Theo quy hoạch chung đã được phê duyệt, huyện đảo Phú Quốc có bảy đô thị và khu đô thị, với tổng diện tích đất đô thị là 2.300 ha, ngoài ra có hai cụm công nghiệp với quy mô khoảng 100 ha. Trên đảo có 13 khu du lịch chính và các cụm du lịch vừa và nhỏ, tập trung ở các bãi biển nhỏ và quần đảo Nam An Thới, với tổng diện tích đất xây dựng du lịch là 3.800 ha. Ðến nay đã phê duyệt quy hoạch chi tiết được chín khu du lịch với tổng diện tích khoảng 2.498 ha. Toàn đảo có bốn sân gôn và một số khu vui chơi thể thao, khu du lịch văn hóa, danh lam thắng cảnh, với tổng diện tích 1.020 ha. Giải quyết những vướng mắc giữa đất kinh doanh du lịch và đất rừng trên đảo Phú Quốc, UBND tỉnh Kiên Giang quyết định cho thuê đất rừng để đầu tư du lịch sinh thái kết hợp chăm sóc, phát triển và bảo vệ rừng. Ðến nay có 85 doanh nghiệp đã được chấp thuận chủ trương đầu tư tại khu vực Vườn Quốc gia Phú Quốc, với tổng diện tích 5.196 ha, 26 doanh nghiệp được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư tại khu vực rừng phòng hộ Phú Quốc, với tổng diện tích 529 ha.
Dự án đầu tư quy mô lớn nhất hiện nay tại Phú Quốc vẫn là xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, tâm điểm là cảng biển và sân bay quốc tế. Cụm Cảng hàng không miền nam đang lập quy hoạch, dự án và thiết kế sân bay mới tại xã Dương Tơ, dự kiến khởi công xây dựng vào quý 3 năm nay. Dự án cảng Vịnh Ðầm và cảng Ðất Ðỏ có thể neo đậu tàu biển có sức chở hai nghìn khách và tàu chở hàng từ 1.000 đến 3.000 DWT đang được triển khai. Cuối năm 2007, Ban Quản lý dự án Biển Ðông đã tổ chức động thổ xây dựng cảng An Thới, với tổng số vốn đầu tư là 150 tỷ đồng, năng lực thông quan 280 nghìn tấn/năm và 440 nghìn hành khách/năm.
Nhằm nâng cao năng lực quản lý, điều hành của chính quyền địa phương, năm 2007, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý đầu tư phát triển đảo Phú Quốc (BQL).
Trưởng ban BQL do đồng chí Chủ tịch UBND huyện đảm nhiệm cho nên sự phối hợp giữa chính quyền và BQL khá thuận lợi, UBND tỉnh Kiên Giang đã quyết định phân cấp, ủy quyền cho BQL một số lĩnh vực đầu tư phát triển đảo Phú Quốc. Cụ thể cho phép BQL cấp giấy phép xây dựng công trình trong phạm vi quản lý của BQL phù hợp quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết đã được cơ quan thẩm quyền phê duyệt; cấp chứng chỉ quy hoạch, giấy phép xây dựng, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường được phân cấp cho tỉnh quản lý; ủy quyền quản lý nhà nước cho BQL quyết định đầu tư đối với các dự án nhóm B, C sử dụng vốn ngân sách Nhà nước đầu tư tại đảo Phú Quốc, cấp giấy chứng nhận đầu tư và xác nhận ưu đãi đầu tư trong Giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án đầu tư trong nước và dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài trong phạm vi quản lý của BQL. Ðối với các lĩnh vực không được ủy quyền, hoặc phân cấp quản lý, BQL có trách nhiệm làm đầu mối phối hợp các cơ quan nhà nước có liên quan, giúp các nhà đầu tư khắc phục khó khăn, vướng mắc trong quá trình đầu tư theo cơ chế "một cửa".
Chính quyền huyện đảo coi công tác xây dựng cơ bản và quy hoạch đầu tư là nhiệm vụ tập trung hiện nay. Huyện phối hợp chặt chẽ với các cơ quan cấp tỉnh tạo môi trường thuận lợi cho các đơn vị tư vấn thực hiện quy hoạch chi tiết khu dân cư Bãi Vòng 26 ha, khu du lịch dân cư Bắc và Nam Bãi Trường 1.500 ha, khu du lịch Bà Kèo 86 ha. UBND huyện tổ chức công bố quy họach chi tiết và triển khai thực hiện dự án Công ty BIM ở Bãi Trường 154 ha, tổ chức quy hoạch dự án khu du lịch của Công ty Starbay Holdings 500 ha tại Bãi Dài, rồi các phương án đền bù giải tỏa khu dịch vụ hậu cần cảng Bãi Vòng (Hàm Ninh), khu đô thị dân cư Suối Lớn 202 ha và sân bay quốc tế Dương Tơ. Từ giữa năm 2007, Phú Quốc tập trung thu hút và triển khai các dự án đầu tư. Ðến nay, 14 dự án đã cấp giấy phép đầu tư, với tổng diện tích 623 ha, tổng vốn đầu tư là 2.427 tỷ đồng. Ðồng thời, chấp thuận chủ trương cho 118 nhà đầu tư trên tổng diện tích 3.568 ha, với tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 30 nghìn tỷ đồng, chưa kể 147 hồ sơ đăng ký xin thực hiện dự án đầu tư với tổng diện tích đăng ký là 6.426 ha, tổng vốn đầu tư hơn 60 nghìn tỷ đồng.
Tốc độ tăng trưởng GDP năm 2007 của Phú Quốc đạt 20,25%, Lĩnh vực thương mại-du lịch được chỉ đạo phát triển, tăng trưởng với tốc độ khá cao (hơn 34%). Trong đó, lượng khách đến tham quan là 160.200 người, doanh thu tăng 32% so với năm 2006. Các ngành nghề cũng hướng vào những mặt hàng có giá trị, mang tính đặc thù gắn với thương hiệu Phú Quốc, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của khách du lịch. Nghề nuôi trai lấy ngọc trên đạt kết quả tốt, năm 2007 thu hoạch 26.300 viên ngọc trai các loại và 20 tấn ốc hương. Nghề nuôi cá lồng trên biển phát triển khá mạnh, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Các mặt hàng truyền thống như sản xuất nước mắm cá cơm, chế biến cá khô cũng rất phát triển.
Năm 2008, huyện đảo Phú Quốc tiếp tục có những thuận lợi cơ bản, các nguồn vốn đầu tư vào đảo Phú Quốc nhiều hơn, tốc độ phát triển sẽ nhanh hơn, cơ sở hạ tầng kỹ thuật từng bước hoàn chỉnh. Từ đầu năm đến nay, các khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ đều rất đông khách, kể cả ngày thường, hầu hết các đoàn khách phải đặt phòng từ trước đó vài tuần. Dù năng lực vận tải hàng không đã được nâng cao, hằng ngày có từ năm đến bảy chuyến bay tuyến TP Hồ Chí Minh - Phú Quốc, một chuyến bay Rạch Giá - Phú Quốc, cùng với 10 chuyến tàu cao tốc Rạch Giá - Phú Quốc, vậy mà cũng không dễ đặt vé. Phú Quốc phấn đấu đón 180 nghìn lượt khách du lịch trong năm 2008, trong đó 25% là khách nước ngoài, doanh thu ước đạt 250 tỷ đồng.
| Nông dân Phú Quốc |
Sức lan tỏa từ lợi thế du lịch biển-đảo đã rõ, bởi vậy chính quyền huyện đảo tiếp tục đẩy mạnh phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn; phát triển các ngành và các lĩnh vực khác để phục vụ du lịch. Ðồng thời, tiếp tục tranh thủ các nguồn vốn đầu tư để xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch, phấn đấu hoàn thành hơn 70% quy hoạch chi tiết các phân khu chức năng.
Khâu yếu lớn nhất trong chiến lược phát triển đảo Phú Quốc vẫn là đội ngũ cán bộ. Việc đào tạo nguồn nhân lực gần như còn bỏ ngỏ, hoàn toàn trông cậy vào việc điều động, tăng cường cán bộ từ đất liền ra đảo, nhất là sau khi xử lý những cán bộ liên quan những sai phạm về đất đai năm 2005. Trong khi đó, cán bộ cấp huyện và cấp xã vừa thiếu, vừa yếu, nên công tác tham mưu, đề xuất lên cấp trên thiếu chủ động và bỏ lỡ thời cơ.
Trao đổi ý kiến với chúng tôi về những biện pháp nhằm thúc đẩy nhanh tiến trình thực hiện đề án phát triển đảo Phú Quốc, Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc Phạm Vũ Hồng, cho biết kể từ khi thành lập BQL, việc thu hút các dự án đầu tư được quan tâm hơn, việc triển khai các dự án đầu tư đã giảm hơn nửa thời gian so với trước, là đầu mối "một cửa" thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài. Nếu nhà đầu tư nước ngoài có đơn vị tư vấn đi kèm thì thủ tục và thời gian lập dự án đến triển khai dự án còn giảm hơn nữa. Cái khó nhất hiện nay là nguồn vốn cho đầu tư cơ sở hạ tầng. Các dự án sân bay mới, cảng biển, đường giao thông trên đảo triển khai chậm, vì ngân sách huyện không có vốn để đền bù, giải tỏa và tái định cư. UBND huyện đề nghị được tạm ứng vốn 6 nghìn tỷ đồng, sau khi có mặt bằng giao cho nhà đầu tư, sẽ thu tiền sử dụng đất để hoàn trả. UBND huyện đang nghiên cứu cơ chế để thu hút nguồn nhân lực đến Phú Quốc làm việc, nhất là các chuyên gia về quy hoạch kiến trúc, đầu tư, thương mại quốc tế.
Trong chuyến thăm và làm việc tại huyện đảo Phú Quốc đầu năm nay, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng giao Bộ Công thương chỉ đạo Tập đoàn Ðiện lực Việt Nam sớm nghiên cứu, triển khai dự án hệ thống cáp ngầm kéo điện từ đất liền ra đảo. Trước mắt, tiến hành đầu tư mở rộng Nhà máy nhiệt điện Phú Quốc để đáp ứng nhu cầu điện. Về thông tin liên lạc, Phó Thủ tướng giao Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông lập quy hoạch mạng lưới truyền thông và triển khai dự án kéo cáp quang từ đất liền ra đảo. Về vốn giải phóng mặt bằng và tái định cư, UBND tỉnh và BQL làm việc với Bộ Kế hoạch và Ðầu tư, Bộ Tài chính để xây dựng phương án sử dụng trái phiếu Chính phủ, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định. Trong khi chờ Chính phủ có đề án phát hành trái phiếu, đồng ý cho BQL được tạm ứng vốn để chủ động đền bù, tái định cư, tạo quỹ đất nhằm giao đất, cho thuê đất thuộc thẩm quyền (theo Quyết định số 24/2007/QÐ-TTg ngày 29-3-2007 của Thủ tướng Chính phủ), Bộ Tài chính xem xét, giải quyết.
Phú Quốc là "đảo ngọc" trong chiến lược phát triển kinh tế biển Tây Nam, là nơi hội tụ những tinh túy của biển, đảo, rừng và tài nguyên nhân văn để làm giàu đẹp cho Tổ quốc, bởi vậy cần những quyết sách mạnh để khai thác tốt lợi thế này.
