"Doanh nghiệp làng" - mô hình mới nên nhân rộng

Trong những năm gần đây, UBND thành phố  và UBND huyện Gia Lâm đã đầu tư, kêu gọi xã hội hóa để xã Bát Tràng triển khai một số dự án xây dựng cơ sở vật chất giúp làng nghề phát triển, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu cạnh tranh trước xu thế hội nhập. Hiện nay, hàng gốm sứ từ Trung Quốc thâm nhập thị trường Việt Nam rất mạnh.

Tại các hội chợ ở Hà Nội, Quảng Ninh, Yên Bái đều có sự tham gia của các sản phẩm gốm sứ có nguồn gốc từ Trung Quốc. Năm 2008, UBND xã Bát Tràng đã đề nghị Chi cục Thuế huyện Gia Lâm xóa tên trong sổ bộ thuế cho 118 hộ gia đình nghỉ sản xuất. Theo Giám đốc Công ty gốm sứ  cổ truyền Bảo Quang Phùng Văn Hữu  thì  lượng hàng bán ra ở chợ gốm Bát Tràng năm  2008  giảm tới 40% so với 2007.

Lượng đơn đặt hàng của công ty cũng giảm, chỉ còn một phần ba. Chủ cơ sở sản xuất gốm sứ cổ truyền Lợi An cho biết: Tình hình kinh doanh của cơ sở cũng giảm tới 50% - 60% so với cùng kỳ năm trước. Chợ gốm làng cổ Bát Tràng vào những ngày giáp Tết, lượng khách  khá thưa thớt, chủ yếu là khách nội địa. Số khách quốc tế đến chợ qua các công ty du lịch không tấp nập như mọi năm.

Mặc dù làng nghề đã có thay đổi trong công nghệ sản xuất, nhiều công đoạn được cơ giới hóa, nguyên liệu đốt truyền thống là than dần được thay thế bằng gas, nhưng để thay đổi được công nghệ sản xuất cần phải có vốn lớn. Kinh phí xây dựng một lò đốt bằng gas khoảng 600 triệu đồng, cùng với đó hộ sản xuất phải có mặt bằng làm lán.

Trong khi đa số hộ sản xuất ở Bát Tràng thường ở quy mô nhỏ lẻ, vốn ít. Bởi lâu nay các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp làng nghề rất khó tiếp cận với nguồn vốn Nhà nước nên chịu nhiều thiệt thòi khi tham gia thị trường. Ðầu tư lớn, nhưng lãi suất không cao, khó tiếp cận với nguồn vốn, trong khi đó sức mua giảm là nguyên nhân khiến tình hình sản xuất ở Bát Tràng trở nên giảm sút.

Trong khi chờ đợi những chính sách tháo gỡ của Nhà nước, người dân thôn Bát Tràng, xã Bát Tràng đã liên kết với nhau, góp vốn đứng ra thành lập Công ty cổ phần dịch vụ Du lịch Thương mại Bát Tràng, với 400 cổ đông sáng lập. Cùng với một số doanh nghiệp gốm sứ trong thôn, các cổ đông của công ty hầu hết là các hộ dân sản xuất gốm của thôn Bát Tràng.

Ðây là mô hình khá mới mẻ ở các làng nghề. Mục đích của sự hình thành công ty này là hỗ trợ người dân trong thôn phát triển sản xuất kinh doanh, trong đó công ty sẽ là cơ sở pháp nhân, tạo điều kiện cho người dân ký hợp đồng xuất khẩu với các đối tác lớn, nhanh nhạy trong việc nắm bắt thông tin thị trường. Người dân Bát Tràng hy vọng mô hình "doanh nghiệp làng" sẽ là "đòn bẩy" cải thiện tình hình sản xuất kinh doanh trong điều kiện kinh tế gặp khó khăn hiện nay. Thiết nghĩ, đây là một hướng đi để các làng nghề trên địa bàn Thủ đô tham khảo.

Có thể bạn quan tâm