Đi làm tin về đến đầu phường Na Xay, nơi đặt Cơ quan thường trú Báo Nhân Dân, bất chợt tôi thấy vang lên ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”. Đỗ xe và làm quen, tôi được biết nhà chú rể Kittiphane tổ chức lễ cưới.
Mọi người dự lễ hào hứng cho biết, từ chập tối đã có hai bài hát về Bác Hồ được ban nhạc phường Na Xay biểu diễn. Anh Duangmanee cho biết, các bạn anh hát tiếng Việt rất tốt, còn anh hát dựa theo phiên âm ra tiếng Lào. Dù không rõ tiếng Việt, Duangmanee vẫn hát mỗi lần biểu diễn, bởi anh biết đây là bài hát ca ngợi Bác Hồ.
Còn nhớ, trong một lần dạo bộ phố cổ tại cố đô Luang Prabang, qua chợ đêm chợt nghe ca khúc song ngữ “Hồ Chí Minh kính yêu muôn đời” vang lên trong khu vườn có hơn chục đôi nam nữ thanh niên Lào đang múa điệu lăm-vông cổ truyền. Khi ấy, tôi thầm nhủ, thể nào trong nhóm thanh niên ấy cũng có người Việt Nam. Sau một thời gian ở đây, tôi mới hiểu không hẳn như vậy. Trên đất nước thanh bình này, trong nhiều hoạt động cộng đồng, không thể thiếu ca khúc về quan hệ khăng khít thủy chung giữa nhân dân hai nước Lào và Việt Nam, những bài hát ca ngợi Lung Hồ.
Những ngày cuối năm 2016, chúng tôi có dịp đến thăm nhà Nghệ sĩ Quốc gia (NSQG), Thứ trưởng Thông tin, Truyền thông và Du lịch Lào Bua Ngeun Saphouvong, tác giả bài hát “Hồ Chí Minh kính yêu muôn đời”. Nghệ sĩ Bua Ngeun phối hợp giai điệu Việt Nam và giai điệu lăm-vông sáng tác ca khúc này. Tác phẩm được công chúng đón nhận nồng nhiệt, trở thành một trong những ca khúc không thể thiếu trong các buổi giao lưu văn hóa, nghệ thuật hai nước Việt Nam - Lào.
 |
NSQG Douangmixay từng sáng tác nhiều ca khúc về Bác Hồ.
Với giọng trầm ấm được vinh danh là “chất giọng vàng”, nghệ sĩ Bua Ngeun thổ lộ, nhân dân Lào ai cũng biết Lung Hồ là lãnh tụ kiệt xuất. Người đem lại ánh sáng cách mạng cho nhân dân Lào, giúp đỡ Lào đấu tranh giành độc lập tự do, xây dựng được đất nước Lào như ngày nay, nhiều bài hát về Việt Nam, ca ngợi Lung Hồ được văn nghệ sĩ và nhân dân Lào yêu thích. Tham gia sáng tác, nhưng Bua Ngeun Saphouvong nổi tiếng hơn với tư cách một ca sĩ. Mỗi khi thể hiện ca khúc về Bác Hồ, về Việt Nam, từng câu, từng lời, ông hát bằng cả tấm lòng ngưỡng mộ, bằng sự kính trọng sâu thẳm trong tim.
Sẽ thiếu sót nếu không nhắc đến NSQG Douangmixay Likaya. Bản giao hưởng “Hồ Chí Minh - Mặt trời soi sáng muôn đời” ca ngợi tấm gương cao đẹp, phẩm chất đạo đức cách mạng của Bác Hồ được nhạc sĩ Douangmixay trao tặng Nhà nước và nhân dân Việt Nam ngày 19-5-2016… Tiếp chúng tôi trong căn phòng bộn bề các tác phẩm, nhạc sĩ Douangmixay cho biết, về hưu nhiều năm nay, ông vẫn tiếp tục sáng tác. Trong câu chuyện, ông nhắc đi, nhắc lại: “Thật có lỗi nếu không tiếp tục sáng tác về Bác Hồ, về quan hệ đặc biệt hai nước Lào - Việt Nam”.
NSQG Douangmixay tâm sự, Việt Nam là đất nước cho ông từng giọt nước, từng miếng cơm, đất nước đã có bao thầy, cô giáo coi ông không chỉ là học trò mà là con cháu. Những ngày học tập tại Việt Nam, quê hương thứ hai của mình, ông càng thấu hiểu công lao của Bác Hồ. Nhạc sĩ Douangmixay có nhiều tác phẩm khác viết về Bác, như bản giao hưởng “Hồng Hà - Mê Công”, “Bông sen đỏ”, hay các ca khúc như: “Nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh suốt đời”, “Người Bác của chúng ta”…
Các ca khúc về Bác Hồ có sức cuốn hút mãnh liệt Douangmixay. Thả hồn trên phím piano, ông hát tặng chúng tôi ca khúc ông thường hát khi nhớ về Việt Nam: “Sao vàng phấp phới, ánh hồng sáng tươi/ Toàn Việt Nam đón chào ngày mới…/ Hồ Chí Minh muôn năm, ngời sáng soi tương lai/ Ơn này ghi nhớ nào phai”…
Khi chia tay, nhạc sĩ Douangmixay tặng chúng tôi món quà đặc biệt - bài hát về tình hữu nghị Lào - Việt Nam mang tên “Hai anh em cùng chung sống muôn đời”, mà ông vừa sáng tác và chưa từng công bố, trong đó có những câu như: “Từ khi chưa có mặt trời và mặt trăng/Chúng ta đã biết yêu thương nhau/ Ngày nay đã có mặt trời và mặt trăng/ Chúng ta lại được mặt trời Hồ Chí Minh soi sáng…”. Chúng tôi thấy thật xúc động khi cảm nhận được tình cảm vừa bình dị, vừa sâu sắc mà người dân nước Lào anh em dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, dành cho nhân dân Việt Nam.
