Bài 1: Còn nhiều “lực cản”
Trong khi thành phố rất nỗ lực, rất quyết tâm, cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc để lập lại kỷ cương hành chính, thì vẫn còn có lúc, có nơi, có cán bộ chưa làm hết trách nhiệm, thậm chí né tránh, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Đây chính là những “lực cản” cần phải sớm xử lý để nâng cao chất lượng bộ máy các cấp, từ thành phố đến cơ sở.
Tháng 11/2022, gia đình bà N.T.H ở phường Phúc Tân (quận Hoàn Kiếm) bán nhà để chuyển nơi ở khác. Tuy nhiên, khi làm thủ tục công chứng mới phát hiện tên đệm của bà sai với tên trên sổ hộ khẩu, cho nên gia đình phải thực hiện đính chính trên “sổ đỏ”.
Dân sốt ruột, cán bộ đủng đỉnh
Sau khi đến Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai được đặt tại bộ phận “một cửa” của Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm, bà H được hướng dẫn về nơi sinh ra tại Bắc Ninh để xin xác nhận họ tên theo đúng giấy khai sinh và sổ hộ khẩu. Về quê thực hiện xong nội dung này, bà quay lại nộp hồ sơ, đồng thời nhận được giấy hẹn...
Tuy nhiên, sau đấy là những ngày đợi chờ. Năm lần bảy lượt đến bộ phận tiếp nhận hồ sơ tại quận Hoàn Kiếm để hỏi, nhưng lần nào bà H cũng chỉ nhận được trả lời chưa xong, bộ phận chuyên môn đang xử lý, có gì sẽ thông báo cho gia đình.
Nhưng bà H chờ điện thoại đến hai tháng cũng không thấy hồi âm. Tháng 3/2023, sau khi nhận được thông tin phản ánh, phóng viên đã trực tiếp đi cùng để tìm hiểu sự việc. Cán bộ tại đây vẫn tiếp tục thông báo hồ sơ chưa được giải quyết, cũng không nói rõ lý do.
Chúng tôi đã thông tin đến lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường và phản ánh qua đường dây nóng của Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội về việc chậm trễ này. Và chỉ mấy ngày sau, gia đình bà H đã nhận lại “sổ đỏ” đã được đính chính lại tên. Bà H chia sẻ: “Không hiểu sao chỉ một việc nhỏ mà tốn nhiều thời gian thế. Sau mấy tháng, tôi đã bị lỡ cơ hội bán nhà, ảnh hưởng đến nhiều kế hoạch của gia đình”.
Trong khi thành phố rất quyết tâm, cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc quyết liệt để nâng cao chất lượng cải cách hành chính thì những việc như của bà N.T.H vẫn xảy ra. Không phải ngẫu nhiên mà ba năm liên tiếp gần đây, thành phố đều chọn chủ đề năm là “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển” nhằm tạo chuyển biến rõ nét hơn, tiếp tục thúc đẩy tinh thần trách nhiệm, khuyến khích tư duy đổi mới; tháo gỡ những ách tắc, hiện thực hóa mục tiêu đưa thành phố phát triển nhanh và bền vững.
Lãnh đạo thành phố quyết tâm, các đơn vị, địa phương cũng rất chú trọng, luôn coi đây là tiêu chí hàng đầu để đánh giá chất lượng cán bộ. Nhưng có những nơi, có những việc vẫn khá “đủng đỉnh”, thậm chí rất chậm. Có dự án “nằm” cả năm trời ở bàn làm việc của chuyên viên sở, ngành.
Bên cạnh việc thiếu trách nhiệm của cán bộ, còn do thiếu quy trình thủ tục nội bộ, cho nên ngay cả lãnh đạo, thủ trưởng đơn vị cũng không biết, do đó mới xảy ra tình trạng hồ sơ bị “ngâm” lâu đến như vậy, trong khi doanh nghiệp, người dân ngóng “dài cổ”.
Qua theo dõi, khảo sát, kiểm tra, Ban Tổ chức Thành ủy ghi nhận thực trạng một bộ phận cán bộ, công chức là chuyên viên, lãnh đạo cấp phòng có tâm lý “bàn lùi”, “không làm thì không sai”; không dám tham mưu, đề xuất, thậm chí không dám quyết định những nội dung công việc thuộc thẩm quyền; tìm cách đẩy việc lên cơ quan cấp trên hoặc chuyển ngang sang cơ quan, đơn vị khác; thiếu chủ động tham mưu hoặc tham mưu “lòng vòng”, không nêu rõ quan điểm...
Vai trò, trách nhiệm, năng lực của người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị còn yếu kém, thiếu quyết liệt, thiếu sâu sát, sa đà vào công việc có tính sự vụ, thiếu tầm nhìn, tư duy chiến lược; chưa đổi mới, sáng tạo; chưa có khát vọng đưa cơ quan, đơn vị, địa phương mình và thành phố vươn lên; chưa thể hiện rõ tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Vẫn đùn đẩy, né tránh
Mới đây, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội giám sát về công tác đầu tư công và tiến độ các dự án trọng điểm trên địa bàn thành phố, cho thấy còn tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm khi triển khai. Như dự án cải tạo, thoát nước sông Pheo tại quận Bắc Từ Liêm kéo dài đến hơn 10 năm dẫn đến ô nhiễm môi trường, tái lấn chiếm phức tạp.
Chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Hà Nội cho rằng, công tác giải phóng mặt bằng chậm ảnh hưởng đến tiến độ, trong khi lãnh đạo Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm khẳng định đến nay đã hoàn thành nhiệm vụ này, nhưng việc thi công quá chậm, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân.
Ngoài dự án này, còn không ít dự án khác lớn hơn, nhưng tiến độ rất ì ạch, như nhà máy xử lý nước thải Yên Xá; trạm bơm tiêu Yên Nghĩa; cải tạo, khôi phục sông Tích...
Bên cạnh vướng mắc chủ yếu do giải phóng mặt bằng, còn có cả nguyên nhân đến từ năng lực quản lý và năng lực nhà thầu, khiến cho dự án chậm, không chỉ ảnh hưởng rất lớn đến đời sống người dân, mà còn gây lãng phí cho ngân sách.
Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng thành phố Hà Nội Đồng Phước An cho rằng, vẫn có những việc không rõ trách nhiệm của ai và nếu không quyết tâm thì sẽ khó mà giải quyết. Như dự án nhà ở cho sinh viên tại Pháp Vân-Tứ Hiệp gần chục năm nay bị bỏ hoang, gần đây mới có hướng xử lý chuyển đổi thành nhà ở xã hội, gây lãng phí rất lớn.
Theo Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội Phạm Quý Tiên, với những dự án chậm thì cần phải kiểm điểm cán bộ, làm rõ trách nhiệm, tránh tình trạng thấy khó là bỏ, khó là điều chỉnh.
Khi làm việc tại cơ sở, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo cho rằng, còn tình trạng một số vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm, cán bộ né tránh. Thí dụ như cùng giải quyết vấn đề đất dịch vụ, huyện Mê Linh có chuyển biến rất tốt nhờ đội ngũ cán bộ chủ động thực hiện, trong khi quận Hà Đông thực hiện rất chậm, việc xử lý các vi phạm về quản lý đất đai, trật tự xây dựng cũng chưa quyết liệt.
Địa bàn quận vẫn còn hơn 10 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng tồn đọng từ những năm trước chưa được xử lý dứt điểm. Cùng với đó, việc thực hiện nhiều kết luận thanh tra, kiểm tra của Trung ương, thành phố cũng bị chậm so với yêu cầu.
Nguyên nhân tình trạng này được Quận ủy Hà Đông nêu là công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện ở một số cấp ủy, chính quyền có lúc, có việc chưa kịp thời, còn lúng túng, bị động; khi phát hiện vấn đề khó khăn, đột xuất thì chưa đề ra giải pháp hiệu quả.
Một bộ phận cán bộ công chức của quận có bản lĩnh chính trị, năng lực hạn chế, tinh thần làm việc chưa cao, không thực hiện hết chức trách, nhiệm vụ, thậm chí có trường hợp vi phạm pháp luật.
Đây là lý do khiến cho thành phố còn không ít hạn chế, bất cập. Chỉ số cải cách hành chính của thành phố năm 2022 được cải thiện, tăng bảy bậc, xếp thứ 3 trong số 63 tỉnh, thành phố, nhưng các chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI), chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) giảm. Nguồn lực từ công tác cải cách thủ tục hành chính vẫn chưa được khơi thông.
(Còn nữa)
