Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội trả lời kiến nghị của cử tri về việc cần đánh giá tác động của tăng lương cơ sở đối với các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tự nguyện. Đồng thời, xem xét nâng mức hỗ trợ đối với các đối tượng này, vì hiện nay đời sống người dân rất khó khăn.

Hiện nay, ở nước ta, vùng dân tộc thiểu số và miền núi là “lõi nghèo” với thu nhập bình quân đầu người chỉ bằng một phần ba so với cả nước. Do điều kiện địa lý, phương tiện thông tin còn hạn chế cho nên hầu hết người dân chưa hiểu hết giá trị, lợi ích mà bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế mang lại. Đó là thách thức không nhỏ với những người làm công tác bảo hiểm xã hội trong việc tuyên truyền, vận động để người dân hiểu và chủ động tham gia…

Một số quy định về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện có lợi cho người lao động trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Qua đó, góp phần làm giảm khoảng cách về các chế độ giữa bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Theo dự kiến, để quy định chi tiết các điều, khoản được giao trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, Chính phủ sẽ ban hành 11 nghị định, các bộ ban hành 3 thông tư để bảo đảm các quy định của Luật được triển khai thi hành kịp thời.

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, đến hết tháng 7/2024, chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đã thu hút khoảng 1,737 triệu người.

Với việc điều chỉnh tăng mức lương cơ sở lên 2,34 triệu đồng, các lao động nữ sinh con từ thời điểm 1/7/2024 cũng được hưởng lợi từ chính sách này.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có hướng dẫn mới về việc thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp theo mức lương cơ sở 2.340.000 đồng/tháng.

Từ ngày 1/7/2024, Nghị quyết Quy định tiêu chí thành lập, tiêu chí về số lượng thành viên tổ bảo vệ an ninh, trật tự; mức chi hỗ trợ, bồi dưỡng, trợ cấp đối với người tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Nam Định sẽ có hiệu lực.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cần có các giải pháp phù hợp, hiệu quả, khắc phục những khó khăn, hạn chế trong thủ tục, cơ chế chính sách để thúc đẩy mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội đối với lao động tại làng nghề, góp phần tạo an sinh xã hội.

Với mức tham gia chỉ vài trăm nghìn đồng mỗi tháng, khi đủ điều kiện theo quy định, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được nhận lương hưu hằng tháng (gấp nhiều lần so với mức đóng), góp phần ổn định cuộc sống khi về già, được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt thời gian nhận lương hưu để chăm sóc sức khỏe.

Trong tháng 5 - Tháng vận động triển khai bảo hiểm xã hội toàn dân, có sự chuyển biến rõ về phát triển số người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm y tế. Trong đó, người tham gia bảo hiểm y tế ngày càng bền vững.

Nhân Tháng vận động triển khai bảo hiểm xã hội toàn dân, cần tập trung mở rộng lực lượng tuyên truyền, vận động người dân tham gia chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Từ đó, tăng độ bao phủ các chính sách này đến tận thôn, xóm, xã, phường…

Hiện cả nước có khoảng 11 triệu lao động trong các làng nghề, nhưng tỷ lệ tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cũng như bảo hiểm xã hội tự nguyện còn thấp. Điều này dẫn đến nguy cơ lọt lưới an sinh với nhóm đối tượng này khi họ hết tuổi lao động.

Sáng 23/4, tọa đàm “Giảm nguy cơ lọt lưới an sinh” tập trung về chủ đề thu hút lao động phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội để bảo đảm an sinh xã hội đã diễn ra tại Hà Nội.

Theo chính sách hỗ trợ đặc thù, từ năm 2024, Hà Nội hỗ trợ 234.000 đồng/người/tháng, tương đương 13% mức lương cơ sở, cho công an xã bán chuyên trách tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và 20% mức đóng hằng tháng, tương đương 66.000 đồng/người/tháng. Như vậy, tổng mức được hỗ trợ khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện với công an xã bán chuyên trách ở Hà Nội hiện nay là 300.000/người/tháng.

Công tác tổ chức truyền thông, vận động phát triển người tham gia theo hình thức hội nghị truyền thông khách hàng nhằm phát triển và duy trì bền vững người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế tự đóng. Việc tổ chức hội nghị phải tiết kiệm, sử dụng hiệu quả các nguồn kinh phí được cấp, bảo đảm linh hoạt, phù hợp với đặc điểm kinh tế-xã hội, địa bàn, địa hình, phong tục, tập quán…

Trong 3 tháng đầu năm 2023, Bảo hiểm xã hội Hà Nội đã chi trả lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng cho khoảng 594 nghìn người hưởng với số tiền gần 10 .500 tỷ đồng.

Trong năm 2023, số tiền chậm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đã giảm xuống đạt tỷ lệ thấp nhất kể từ năm 2016 trở lại đây. Đến nay, đã có 22/63 tỉnh trích ngân sách hỗ trợ thêm cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, 62/63 tỉnh trích ngân sách hỗ trợ thêm cho người tham gia bảo hiểm y tế.

Đến ngày 30/1/2024, số người tham gia bảo hiểm xã hội trên cả nước đạt 18,058 triệu người, tăng 4,54% so cùng kỳ năm 2023. Trong số này, có hơn 1,7 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Ngày 25/11, Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội phối hợp Bưu điện thành phố Hà Nội tổ chức lễ ra quân tuyên truyền bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình. Chương trình được tổ chức đồng loạt tại 30 quận, huyện, thị xã.

Hiện nay, bảo hiểm xã hội 8 tỉnh, thành phố khu vực miền trung đều đang gặp khó khăn trong phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm y tế hộ gia đình.

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) chính thức đề xuất người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi sinh con nếu đáp ứng đủ điều kiện sẽ được hưởng trợ cấp 2 triệu đồng cho một con.  Chính phủ quyết định điều chỉnh mức trợ cấp thai sản phù hợp điều kiện phát triển kinh tế-xã hội và khả năng của ngân sách Nhà nước từng thời kỳ.

Thời gian qua, tại các địa phương, nhiều mô hình sáng tạo, giải pháp hay, hữu ích về chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đã được triển khai và nhân rộng; nhiều gương điển hình tiêu biểu đã đóng góp tích cực cho công tác an sinh xã hội với những việc làm cụ thể, thiết thực, mang giá trị thực tiễn cao… giúp người dân hiểu đúng, hiểu sâu để chủ động, tích cực tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Nhiều năm qua, không ít các doanh nghiệp cắt giảm lao động, khiến người lao động mất việc và không còn thuộc diện được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Hiểu được tầm quan trọng của chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, nên rất nhiều người lao động đã tiếp tục ở lại "lưới an sinh" bằng cách tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Dịch vụ đóng tiếp bảo hiểm xã hội tự nguyện trực tuyến hiện nay giúp người dân bớt nhiều thời gian, chi phí đi lại. Thủ tục đăng ký đóng, nộp khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã được đơn giản hóa, tạo điều kiện thuận tiện, nhanh chóng cho người tham gia. Đến nay, có hơn 3.100 trường hợp đóng tiếp bảo hiểm xã hội tự nguyện qua Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Đến hết tháng 8/2023, chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đã thu hút gần 1,5 triệu người tham gia. Hiện nay, sau khi được Nhà nước hỗ trợ, mức đóng thấp nhất của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là 231.000 đồng/tháng với người thuộc hộ nghèo, 247.000 đồng/tháng với người thuộc hộ cận nghèo và 297.000 đồng/tháng với đối tượng khác.

Dù đời sống chưa thực sự dư dả, nhưng đã có những người dân làm nghề đạp xích lô, chèo thuyền phục vụ khách du lịch tại thành phố Hội An (Quảng Nam) trích một phần thu nhập để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, coi như phần tiết kiệm để có lương hưu khi về già.

Từ ngày 3/8/2023, người dân có thể tra cứu thông tin đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế tại các tổ chức dịch vụ thu trên Cổng Thông tin điện tử Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Điều này nhằm công khai, minh bạch thông tin, thực hiện tốt quyền lợi cho người tham gia chính sách.

Mức thu nhập tháng mà người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thể lựa chọn để tính mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ ngày 1/7/2023 cao nhất là 36 triệu đồng/tháng (1,8 triệu đồng/tháng x 20 lần).

Ngày 9/6, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Báo Kinh tế và Đô thị, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (AAV) và Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) cùng tổ chức Tọa đàm: “Hiến kế mở rộng diện bao phủ Bảo hiểm xã hội với lao động phi chính thức”.