Từ khi được công nhận Di tích cấp quốc gia, làng cổ Lộc Yên được đầu tư hạ tầng và trở thành điểm du lịch sinh thái hấp dẫn đối với du khách.
Trở lại làng cổ Lộc Yên vào những ngày giữa tháng 4 này, chúng tôi cảm nhận làng quê nơi đây thật yên bình.
Làng Lộc Yên có quá trình hình thành gắn với công cuộc khai hoang lập làng vào thế kỷ 15 -16.
Trong khu làng rộng chừng 280ha, người dân còn lưu giữ tám ngôi nhà cổ có niên đại từ 80 đến 150 năm, với kiểu thức kết cấu mái lá, nhà rường cùng kiến trúc độc đáo, tinh xảo.
Các ngôi nhà cổ Lộc Yên luôn được đánh giá là quần thể có giá trị cao về mặt kỹ xảo và mỹ thuật.
Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, làng Lộc Yên vẫn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống của người Việt, rất đặc trưng của làng quê xứ Quảng.
Đó là những ngôi nhà ẩn mình dưới tán lá rợp mát, những vườn cây lưu niên, được phân tầng, bậc bằng các bờ đá thẳng tắp; những con ngõ dài được xếp bằng đá khéo léo và kỹ xảo với hàng chè tàu xanh mướt; những giếng nước trong veo; những bờ mương róc rách tiếng con nước đổ vào ruộng yên bình.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tiên Phước Trầm Quế Hương cho biết, với một không gian kiến trúc nghệ thuật độc đáo và các giá trị văn hóa tiêu biểu, lối sống thuần Việt, phong cách ứng xử ấm áp, hữu tình và đôn hậu của người dân địa phương đã làm nên một bức tranh, một không gian văn hóa làng quê đặc sắc.
Năm 2019, làng cổ Lộc Yên là một trong bốn ngôi làng cổ của cả nước vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích cấp quốc gia.
Đây là niềm vinh dự lớn của cán bộ, nhân dân Tiên Phước, nhất là đối với người dân làng Lộc Yên.
Trong những năm qua, huyện Tiên Phước đã có nhiều biện pháp tích cực cùng với nhân dân Lộc Yên bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị của di tích. Huyện Tiên Phước đã thực hiện nhiều đề tài về thực trạng và giải pháp bảo tồn phát huy không gian văn hóa làng cổ Lộc Yên.
Nhiều chương trình, đề án của Nhà nước đã hỗ trợ nhân dân Lộc Yên trùng tu nhà cổ, chỉnh trang, tái tạo không gian vườn, lối đi, nhà ở theo hướng phục cổ, phát huy văn hóa trong tạo dựng không gian sinh hoạt, sản xuất.
Địa phương đầu tư hơn 3 tỷ đồng xây dựng điểm sinh hoạt cộng đồng đa năng kết hợp điểm đón tiếp khách tại làng cổ.
Người dân trong làng cổ cũng đã chỉnh trang vườn nhà theo hướng xanh, sạch, đẹp, kết hợp phát triển du lịch cộng đồng.
Năm 2017, làng cổ Lộc Yên được chọn làm điểm xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.
Qua đó, người dân xây dựng được hàng chục mô hình vườn mẫu, với hơn 80% hộ dân có hàng rào, cổng ngõ, vườn nhà cải tạo theo hướng xanh, sạch, đẹp.
Hưởng ứng Năm du lịch quốc gia 2022 "Quảng Nam-Điểm đến du lịch xanh", huyện Tiên Phước đã tổ chức khai trương, giới thiệu sản phẩm du lịch cộng đồng làng văn hóa du lịch làng cổ Lộc Yên.
Theo đó, làng cổ Lộc Yên được đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch và khôi phục các loại hình văn hóa phi vật thể phát triển sản phẩm du lịch; từng bước trở thành địa điểm du lịch cộng đồng, du lịch xanh mang đặc trưng của huyện Tiên Phước.
Những năm gần đây, trung bình mỗi năm, làng cổ Lộc Yên đón hơn 10 nghìn lượt khách tham quan.
Đáng nói, riêng trong ba ngày diễn ra Chương trình hội làng Lộc Yên lần thứ 2 (từ ngày 24-26/3/2023), các điểm du lịch nơi đây đã đón hơn 30 nghìn lượt du khách đến tham quan, trải nghiệm.
Bí thư Huyện ủy Tiên Phước Phạm Văn Đốc cho rằng, hội làng Lộc Yên là sự kiện văn hóa du lịch ấn tượng, có ý nghĩa thiết thực; mỗi du khách, mỗi người dân được tiếp cận, học hỏi nhiều điều từ văn hóa bản địa, góp phần thay đổi trong nhận thức thông qua câu chuyện sử dụng nguyên vật liệu thân thiện với môi trường, cùng chung tay bảo vệ không gian văn hóa làng cổ Lộc Yên.
Mặt khác, qua hội làng lần này đã tạo điều kiện cho người dân làng Lộc Yên có thêm thu nhập từ hoạt động du lịch, làm cho mỗi người dân huyện Tiên Phước nói chung, người dân làng Lộc Yên nói riêng nhận thức và hành động phù hợp để khai thác tiềm năng, lợi thế sẵn có phục vụ hoạt động du lịch trong thời gian đến.
Tuy nhiên, để thu hút khách du lịch, huyện Tiên Phước sẽ tiếp tục đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông, nhà hàng ăn uống, khu vườn cây ăn quả, điểm check-in vui chơi…
Bên cạnh đó, địa phương sẽ phối hợp các cơ quan liên quan tiếp tục hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng làm du lịch cho đội ngũ hướng dẫn viên du lịch.
