Xã Phượng Dực (Hà Nội) từ lâu đã nổi tiếng là vùng đất của các làng nghề truyền thống như làng nghề mây tre đan, cỏ tế Phú Túc, tò he Xuân La… Sở Công thương Hà Nội phối hợp chính quyền địa phương đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động để góp phần phát triển nghề truyền thống xã Phượng Dực nói riêng và thành phố nói chung.

Sáng 1/11, tại di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám (Hà Nội), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã khai mạc chương trình Hội tụ di sản. Đây là sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động tôn vinh di sản tại Festival Thăng Long-Hà Nội năm 2025 diễn ra từ nay đến hết ngày 16/11.

Giữa không gian “Tinh hoa thu Hà Nội” tại Hội chợ Mùa thu 2025, những nghệ nhân từ khắp các làng nghề lại mang theo hồn cốt của quê hương đến với phố. Trong số đó, nghệ nhân Trần Văn Vinh lặng lẽ kể câu chuyện của mình bằng đường kim, mũi chỉ để giữ gìn, nâng tầm nghề truyền thống giữa nhịp sống hiện đại.

Cách trung tâm Thành phố Hà Nội 40 km về phía nam, có một vùng đất mà người dân vẫn đang lặng lẽ thắp sáng tinh hoa làng nghề được trao truyền qua gần 4 thế kỷ. Đó là thôn Lưu Thượng ở xã Phượng Dực (Hà Nội).

Từ những ống tre già, người thợ làng nghề Thới Long (phường Thới Long, thành phố Cần Thơ) đã kiên nhẫn tạo nên những chiếc lọp giản dị, gắn liền với đời sống sông nước Đồng bằng sông Cửu Long. Ngày nay, giữa nhịp sống hiện đại, người dân đang trăn trở tìm cách giữ nghề như giữ lại một phần đời sống văn hóa sông nước.

Nhờ các chính sách hỗ trợ vốn về khuyến công, truyền nghề, nghiên cứu mẫu mã, cùng sự kiên trì, sáng tạo của các nghệ nhân làng nghề dệt chiếu Cà Hom và Bến Bạ, xã Hàm Giang, tỉnh Vĩnh Long đã tạo ra hàng chục nghìn chiếc chiếu bông có độ bền, đẹp, hoa văn độc đáo, đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu.

Dọc đôi bờ sông Thu Bồn từ bao đời đã hình thành những làng nghề truyền thống gắn chặt với đời sống người dân nơi đây. Nổi bật là làng chiếu Bàn Thạch nằm ở hạ du sông Thu Bồn (Quảng Nam cũ), nay thuộc xã Nam Phước, thành phố Đà Nẵng.

Năm 2025, Hà Nội đặt mục tiêu công nhận thêm từ năm đến tám Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch. Bên cạnh việc công nhận, thành phố cũng triển khai các giải pháp để các trung tâm này phát huy hiệu quả như mong đợi.

Từ lâu, làng nghề rắn Lệ Mật đã là điểm nhấn trong du lịch Thủ đô, với những di tích đặc sắc cùng trải nghiệm ẩm thực, mua sắm các sản phẩm từ rắn.

Nếu như Khu Dự trữ sinh quyển Cần Giờ (Thành phố Hồ Chí Minh) là điểm đến quen thuộc của du khách gần xa thì xã đảo Thạnh An được xem như một hòn đảo nhỏ của vùng đất ven biển này.

Xem cuốn sách ảnh nghệ thuật “Nghề thủ công truyền thống” của Câu lạc bộ nhiếp ảnh nữ Hải Âu, trực thuộc Nhà văn hóa phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh, thấy rất tự hào về sự phong phú nghề thủ công ở Việt Nam.

 Hà Nội với kho tàng làng nghề phong phú đang đứng trước cơ hội biến di sản thành sức mạnh kinh tế, du lịch và thương hiệu quốc gia, nếu tháo gỡ được những rào cản về vốn, quảng bá và cơ chế hỗ trợ để các làng nghề truyền thống phát triển hơn trong đời sống đương đại.

Sau khi sáp nhập, tỉnh Phú Thọ có hơn 110 làng nghề đã được công nhận, doanh thu mỗi năm đạt hàng nghìn tỷ đồng, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động.

Nhiều làng nghề truyền thống ở Việt Nam đang thiếu lớp thợ kế cận, trong khi đội ngũ lao động tay nghề cao chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Một số mô hình kết hợp đào tạo nghề với sản xuất, du lịch đã thổi luồng sinh khí mới, vừa giữ gìn bản sắc, vừa tạo sinh kế ổn định cho người dân.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cả nước có khoảng hơn 5.400 làng nghề, trong đó, riêng vùng Đồng bằng sông Hồng có khoảng 1.500 làng, với khoảng 300 làng được công nhận là làng nghề truyền thống.

Tại Cần Thơ, bên cạnh các làng nghề truyền thống phát triển nhờ linh hoạt kết hợp sản xuất và du lịch, phần lớn các làng nghề đang dần mai một. Việc có một quy hoạch bài bản, kết nối với thị trường và tạo dựng đội ngũ kế thừa đang là thử thách không nhỏ để không chỉ bảo tồn mà còn tạo giá trị kinh tế cho các làng nghề.

Hơn 50 năm qua, người dân làng nghề bó chổi Mỹ An, xã Thạnh Phú, tỉnh Vĩnh Long luôn gắn bó, giữ nghề truyền thống trước tác động của cơ chế thị trường. Giờ đây, bà con tập hợp lại thành tổ hợp tác để phát triển nghề, ký hợp đồng tiêu thụ giúp sản phẩm có đầu ra ổn định.

Trong khi nhiều làng nghề truyền thống đang dần mai một trước làn sóng công nghiệp hóa và đô thị hóa, thì ở thôn Phù Yên, xã Phú Nghĩa (Hà Nội), một thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết đang tiếp nối và làm mới nghề mộc truyền thống. Họ không chỉ giữ nghề mà còn đang thổi luồng sinh khí mới vào làng nghề hàng trăm năm tuổi.

Sản xuất manh mún, phân tán, cơ sở sản xuất thường nằm ngay trong các hộ gia đình, khu dân cư… khiến vấn đề ô nhiễm tại các làng nghề ngày càng trở nên nghiêm trọng. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng sức khỏe người dân, mà còn hạn chế sự phát triển sản phẩm làng nghề.

Tối 4/7, tại Quảng trường 3/2 (phường Bắc Giang) và Quảng trường Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc (phường Vũ Ninh), tỉnh Bắc Ninh đã diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng sự kiện thành lập tỉnh Bắc Ninh mới.

Góc phố Albert trong lòng Quận 13 (thủ đô Paris), nơi tọa lạc Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Pháp, trong ngày cuối tuần 28 và 29/6 bỗng sôi động hơn ngày thường. Đông đảo bà con kiều bào và bạn bè Pháp tới để hòa chung không khí náo nhiệt, khám phá văn hóa Việt Nam thông qua nhiều hoạt động bổ ích và ý nghĩa.

Cả nước có hơn 300 làng nghề gỗ truyền thống. Hầu hết nguyên liệu đầu vào tại các làng nghề này là gỗ rừng tự nhiên, nhập khẩu từ nước ngoài với hơn 1 triệu m3 mỗi năm. Đây đang trở thành nguyên nhân chính khiến nhiều làng nghề dần mai một, do nguyên liệu khan hiếm, sản phẩm truyền thống không cạnh tranh được...

Nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa, làng nghề bánh tráng Thuận Hưng (xã Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ) là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời, nổi tiếng miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, những người dân nơi đây vẫn miệt mài đỏ lửa, tráng bánh nhằm gìn giữ và phát triển làng nghề địa phương.

Trước những thách thức, khó khăn mà các làng nghề truyền thống gặp phải, thành phố Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ. Trong đó, các chương trình triển lãm, quảng bá, giới thiệu, xúc tiến thương mại đang góp phần mở rộng thị trường cho sản phẩm làng nghề.

Thành phố Cần Thơ có nhiều làng nghề truyền thống, cung cấp đa dạng, phong phú sản phẩm cho các địa phương trong và ngoài vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, một số làng nghề đang đối mặt nguy cơ mai một, biến mất. Vì thế, việc bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống đang là vấn đề được địa phương quan tâm, tìm hướng giải quyết.

Nằm trong chuỗi sự kiện chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, chiều 18/04 tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cổ Hà Nội, Ban Quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội đã diễn ra trưng bày và trải nghiệm nghề khảm trai truyền thống Chuyên Mỹ, hoạt động diễn ra từ ngày 18/04 đến hết ngày 22/05.

Làng Chuông - xã Phương Trung, huyện Thanh Oai từ lâu đã nổi danh là “đất nón lá”, nơi gìn giữ một trong những nghề thủ công truyền thống lâu đời của người Việt.

Thành phố Hà Nội hiện có khoảng 1.350 làng nghề, trong đó có 331 làng nghề truyền thống được công nhận với những thương hiệu mạnh như: Làng gốm sứ Bát Tràng (huyện Gia Lâm), làng đúc đồng Ngũ Xã (quận Ba Đình), làng lụa Vạn Phúc (quận Hà Đông)… Để phát huy giá trị văn hóa và tăng lợi nhuận kinh doanh, người dân làng nghề đã mạnh dạn áp dụng khoa học-công nghệ, chuyển đổi số thông qua các nền tảng trực tuyến.

Sáng 29/3, tại không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, UBND tỉnh Bắc Ninh phối hợp Ủy ban UNESCO Việt Nam tổ chức chương trình "Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh - Sắc màu tranh Đông Hồ".

Với hàng nghìn làng nghề truyền thống trải dài từ bắc vào nam, với những đặc trưng riêng biệt, Việt Nam không chỉ sở hữu những di sản văn hóa phong phú mà còn có cơ hội biến những giá trị ấy thành nguồn tài nguyên dồi dào cho phát triển công nghiệp văn hóa, đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của đất nước.