Trên những miền đất anh hùng

Lâu rồi mới được trở về với bà con người Mạ, Cơ Ho trên cao nguyên B’Lao. Mùa này, đường về xã anh hùng Lộc Bắc, huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng, hương chè và mùi hương cây trái dìu dịu.

Trong cuộc chiến vệ quốc chống Mỹ, Lộc Bắc là căn cứ cách mạng, nằm phía Bắc đường 20, nay là quốc lộ 20. Tại đây, cùng với việc vận dụng sáng tạo đường lối chiến tranh nhân dân của Đảng, quân và dân Lộc Bắc kiên trì thực hiện “3 bám”: bám địch, bám dân, bám đất. Cùng với bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương, du kích xã Lộc Bắc có nhiệm vụ bảo vệ buôn làng, bảo vệ căn cứ cách mạng phía bắc đường 20 và đường hành lang chiến lược Bắc-Nam.

Trong nhà Dài truyền thống người Mạ, già làng K’Diệp kể: “Mình đi làm cách mạng từ năm 1963 cùng với nhiều anh em trong các buôn làng. Được làm “Bộ đội Cụ Hồ” vinh dự lắm. Ở đây, có du kích K’Vét được tặng danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ, Dũng sĩ diệt máy bay đó…”, nói đoạn, già K’Diệp bảo: “Chuyện chiến đấu bảo vệ quê hương nhiều lắm, kể không hết đâu. Giờ nói chuyện đổi mới thôi”.

Trong mạch nguồn câu chuyện, già K’Diệp kể, cách nay chừng hơn mười năm, Lộc Bắc còn lắm khó khăn, cuộc sống bà con chủ yếu nhờ lộc rừng, nghèo đói bủa vây buôn làng. Giờ thì tốt hơn nhiều rồi, Lộc Bắc đã là xã nông thôn mới.

Đồng bào các dân tộc Nam Tây Nguyên cùng vui ngày hội.

Rảo bước trên những cung đường trải bê-tông, có gắn tên theo số, mới thấy sự đổi thay trên những buôn làng dưới chân dãy Đăng PòtCàl. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Lộc Bắc K’Tư cho biết, xã vùng sâu này phần lớn là bà con dân tộc bản địa Mạ, Cơ Ho sinh sống; toàn xã có 4 thôn, dân số hơn 4.850 người. Được diện mạo như hôm nay là nhờ sự quan tâm của các cấp, các ngành và sự quyết tâm, đồng thuận của xã cùng người dân. Nhờ vậy mà xã Lộc Bắc cán đích nông thôn mới như một kỳ tích, thu nhập bình quân đầu người hiện đạt 43 triệu đồng.

“Chúng tôi phấn đấu đến năm 2025 đạt xã nông thôn mới nâng cao, thu nhập bình quân đạt 47 triệu đồng. Biết là khó, nhưng với truyền thống xã anh hùng, cùng với sự chung sức, đồng lòng mình tin sẽ làm được”, ông K’Tư bày tỏ.

Chúng tôi phấn đấu đến năm 2025 đạt xã nông thôn mới nâng cao, thu nhập bình quân đạt 47 triệu đồng. Biết là khó, nhưng với truyền thống xã anh hùng, cùng với sự chung sức, đồng lòng mình tin sẽ làm được.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Lộc Bắc K’Tư

Trong hành trình về với những buôn làng ở các xã anh hùng xã Lộc Lâm, Lộc Nam, Lộc An (huyện Bảo Lâm), bên bếp lửa rừng, chúng tôi từng được nghe già làng kể những câu chuyện huyền thoại, từ thời kháng chiến bảo vệ buôn làng, đến cuộc cách mạng đưa khoa học-công nghệ vào sản xuất…

Mây la đà trên đỉnh Kon K’Làng, bên dàn chiêng quý, già làng K’Sáu hào hứng: “Mỗi khi nhớ về những ngày tháng tham gia cách mạng, mình rất tự hào về bà con và mảnh đất anh hùng này. Giờ đây, Lộc Lâm đã cán đích nông thôn mới, nhiều nhà đã có của ăn, của để, cái bụng mình vui lắm”.

Già làng Nam Tây Nguyên truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ.

Chuyện xưa buôn làng đói cơm thiếu áo, nhưng bà con vẫn cùng thức trắng, lo cho bộ đội từng hạt muối, bát cơm và vẫn bất khuất đứng lên chống giặc ngoại xâm. Đó là chuyện mà các già làng Nam Tây Nguyên vẫn tự hào kể lại cho lũ trẻ nghe.

Lâu rồi mới được trở lại với bà con buôn làng Cơ Ho bên dòng Đạ Tianhil hiền hòa. Trên đỉnh dốc nhìn xuống, trung tâm xã anh hùng Sơn Điền, huyện Di Linh, Lâm Đồng, nhòa khói lam chiều; xứ sở núi liền núi và rừng xanh bao bọc.

Giữa buôn Bó Cao, tôi gặp già K’Mùng, người có tên trong danh sách 140 người tham gia cách mạng của chiến khu Sơn Điền năm xưa. “Mình tham gia du kích từ năm 1960 và gia nhập Bộ đội Cụ Hồ từ năm 1971”, già K’Mùng mở lời.

Một lớp học ở trường tiểu học tại xã vùng sâu Sơn Điền, huyện Di Linh, Lâm Đồng.

Người cựu chiến binh Khu 6 có nụ cười hiền lành này cũng từng băng rừng qua giúp nước bạn Campuchia tiêu diệt kẻ thù chung. Bố của ông là cựu cán bộ Việt Minh và người anh đã hi sinh cũng là Bộ đội Cụ Hồ. “Xưa, người Cơ Ho ở đây nghèo khó lắm, nhưng rất kiên cường...”, già K’Mùng kể tiếp.

Mình lớn lên trên mảnh đất cách mạng này. Quả thực, một thời Sơn Điền được ví như “ốc đảo” giữa đại ngàn, cuộc sống người dân cơ cực lắm. Nhờ sự quan tâm của các cấp, cùng ý thức vươn lên của nhân dân, bức tranh kinh tế-xã hội Sơn Điền đã có nhiều khởi sắc. Nói đúng hơn, Sơn Điền đạt xã nông thôn mới như một kỳ tích.

Bí thư Đảng ủy xã Sơn Điền K’Vít

Thấy nhà K’Mùng có khách, những người hàng xóm ghé qua góp chuyện, đó là ông K’Oăng, ông K’Nhẻo, bà Ka Yếu, bà Ka Măng. Hóa ra, những người đàn ông, đàn bà chân chất đang trò chuyện cùng tôi từng là du kích, hay dân công tải đạn. “Kể không hết chuyện của vùng đất cách mạng này đâu. Giờ bà con mình lo giúp nhau làm ăn, phát triển kinh tế, chăm lo cho con em ăn học, chung tay xây dựng buôn làng. Xã đạt nông thôn mới rồi, giờ phải phấn đấu nâng cao”, già K’Mùng nói.

Xã Sơn Điền có bảy thôn, dân số hơn ba nghìn người, hơn 97% bà con dân tộc bản địa Tây Nguyên sinh sống. “Mình lớn lên trên mảnh đất cách mạng này. Quả thực, một thời Sơn Điền được ví như “ốc đảo” giữa đại ngàn, cuộc sống người dân cơ cực lắm. Nhờ sự quan tâm của các cấp, cùng ý thức vươn lên của nhân dân, bức tranh kinh tế-xã hội Sơn Điền đã có nhiều khởi sắc. Nói đúng hơn, Sơn Điền đạt xã nông thôn mới như một kỳ tích”, Bí thư Đảng ủy xã Sơn Điền K’Vít chia sẻ.

Sắc màu nông thôn mới dưới chân dải Bidoup, huyện Lạc Dương, Lâm Đồng.

Lâm Đồng có 47 dân tộc sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số hơn 25,7%. Trên dải đất từ cao nguyên Lang Biang đến miền trầm tích bên dòng Đồng Nai, có 14 xã được phong tặng Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều “địa chỉ đỏ”. Toàn tỉnh hiện có 5 huyện và 107/111 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 14 xã anh hùng; GRDP bình quân đầu người năm 2022 đạt 77,6 triệu đồng, cao nhất khu vực Tây Nguyên.

Tác giả và bà Năm Lôi ở xã Anh hùng Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên, Lâm Đồng.

Thời binh lửa đã lùi vào ký vãng, lịch sử đã khắc ghi. Giờ đây, trên những vùng căn cứ xưa, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Lâm Đồng đang tiếp nối mạch nguồn cách mạng, cùng nhau xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc.

Như lời của đại biểu Quốc hội khóa VI, Dũng sĩ diệt Mỹ Điểu Thị Năm Lôi ở xã anh hùng Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên: “Đồng bào các dân tộc Tây Nguyên luôn thấm nhuần lời căn dặn của Bác Hồ trong thư gửi Đại hội các dân tộc thiểu số tại Pleiku năm 1946 và Quyết tâm thư của Đại đoàn kết các dân tộc Tây Nguyên, luôn tin tưởng và mãi mãi đi theo con đường mà Đảng, Bác Hồ và dân tộc đã lựa chọn như mãi mãi đi theo ánh sáng mặt trời”.