1. Laura Garavaglia đến Việt Nam lần đầu tiên vào mùa xuân năm 2019. Tôi đón chị theo phân công của Hội Nhà văn Việt Nam. Trên xe chở chị về nhà khách, tôi được chị trao tấm danh thiếp và ngạc nhiên biết chị chính là Chủ tịch ngôi nhà thơ Como, Giám đốc Festival thơ châu Âu, bên cạnh việc chính là một nhà thơ, dịch giả văn học, nhà báo.
Nhìn người phụ nữ cao, gầy, đã bước vào tuổi lục tuần, tôi không hiểu sao chị cùng lúc có thể làm được nhiều việc như thế. Ngôi nhà thơ Como và Hội Nhà văn Việt Nam đã ký một Thỏa thuận hợp tác, trong đó phía Italia sẽ xuất bản sách văn học, ẩm thực, du lịch, nghiên cứu văn hóa nói chung của Việt Nam tại Italia, phía Việt Nam sẽ thành lập một câu lạc bộ văn hóa Italia tại Hà Nội… Hiện, Laura Garavaglia đang tập hợp các sách văn học, văn hóa Việt Nam để giảng dạy cho sinh viên, để thế hệ trẻ Italia hiểu hơn về đất nước Việt Nam mà chị yêu mến.
2. Việt Nam quyến rũ Sándor Halmosi - nhà thơ Hungary bởi sự tự do, vẻ nồng nhiệt và nền ẩm thực nhiệt đới đa sắc màu. Với sự kết nối liên tục, chúng tôi đi đến một dự kiến rằng, sẽ góp sức thúc đẩy xuất bản chéo tác phẩm giữa hai nước để giới thiệu với bạn đọc vẻ đẹp văn học truyền thống và đương đại, khám phá sự phong phú, khác biệt đôi nét đồng điệu trong tâm hồn người Hungary, người Việt Nam.
Sándor Halmosi quan tâm nhiều đến Việt Nam, không chỉ món ăn, ghế ngồi, hay giao thông trên đường, nhạc trên xe bus, mà cả kiến trúc Việt Nam. Tôi phần nào lý giải được đam mê của anh khi đọc tác phẩm “Người Hungary, họ là ai?” của tác giả Lakfi Janós. Quả thực, tính cách người Hung có phần na ná tính cách Việt, cũng thông minh, hóm hỉnh và láu lỉnh!
Sándor Halmosi còn là dịch giả, nhà toán học, diễn giả, nhà sáng lập tổ chức nghệ thuật, văn học Hungary và chủ một NXB. Năm 2020, NXB AB ART của anh đã xuất bản hai cuốn sách Việt Nam, tăng thêm vào danh sách lên tới 79 cuốn sách Việt Nam được Hungary xuất bản tính đến nay. Đó là cuốn “Hợp tuyển thơ chiến tranh Việt Nam” và cuốn truyện ngắn Bảo Ninh - “Trại bảy chú lùn”. Trong năm 2021, Sándor Halmosi sẽ tiếp tục dịch và xuất bản một tiểu thuyết và một tập thơ Việt Nam tại Hungary.
Có lần, trước khi tới thăm thủ đô Budapest, tôi hỏi anh thích món gì nhất ở Hà Nội để tôi mang sang. Nhà thơ hóm hỉnh bảo: “Cô mang sang Budapest cho tôi cả một con phố Hà Nội đông đảo, náo nhiệt với đủ cả xe máy, người đi bộ, xe bus, hàng quán vỉa hè nhé. Điều đó rất cần cho tâm hồn của tôi!”.
3. Nhà văn, nhà thơ, nhà báo, NXB, chủ bút NEUMA - một tạp chí về văn hóa - Andrea H. Hedeș là một phụ nữ đa tài người Romania. Chúng tôi đã ào qua nhau, chỉ kịp trao đổi danh thiếp, không kịp trò chuyện. Nào ngờ, trong thời gian tôi còn đang mê mải đi các nước châu Âu thì nhận được email của Andrea H. Hedeș.
Chị đã dịch và đăng thơ Việt Nam đều đặn trên tạp chí NEUMA trong suốt hai năm 2019 - 2020. Việc đó giúp chị khám phá nhiều hơn về tâm hồn người Việt. Thơ về Việt Nam của chị đăng rải rác trên các báo, tạp chí văn học Romania, được bạn đọc đón nhận và còn hỏi han nhiều về Việt Nam. Do đó, chị quyết định sẽ viết cả một tập thơ về Việt Nam để xuất bản ở nước mình.
Cả ba người bạn mới mà thân thiết có chung niềm tin, rằng văn học, thơ ca và sự kết nối bền chặt là cách duy nhất để bảo tồn tâm hồn nhân loại.
