Nếu người Dao đỏ thể hiện nét văn hóa qua bộ trang phục chủ yếu là màu đỏ và ở nhà đất, thì người Dao quần trắng ở nhà sàn và nhận ra ngay bởi chiếc quần trắng không lẫn với nhóm Dao nào khác.
Bộ trang phục truyền thống gồm: khăn, mũ đội đầu, áo dài, dây lưng, yếm, quần, xà cạp và được may bằng vải dệt từ sợi bông. Trong đó, màu chàm là màu chủ đạo trong trang phục của phụ nữ Dao quần trắng, và tạo điểm nhấn bằng chiếc yếm với những họa tiết hoa văn độc đáo. Đó là hình hoa văn cây cỏ, động vật, hình người, chim muông… rất sinh động.
Bộ trang phục có màu chàm là chủ đạo. |
Trong bộ trang phục của người phụ nữ Dao quần trắng, quan trọng và cầu kỳ nhất là chiếc yếm thêu và mũ đội đầu. Bởi vậy ngay từ nhỏ các bé gái người Dao đã được bà mẹ dạy thêu thùa để có thể tự may yếm, thêu mũ cho mình. Chiếc yếm thêu là niềm kiêu hãnh của các thiếu nữ của người Dao quần trắng, là tiêu chuẩn đánh giá phẩm chất của người con gái qua những đường nét thêu thùa trên chiếc yếm.
Đường kim mũi chỉ không những thể hiện sự khéo léo, kiên trì, tỉ mỉ mà còn nói lên phẩm chất nhẫn nại, biết thu vén của người phụ nữ Dao quần trắng. Vì thế nhìn vào chiếc yếm của người thiếu nữ, bà mẹ Dao kén dâu có thể đánh giá cô gái đó có đủ phẩm chất để trở thành dâu thảo, vợ hiền, người mẹ tốt hay không.
Phụ nữ người Dao quần trắng thể hiện sự khéo léo qua đường kim mũi chỉ. |
Chiếc yếm của phụ nữ Dao quần trắng là đặc điểm nổi bật trong y phục. Yếm được làm bằng vải nhuộm chàm hình chữ nhật dài khoảng 60cm, rộng 40cm che kín cả ngực và bụng cổ yếm và phần nửa trên. Áo của phụ nữ Dao quần trắng là áo dài nhuộm chàm may cổ thìa, ít thêu hoa văn, chỉ thêu vài họa tiết ngang thân, chủ yếu là hình sao 8 cánh. Nẹp ngực nhỏ có 2 đường thêu song song bằng chỉ đỏ. Nẹp 2 thân trước từ thân cổ áo xuống tới gấu bằng vải trắng và đỏ hai bên đối nhau.
Áo phụ nữ Dao dài nhuộm chàm may cổ thìa. |
Dây lưng bằng vải chàm hoặc vải lụa đỏ dài khoảng 1,5m rộng từ 3-4cm thêu nhiều họa tiết bằng chỉ đỏ đen vàng. Quần phụ nữ Dao quần trắng dài đến ngang bắp chân, gấu to, cạp rộng. Xà cạp bằng vải thun nhuộm chàm, hai mép viền vải đỏ, quấn từ cổ chân lên tới đầu gối rồi buộc lại. Để trang phục thêm đẹp và hấp dẫn, phụ nữ người Dao quần trắng còn kết hợp với đồ trang sức như đeo vòng cổ, vòng đeo tay, nhẫn hoa tai bằng bạc.
Chiếc yếm với những họa tiết hoa văn độc đáo là đặc điểm nổi bật trong y phục. |
Phụ nữ Dao quần trắng không chỉ biết thêu thùa, mà còn thành thạo nghề chài lưới. |
Với sự tinh tế trong cách ăn mặc, phụ nữ người Dao quần trắng tạo ra những nét riêng trong cách bài trí trang phục, không thể lẫn với bất cứ dân tộc nào. Trang phục là niềm tự hào, là nét đẹp văn hóa luôn được người Dao quần trắng gìn giữ và phát huy.