Với mục tiêu củng cố hệ thống khuyến nông cơ sở theo mô hình tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động đa chức năng: phục vụ tái cơ cấu ngành, phát triển nông thôn, phát triển vùng nguyên liệu, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng nông sản, ngày 25/3/2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt Đề án “Nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ khuyến nông cộng đồng”.
Theo thông tin của Trung tâm Khuyến nông quốc gia, sau hai năm thực hiện, mô hình tổ khuyến nông cộng đồng đã có những tín hiệu tích cực, nhận được sự ủng hộ, hưởng ứng của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và bà con nông dân. Tất cả các thành viên tham gia tổ khuyến nông cộng đồng chủ yếu là lãnh đạo xã, cán bộ công chức xã, đại diện các hội, đoàn thể ở địa phương (hội nông dân, đoàn thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, hợp tác xã, doanh nghiệp...), đại diện hợp tác xã, nông dân sản xuất kinh doanh giỏi.
Đến nay, toàn quốc đã có 57 tỉnh, thành phố thành lập được 5.167 tổ khuyến nông cộng đồng với 47.293 thành viên tham gia; trong đó đề án thí điểm có 26 tổ khuyến nông cộng đồng với 156 thành viên; ngoài đề án có 5.141 tổ khuyến nông cộng đồng với 47.137 thành viên.
Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã tổ chức 56 lớp tập huấn nâng cao năng lực cho các tổ khuyến nông cộng đồng với 1.290 học viên tham gia. Các học viên đã được tập huấn, nâng cao nhận thức về tư vấn, phát triển thị trường; phương án sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã; ứng dụng chuyển đổi số trong tư vấn, liên kết tiêu thụ nông sản, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản, phòng trừ bệnh hại.
Lực lượng khuyến nông cộng đồng đã xác định được vai trò nòng cốt trong quá trình thực hiện, đó là: Khuyến nông đồng hành cùng nông dân, giúp nông dân tổ chức lại sản xuất, đào tạo tập huấn nâng cao năng lực và là cầu nối giữa nông dân với doanh nghiệp.
Gia Lai là một trong 13 địa phương được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chọn triển khai Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông-lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022-2025.
Tỉnh đã thành lập 2 mô hình thí điểm tổ khuyến nông cộng đồng tại xã Ia Hrung (huyện Ia Grai) và Ia Băng (huyện Đắk Đoa) nhằm giúp bà con nông dân cùng chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao khoa học kỹ thuật mà còn kết nối thị trường, hình thành các chuỗi liên kết sản xuất theo hướng bền vững.
Trên cơ sở đó, các tổ khuyến nông cộng đồng phối hợp một số hợp tác xã, doanh nghiệp trên địa bàn đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, hình thành các chuỗi liên kết sản xuất bền vững từ đầu vào đến đầu ra sản phẩm.
![]() |
Các thành viên Tổ khuyến nông cộng đồng xã Ia Hrung, huyện Ia Grai (Gia Lai) chia sẻ kinh nghiệm trồng, chăm sóc cà-phê. (Ảnh: QUANG TẤN) |
Tổ khuyến nông cộng đồng tại xã Ia Hrung phối hợp Hợp tác xã Sản xuất và dịch vụ nông nghiệp Tâm Thành (xã Ia Hrung) tổ chức 18 lớp tập huấn với hơn 1.000 lượt người tham gia. Bên cạnh được hướng dẫn kỹ thuật canh tác cà-phê bền vững, bà con được tổ khuyến nông cộng đồng, hợp tác xã liên kết với các đơn vị hỗ trợ phân bón, thuốc trừ sâu bảo đảm chất lượng cũng như tìm thị trường tiêu thụ.
Đặc biệt, tổ khuyến nông cộng đồng đã phối hợp Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên kiểm tra mẫu đất của từng hộ dân, từ đó điều chỉnh quy trình chăm sóc cà-phê cho phù hợp, mang lại năng suất, hiệu quả kinh tế cao hơn. Các tổ khuyến nông cộng đồng đã tạo điều kiện để nông dân tham gia một số mô hình, dự án sản xuất cà-phê hữu cơ bền vững hay mô hình sản xuất cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP.
Các tổ khuyến nông cộng đồng đã phối hợp các ban, ngành triển khai các lớp tập huấn, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật công nghệ cho các hộ nông dân, thành viên hợp tác xã về các kiến thức nông nghiệp như: nuôi trồng thủy sản, trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, cơ giới hóa. Ngoài ra còn giúp cho người dân nắm được các chủ trương, chính sách phát triển của địa phương, thông tin giá cả thị trường, giải pháp khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình sản xuất, giúp người dân nâng cao sản xuất.
Tổ khuyến nông cộng đồng mở rộng xã Thung Nai, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình đã phối hợp Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hòa Bình thực hiện mô hình “Nuôi cá Lăng nha trong lồng tại hồ chứa thủy điện Sơn La, tỉnh Hòa Bình theo tiêu chuẩn VietGAP gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm” với mục tiêu xây dựng thành công mô hình theo tiêu chuẩn VietGAP nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, gắn với du lịch sinh thái trong lòng hồ.
Mô hình qua một năm thực hiện thành công được người dân và chính quyền địa phương đánh giá cao, mong muốn được nhân rộng sản xuất. Mô hình không những mở ra hướng nuôi mới có hiệu quả mà còn góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc phát triển nuôi thủy sản theo hướng bền vững và tiêu chuẩn VietGAP.
![]() |
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hòa Bình thực hiện mô hình “Nuôi cá lăng nha trong lồng tại hồ chứa thủy điện Sơn La, tỉnh Hòa Bình theo tiêu chuẩn VietGAP gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm”. (Ảnh: NGỌC DIỆP) |
Từ chỗ chỉ có 2 tổ thí điểm, đến nay tỉnh Kon Tum đã thành lập được 70 tổ khuyến nông cộng đồng xã, với sự tham gia của 578 thành viên. Các tổ đã có những hoạt động phối hợp các đơn vị có chức năng chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho các hộ nông dân trên địa bàn, triển khai các mô hình trình diễn khuyến nông, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, các mô hình hỗ trợ sinh kế...
Tổ khuyến nông cộng đồng hỗ trợ UBND các xã tuyên truyền, tư vấn, giới thiệu người dân tham gia các lớp tập huấn truy xuất nguồn gốc, xây dựng mã số vùng trồng; hướng dẫn thực hiện cam kết an toàn thực phẩm, đăng ký mã số vùng trồng, mã cơ sở đóng gói. Tổ khuyến nông cộng đồng huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum đã phối hợp tổ chức 16 lớp tập huấn/443 lượt người tham gia; Tổ khuyến nông cộng đồng huyện Ia H’Drai, tỉnh Kon Tum tổ chức tập huấn cho 285 lượt người tham gia...
Bên cạnh đó, sau 2 năm hoạt động, các tổ khuyến nông cộng đồng đã cho thấy đây là tổ chức gần dân nhất, là nòng cốt tạo sinh kế và thúc đẩy giảm nghèo bền vững. Đồng thời, giúp nâng cao hiệu quả hệ thống khuyến nông cơ sở gắn với địa bàn xã để thực hiện tốt công tác khuyến nông; đa dạng các hoạt động khuyến nông đáp ứng nhu cầu sản xuất và góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
Đồng bằng sông Cửu Long hiện có trên 1.000 tổ khuyến nông cộng đồng. Các tổ khuyến nông cộng đồng vùng đồng bằng sông Cửu Long đã triển khai các hoạt động khuyến nông cộng đồng phục vụ Đề án "Phát triển 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030" (Đề án 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao) như: chuyển giao quy trình, kỹ thuật, công nghệ canh tác lúa giảm phát thải; hướng dẫn nông dân tổ chức lại sản xuất theo mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã; kết nối được với các doanh nghiệp, xây dựng phát triển các hợp tác xã sản xuất, đặc biệt là hướng tới xây dựng vùng nguyên liệu bền vững.
Thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, tỉnh An Giang phấn đấu đạt 152.198ha diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp vào năm 2030.
Tỉnh đã thành lập 129 tổ khuyến nông cộng đồng với 1.601 thành viên. Tổ khuyến nông cộng đồng đóng vai trò trung tâm, với nhiều nhiệm vụ quan trọng để thực hiện mục tiêu của đề án như: tổ chức truyền thông, tuyên truyền để nông dân tham gia vào tổ hợp tác, hợp tác xã; tổ chức các hoạt động chuyển giao quy trình kỹ thuật, công nghệ canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp; kết nối giữa nông dân, tổ hợp tác, hợp tác xã với các doanh nghiệp giúp cải thiện sinh kế, tăng thu nhập, góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiệu quả, bền vững theo hướng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.
![]() |
Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực nghiệp vụ cho các tổ khuyến nông cộng đồng tại thành phố Hải Phòng. (Ảnh: HƯƠNG GIANG) |
Để công tác các tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả, bền vững, thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phối hợp Bộ Nội vụ ban hành văn bản hướng dẫn về tổ chức và hoạt động khuyến nông cộng đồng; xây dựng cơ chế, chính sách để làm đòn bẩy tác động, thúc đẩy nâng cao hiệu quả các hoạt động.
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia sẽ đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho các tổ khuyến nông cộng đồng; tổ chức các hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức về khuyến nông cộng đồng. Bên cạnh đó khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã tích cực phối hợp, kết nối với các tổ khuyến nông cộng đồng để hoạt động theo phương châm tích hợp đa giá trị, cùng phát triển.