Rót thêm nước vào từng ly cà-phê trên bàn; hít một hơi thật sâu, ông Lử kể về sự gắn bó với cây cà-phê ở làng. Tròn 25 năm gắn bó với loài cây cho hạt đăng đắng, ông Lử đã thuộc từng chu kỳ sinh trưởng của cây trong từng kiểu thời tiết, để đến bây giờ khi nhắm mắt lại thì ông Lử vẫn phân biệt được hương hoa cà-phê giữa trăm loài hoa khác. Mỗi tối trước khi đi ngủ, ông Lử đều tự pha một ly cà-phê để hít hà cái mùi hương để ông nhớ về ngày xưa…
Ngày đó, một ngày trung tuần tháng 4/1998, từ bản Hua Sa A, Hua Sa B, xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo có 12 gia đình người dân tộc H’Mông dắt díu nhau về vùng đất mới theo chương trình đưa thanh niên đi lập nghiệp do Tỉnh đoàn Lai Châu (nay là Tỉnh đoàn Điện Biên) triển khai. Tài sản các gia đình đem theo không có gì đáng giá ngoài con dao quắm và mấy cái nồi.
Được sự hỗ trợ của Tỉnh đoàn, sự đùm bọc thương yêu của người địa phương, 12 gia đình người H’Mông có nơi ở tạm gần hai tháng. Sau rồi họ thấy không thể ở nhờ được mãi cho nên đã góp sức cùng nhau làm nhà tạm. Còn cái ăn thì nhà nào nhà nấy đều trông vào tiền đi làm thuê mỗi ngày, vì cây ngô, cây sắn mới trồng phải đủ ngày mới thành củ.
Cứ thế, ngày này qua ngày khác, ròng rã hơn 5 tháng, gần 60 con người sống cảnh trông mong mùa thu hoạch ngô, để rồi đợi mong bao nhiêu thì lại thất vọng bấy nhiêu. Cái đói ập về. Các gia đình cử người về quê cũ xin anh em thêm ít ngô, ít gạo sống qua ngày… Ba năm sau, khi cây cà-phê vào giai đoạn sinh trưởng tốt thì sương muối tràn về. Hàng chục ha cà-phê đang xanh thẫm chuyển sang mầu vàng úa. Lá rụng đầy gốc. Cây trơ cành. Vật vã mấy ngày bên nương cà-phê, nước mắt cũng cạn khô, bảy trong số 12 gia đình lại dắt díu về quê cũ.
Dựa vào nhau vượt cơn đói ngày thường, suốt mấy năm ông Lử, một trong số những người ở lại miệt mài “ăn ngủ” trên các vườn cà-phê, vun từng gốc, dẫn nước về tưới từng hàng cây. Hai năm sau, cây đua nhau đơm bông kết trái khiến ông Lử và nhiều người trong gia đình mừng quá mà khóc mấy ngày liền. Ông Lử bảo: “Đó là lần đầu sau sáu năm bỏ núi về thung trồng cà-phê, tôi khóc vì vui sướng”.
Thêm những mùa thu hái, cuộc sống bước sang trang mới. Không còn phải lo cái ăn, cái mặc, cũng không còn phải ăn hôm nay lo những ngày sau bởi mỗi năm, gia đình ông Lử thu hàng trăm triệu đồng tiền bán quả. Giờ đây, gia đình ông Lử đã sở hữu gần chục héc-ta cà-phê với nguồn thu hàng tỷ đồng mỗi năm.
Ông Lù Văn Phong, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ẳng Nưa cho biết: Mô hình làm kinh tế của gia đình ông Lử đã được biểu dương là điển hình làm kinh tế giỏi trong toàn huyện, toàn tỉnh. Từ 26 ha cà-phê ban đầu do thanh niên ở Làng Thanh niên lập nghiệp Ẳng Nưa trồng năm 1998, đến nay toàn xã có 829 ha cà-phê đang cho thu hoạch. Học theo cách làm của ông Lử, Ẳng Nưa đã ngày càng có thêm nhiều gia đình thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng tại địa phương.
