ngọt. Tuy nhiên, giữa vô vàn sáng tạo độc đáo từ món phở, phở cuốn Hà Nội lại mang một phong vị riêng, nhẹ nhàng và tinh tế.
Trong khuôn khổ Festival Phở 2025 với chủ đề "Tinh hoa phở Việt - Di sản trong kỷ nguyên số" diễn ra tại Khu di tích Hoàng Thành Thăng Long, tọa đàm về hành trình của phở với dấu ấn trở thành di sản UNESCO và lan tỏa quốc tế đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu, chuyên gia và du khách.
Phở là món ăn phổ biến nhất, phù hợp với đủ mọi loại giá tiền từ bình dân đến xa xỉ, phù hợp với mọi không gian từ vỉa hè, đường phố đến nhà hàng sang trọng… Nhưng ở phở vẫn luôn có một điều để thực khách tranh luận qua nhiều năm, là thế nào là một bát phở ngon.
Chương trình “Festival Phở năm 2025” nhằm quảng bá hình ảnh “Phở Hà Nội” sẽ được tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long. Chương trình sẽ có hơn 50 gian hàng, quy tụ các thương hiệu phở nổi tiếng cả ba miền.
Thuở đầu, ông Thìn “Lò Đúc” chỉ dám phi tỏi, hành, ớt và thoăn thoắt xóc chảo đến khi cháy cạnh rồi hắt vào từng thớ thịt. Có thế mà bát phở tái lăn thơm nức, độc lạ bậc nhất Hà thành khi ấy ra đời.
Cùng với các thức ẩm thực trứ danh khác của Việt Nam như mì Quảng, trà sen Quảng An, phở Hà Nội và phở Nam Định vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ở hạng mục Tri thức dân gian.
Phở là đề tài hấp dẫn, thôi thúc nhà văn, nhà nghiên cứu Nguyễn Ngọc Tiến dành nhiều thời gian, công sức tìm hiểu từ nhiều năm nay. Với ông, phở Hà Nội ẩn chứa bên trong đó nhiều câu chuyện hết sức thú vị.
Vân Cù là ngôi làng nghề phở nổi tiếng ở Nam Định. Trong cả thế kỷ qua, người làng Vân Cù đã đem phở đi khắp cả nước và ra nước ngoài. Những người thuộc thế hệ thứ nhất, thứ hai đem nghề phở đi muôn nơi, nay đều đã là những bậc lão niên. Câu chuyện bát phở đã gắn bó với họ từ thủa nhỏ theo bố mẹ làm hàng, cho đến nay con cháu đã mở hàng phở khắp trong nam ngoài bắc.
Làng Vân Cù, xã Đồng Sơn (huyện Nam Trực, Nam Định) là nơi có nghề phở lâu đời, nổi tiếng. Nghề phở ở Vân Cù hình thành từ đầu thế kỷ 20, đến nay, nhiều gia đình ở Vân Cù đã có tới 3-4 thế hệ theo nghề truyền thống; con cháu của làng gìn giữ và đưa phở đi nhiều nơi và rất có ý thức về việc bảo tồn, phát triển nghề phở. Đây cũng đã được chọn làm nơi tổ chức Festival Phở 2024.
Mặc dù nhiều địa phương trong cả nước có món phở, nhưng phở gắn bó lâu đời với cuộc sống người dân Hà Nội, trở thành thức quà phổ biến, gắn với tập quán, văn hoá ẩm thực của Hà Nội. Mới đây, phở Hà Nội đã được ghi vào danh mục Di sản Văn hoá phi vật thể quốc gia.
Ngày 9/8, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã ký Quyết định số 2326/QĐ-BVHTTDL về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Chiều 29/7, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Báo Tuổi Trẻ và Saigontourist Group có buổi họp báo thông tin về sự kiện "Vietnam Phở Festival 2024" dự kiến sẽ diễn ra trong ngày 5 và 6/10 tại thủ đô Seoul, Hàn Quốc.
Thương hiệu Michelin vừa giới thiệu các nhà hàng, quán ăn của Việt Nam thuộc các hạng mục khác nhau, trong đó, có sáu quán phở Hà Nội nằm trong danh sách này. Vậy những quán phở này có gì đáng chú ý?
Từ lâu rồi ở Pháp, nơi nào có người Việt, nơi ấy có phở. Theo các thế hệ kiều bào tại Pháp, những quán phở Việt Nam đầu tiên đã xuất hiện từ mấy chục năm trước và có chỗ đứng trong lòng của những vị khách đam mê khám phá ẩm thực nơi xứ người.
Ngày 2/6, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định tổ chức Toạ đàm khoa học “Phở trong bối cảnh đương đại dưới góc nhìn từ di sản văn hóa”, nhằm tham vấn các ý kiến đóng góp của các nhà nghiên cứu, chuyên gia, đại diện chủ thể thực hành di sản, đại diện chính quyền địa phương, cộng đồng để nhận diện di sản Phở trong bối cảnh đương đại dưới góc nhìn từ di sản văn hóa.
Ngày 16/5, tại Thủ đô Praha, Ủy ban ASEAN tại Praha đã tổ chức Lễ hội Quảng bá ẩm thực ASEAN (ASEAN COOK SHOW 2024). Tham dự sự kiện có sự hiện diện của đông đảo các đầu bếp đến từ các nhà hàng, khách sạn nổi tiếng của các nước thành viên ASEAN tại Praha và một số khách mời ngoại giao đoàn tại Cộng hòa Séc.
Từ hơn 100 năm trước, những người thợ nấu phở ở làng nghề Vân Cù (xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực, Nam Định) đã tỏa đi khắp đất nước, đưa món phở đến khắp các tỉnh, thành phố. Giờ đây, làng Vân Cù trở thành một điểm du lịch độc đáo đón du khách trong nước và quốc tế yêu thích ẩm thực Việt.
Từ 15 đến 17/3, Festival Phở 2024 đã diễn ra với chuỗi hoạt động đặc sắc tại tỉnh Nam Định. Đây là Festival Phở đầu tiên trên cả nước được tổ chức ở một địa phương, với ý nghĩa tôn vinh, nâng tầm văn hóa ẩm thực phở, món ăn được xem là “quốc hồn, quốc túy” của dân tộc.
Trong ba ngày, từ 15 đến 17/3, hàng nghìn người dân cùng khách du lịch đã tham dự chuỗi hoạt động phong phú và hấp dẫn của Festival Phở 2024 diễn ra tại tỉnh Nam Định.
Festival Phở 2024 đã kết thúc tốt đẹp sau 3 ngày quảng diễn, giới thiệu và phục vụ du khách. Theo Ban tổ chức, đã có hơn 50 nghìn bát phở từ các thương hiệu phở nổi tiếng và đặc sắc các vùng miền được bán ra theo hình thức ưu đãi.
Sợi phở được làm từ hạt ngô địa phương, nước xương được ninh từ 60% củ quả, khiến những ai mắc bệnh huyết áp, béo phì đều bị hấp dẫn bởi lời giới thiệu khéo léo: “Phở ngô lành tính và ăn sẽ giảm cân” của đầu bếp Hoàng Mạnh Cầm tại Festival Phở 2024.
Ngày cuối cùng diễn ra Festival Phở 2024, du khách thập phương vẫn xếp hàng từ rất sớm để hy vọng được thưởng thức những tô phở đặc trưng phong cách 3 miền. Có không ít người bày tỏ tiếc nuối khi một số thương hiệu như phở Atiso Đà Lạt đã không còn phục vụ hôm nay.
Sáng 16/3, rất đông người dân đã tới Festival Phở 2024 xếp hàng để thưởng thức những bát phở thơm ngon, tới từ mọi miền Tổ quốc. Người dân được tìm hiểu, chiêm ngưỡng các loại phở Việt Nam từ ngày 15-17/3 tại thành phố Nam Định (tỉnh Nam Định).
Tại Tọa đàm "Con đường phở Việt" diễn ra tại thành phố Nam Định (tỉnh Nam Định) sáng 16/3, trong khuôn khổ Festival Phở 2024, các diễn giả đã thảo luận, chia sẻ những kinh nghiệm trong kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống, sự phát triển của nghề phở và tôn vinh những nghệ nhân nghề phở.
Sáng 16/3, ngày thứ hai trong chuỗi hoạt động Festival Phở 2024, tại thành phố Nam Định (tỉnh Nam Định), hàng nghìn người dân và du khách xếp hàng mua vé chờ được trải nghiệm hương vị phở của các vùng miền. Hàng nghìn bát phở đặc sắc đã được phục vụ tới người dân yêu ẩm thực. Dù là món ăn đã rất đỗi quen thuộc, nhưng điều này cũng không làm giảm đi tình yêu của người dân với một trong những món ăn đặc sắc nhất của ẩm thực Việt Nam.
Trong khuôn khổ Festival phở 2024, khách tham quan được thưởng thức phở từ nồi phở khổng lồ do nghệ nhân Lê Văn Khánh, Tổng bếp trưởng của Trung tâm Hội nghị 37 Hùng Vương, Hà Nội cùng 20 nghệ nhân và 30 người phục vụ chuẩn bị.
Số liệu thống kê
Tháng 9/2007
Phở được ghi vào từ điển tiếng Anh giản lược Oxford
Ngày 2/4/2016
Hiệp hội các ngày kỷ niệm Nhật Bản chính thức lấy ngày 4/4 hằng năm là Ngày Phở Việt tại Nhật Bản
Năm 2011
Phở được CNN xếp vào danh sách 50 món ăn ngon nhất thế giới.
Năm 2023
Phở được TasteAtlas xếp vào danh sách 100 món ăn ngon nhất thế giới.
Tháng 10/2023
Lễ hội Phở Việt Nam tại Nhật Bản - Lễ hội Phở Việt Nam đầu tiên tổ chức ở nước ngoài