ND- Đốt vàng mã là tục lệ truyền thống ở nước ta trong các ngày cúng lễ, giỗ chạp. Mọi người thường đốt nhiều vàng mã nhất là vào các dịp Tết Nguyên đán (đầu năm mới), Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên tiêu) và Rằm tháng Bảy (ngày "xá tội vong nhân"). Việc đốt vàng mã, nếu đúng mức là thể hiện bản sắc văn hóa truyền thống.
Tuy nhiên, hiện nay, tục lệ này dần biến dạng, nhuốm màu mê tín, dị đoan và gây lãng phí không nhỏ. Với suy nghĩ "trần sao âm vậy", không ít gia đình khi cúng lễ cho người chết thường mua sắm nhiều đồ mã: tiền vàng, áo, quần, nhà cửa, ô-tô, xe máy, điện thoại, máy thu hình... Hình dáng các loại đồ mã trước đây đơn sơ, gọn nhẹ, thế nhưng, hiện nay, do tâm lý chạy theo "phong trào" mà đồ mã ngày càng có xu hướng trở nên rườm rà, cầu kỳ. Có gia đình đặt làm những chiếc xe đạp, xe máy, ô-tô, voi, ngựa cao hàng mét (trong ảnh). Do nhu cầu tiêu thụ vàng mã tăng lên mà các cơ sở và làng nghề sản xuất đồ mã có cơ hội phát triển, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho một bộ phận người lao động. Song, do tục đốt vàng mã tràn lan như hiện nay đã gây lãng phí tiền của. Nhiều gia đình làm lễ cúng ngày Rằm hoặc làm đám giỗ cho người thân mà sắm vàng mã hết vài trăm nghìn đồng, thậm chí hàng triệu đồng. Trên phạm vi cả nước, mỗi năm, không biết bao nhiêu tấn giấy trị giá tiền tỷ dùng làm vàng mã bị đốt thành than. Thêm vào đó, việc đốt vàng mã bừa bãi còn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng. Tại nhiều di tích lịch sử, đình, chùa, miếu, mạo, người đi lễ vô tư đốt hương, vàng mã khiến bầu không khí ngột ngạt và làm hư hại các công trình kiến trúc của di tích. Có người thiếu ý thức còn đem vàng mã ra đốt bừa bãi trên vỉa hè, dưới gốc cây, khói bay mù mịt táp vào người đi đường. Ðã xảy ra một số vụ hỏa hoạn ở các chợ và khu dân cư do việc thắp hương, đốt vàng mã.
Thiết nghĩ, để tục đốt vàng mã là nét đẹp văn hóa, mỗi người dân cần nêu cao ý thức, thực hiện tốt các quy định trong việc tổ chức ma chay, cúng lễ đơn giản, lành mạnh, tiết kiệm, không nên đốt quá nhiều vàng mã. Chính quyền và cơ quan chức năng cần tăng cường vận động, nhắc nhở và chấn chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, đốt vàng mã đi vào nền nếp.
Trương Minh Hoài
(Hải Phòng)
