Sự kiện và bình luận

Giữa bối cảnh tương đối khó dự đoán về triển vọng kinh tế thế giới năm 2024, khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) hạ lãi suất trong thời gian tới được trông đợi sẽ tạo lực đẩy cần thiết, giúp khai mở những dòng vốn đầu tư và kích hoạt những xung lực mới.

Cho dù lịch trình nghị sự phải kéo dài thêm một ngày do không đạt được đồng thuận giữa các bên tham gia ở những vấn đề mấu chốt tồn tại, Hội nghị lần thứ 28 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP28) vẫn được đánh giá là đã mang lại những kết quả vượt mong đợi, nhằm duy trì và củng cố niềm tin cho loài người trong những nỗ lực cứu lấy "mái nhà chung".

Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hành động khí hậu thế giới, trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP28). Song, bên cạnh các kết quả thực chất mà Việt Nam góp sức kiến tạo, tại COP28, cũng vẫn còn đó những vấn đề chưa dễ đạt được đồng thuận, dù là vì lợi ích chung.

Cho đến tận lúc này, mọi lời đe dọa nhắm đến các quốc gia phương Tây mới chỉ là đe dọa. Tuy nhiên, bóng ma khủng bố vẫn luôn hiện hữu, nhất là trong dịp lễ Giáng sinh - đón năm mới sắp tới, đòi hỏi mọi sự kiểm soát cần thiết được đẩy lên mức cao nhất.

Ngày 19/11, theo Hãng tin Reuters, ba nước Đức, Pháp và Italy đã đạt được thỏa thuận về cách thức quản lý trí tuệ nhân tạo (AI) trong tương lai. Thỏa thuận này được kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy các cuộc đàm phán về quản lý AI ở cấp độ châu Âu, nhất là trong bối cảnh những ẩn họa từ lĩnh vực đầy tiềm năng này đã được giới chuyên môn liên tục chỉ ra suốt thời gian qua.

Ở khắp các quốc gia khu vực Đông Phi, tình trạng mất an ninh lương thực vẫn có thể ở mức cao, đến tận đầu năm 2024. Nhận định này của Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), ngày 13/11, làm hằn sâu những nỗi lo, cũng như tô đậm các thách thức đang hiện hữu đối với nhân loại.

"Kể từ 00 giờ 00 phút ngày 7/11/2023, thủ tục đưa nước Nga rút khỏi Hiệp ước Các Lực lượng Vũ trang Thông thường ở châu Âu (CFE), điều mà chúng tôi đình chỉ từ năm 2007, đã hoàn tất. Như vậy, văn bản pháp lý cuối cùng đã đi vào lịch sử, đối với chúng tôi" - Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố.

Lần đầu sau tám năm, Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP28) sắp diễn ra tại Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) sẽ đánh giá những mục tiêu đề ra tại Paris năm 2015. Và bởi vậy, sự tham gia ở quy mô "chưa có tiền lệ" của khu vực tư nhân đang được kỳ vọng sẽ tạo nên đột phá mạnh mẽ.

Theo đánh giá của giới quan sát quốc tế, có thể nói, một cuộc khủng hoảng nợ công mới xem như đã hình thành, trên phạm vi toàn thế giới. Và dưới cái bóng u ám đầy hăm dọa của nó, những nước nghèo chính là cộng đồng phải đối diện với nhiều nguy cơ bị tổn thương nhất.

Có thể đối với nhiều người, đó chưa phải là một giải pháp hoàn hảo. Song, khi Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tuyên bố, ngày 17/10, rằng Armenia sẵn sàng ký thỏa thuận hòa bình với Azerbaijan vào cuối năm nay và sẽ bảo đảm an toàn cho tất cả công dân Azerbaijan trên lãnh thổ, thì đó chắc chắn là một tín hiệu tốt lành.

"Đây là một cuộc khủng hoảng chồng lên khủng hoảng!"- Giám đốc Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tại Afghanistan, ông Arshad Malik, đưa ra một đánh giá u ám, giữa những đống đổ nát vẫn còn đang được đào xới nhằm tìm kiếm các nạn nhân của trận động đất 6,3 độ richter vừa tàn phá cả miền tây Afghanistan.

Kể từ năm 1976, khi Quốc hội Mỹ bắt đầu thực hiện quy trình xem xét dự toán ngân sách hoạt động, đã 20 lần Chính phủ Mỹ phải "đóng cửa" tạm thời. Nhưng, chưa bao giờ trong lịch sử, có một Chủ tịch Hạ viện Mỹ bị bãi nhiệm.

Khi Bộ trưởng Ngoại giao Iran Hossein Amir Abdollahian liên tục phát đi những thông điệp về chuyện Iran sẵn sàng quay trở lại với Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA), có lẽ, một trong những câu chuyện "tốn giấy mực" của giới quan sát quốc tế nhất trong vòng 5 năm qua đã thật sự có những bước tiến triển lạc quan.

Tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 78, Việt Nam mang đến nhiều thông điệp lớn, tiếp tục khẳng định sự tham gia chủ động, tích cực và đóng góp có trách nhiệm, hiệu quả vào các vấn đề toàn cầu.

Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 43 cùng các hoạt động liên quan đã chính thức khai mạc ngày 5/9. Bên cạnh rất nhiều vấn đề quan trọng, việc đặt mục tiêu tăng cường hợp tác, kết nối ASEAN cùng các đối tác trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific), đưa ASEAN trở thành "tâm điểm của tăng trưởng" được xác định là một trong những trọng tâm của chương trình nghị sự.

Mười năm qua, những mâu thuẫn xoay quanh vấn đề xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng mà Ethiopia tiến hành chưa bao giờ thật sự lắng dịu. Song, đến thời điểm này, có lẽ đã đến lúc cả ba quốc gia Đông Bắc Phi thuộc lưu vực sông Nile nhận ra: Đàm phán để cùng chia sẻ lợi ích của con đập khổng lồ ấy, chắc chắn tốt hơn việc duy trì tình trạng bế tắc trong căng thẳng kéo dài.

"Tôi sẽ cố gắng hết sức, và làm việc không mệt mỏi, để cải thiện cuộc sống cho người dân Thái Lan" - ngày 22/8, Thủ tướng đắc cử Srettha Thavisin cam kết. Sau khoảng thời gian bế tắc chính trị kéo dài, có thể tin tưởng, đã đến lúc quốc gia này "tăng tốc", hướng về phía tương lai.

"Chúng tôi luôn muốn tất cả các bên tuân thủ đầy đủ thỏa thuận hạt nhân năm 2015", Bộ trưởng Ngoại giao Iran Hossein Amirabdollahian tuyên bố, ngày 14/8. Sau một chuỗi những động thái "hạ nhiệt" từ cả hai phía, trong quan hệ Mỹ-Iran, dường như, tình trạng bế tắc của các cuộc đàm phán đã bắt đầu thay đổi, theo hướng tích cực.

Khi nước lũ tàn phá nông nghiệp ở Trung Quốc, làm dấy lên mối lo ngại về nguy cơ thiếu hụt lương thực ở đất nước 1,4 tỷ dân ấy, nhu cầu hồi sinh thỏa thuận mang tên Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen lại càng trở nên bức thiết đối với toàn thế giới.

Trong bối cảnh bạo lực liên tiếp gia tăng ở khu vực Bờ Tây cũng như Trung Đông, cuộc họp sơ bộ mang tính chất hòa giải, nhằm tìm cách gắn kết các phe phái trong nội bộ Palestine, tổ chức tại Ai Cập ngày 30/7, có thể xem là một bước đi cực kỳ quan trọng và cần thiết đối với cuộc đấu tranh bền bỉ của nhân dân Palestine. Tuy nhiên…

Vừa khép lại tại Rome (Thủ đô Italy) ngày 26/7, Hội nghị cấp cao của Liên hợp quốc về hệ thống lương thực toàn cầu chỉ ra và nhấn mạnh một thực tế nghiệt ngã: Hơn 780 triệu người trên khắp thế giới đang rơi vào tình trạng thiếu lương thực, trong khi khoảng 30% lương thực toàn cầu bị lãng phí hoặc thất thoát.

Từ những lời tuyên bố đến hành động luôn là cả một khoảng cách rất dài. Tuy nhiên, khi hai cường quốc kinh tế số 1 và số 2 thế giới cuối cùng cũng đã thống nhất được với nhau, về khả năng hợp tác nhằm chống đỡ và ngăn chặn quá trình biến đổi khí hậu, thì dù sao, hy vọng cứu rỗi hành tinh này cũng trở nên khả quan hơn nhiều.

Mọi lời kêu gọi tái lập hòa bình cứ nối nhau rơi vào thinh không. Trong khi đó, chiến sự ở Sudan mỗi ngày lại càng lan rộng. Và kéo theo sau nó, bóng đen của một cuộc khủng hoảng nhân đạo mới cũng mỗi ngày một thêm rõ rệt.

Bóng đen ấy vẫn luôn hiện hữu, và tình hình thậm chí hoàn toàn có thể trở nên trầm trọng hơn. Kể cả khi Thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen được tiếp tục gia hạn sau ngày 17/7, vẫn sẽ có hàng trăm triệu người trên thế giới bị cuốn vào vòng xoáy tàn khốc của cuộc khủng hoảng an ninh lương thực, cũng chính là những thảm họa nhân đạo đang đợi sẵn.

Không quốc gia nào đáng phải nhận sự lựa chọn giữa hai vấn đề: giải quyết tình trạng nghèo đói và ứng phó với biến đổi khí hậu. Đó là tuyên bố của đương kim Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, tại Hội nghị cấp cao Hiệp ước Tài chính toàn cầu mới, vừa khép lại tại Paris. Hội nghị đã đạt được một số bước tiến nhất định, tuy nhiên, diễn biến thực tế lại đang khiến những chặng đường dường như mỗi lúc một trở nên xa hơn gấp bội.

Nguy cơ "vỡ nợ" đã được dập tắt, đối với nước Mỹ. Tuy vậy, những ngày căng thẳng vừa khép lại vẫn sẽ là một tiếng chuông cảnh báo, về những cạm bẫy chính trường, đối với đảng Dân chủ và cá nhân Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Có thể đó không phải là giấc mơ của toàn bộ người dân Thổ Nhĩ Kỳ. Song, với việc đương kim Tổng thống Recep Tayyip Erdogan tái đắc cử, trong nhiệm kỳ 5 năm tới, đất nước ấy vẫn sẽ tiếp tục vươn lên trong vai trò là một cường quốc khu vực, đủ sức tác động đến không ít điểm nóng trên bản đồ địa chính trị thế giới.

Ngày 24/5, Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) triệu tập một phiên họp khẩn cấp. Mục tiêu hướng tới là bàn thảo phương thức giải quyết các "diễn biến nguy hiểm" ở Jerusalem, cũng như những hành động leo thang của Israel trên khắp các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.

Diễn ra từ ngày 19 đến 25/5, Hội nghị cấp cao Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7), hơn lúc nào hết, đang trở thành tâm điểm chú ý của giới quan sát quốc tế. Không chỉ vì những chiến lược đối ngoại cấp thiết sẽ được đưa ra, mà còn bởi chính phương Tây hiện tại cũng đang phải đối diện với không ít vấn đề, đặc biệt là ở lĩnh vực kinh tế.

Ngày 7/5, Liên đoàn Arab (AL) công bố quyết định khôi phục tư cách thành viên của Syria. Ngày 9/5, Syria và Saudi Arabia-quốc gia lãnh đạo AL- nhất trí nối lại hoạt động của các phái bộ ngoại giao giữa hai bên. Nhưng, trước đó một ngày, theo Hãng thông tấn TASS (Nga), Nhà trắng thông báo: Tổng thống Mỹ Joe Biden quyết định gia hạn một năm các biện pháp trừng phạt đơn phương đối với Syria…