Trúng mùa, được giá, nông dân phấn khởi
Hiện nay, nông dân trồng lúa ở vùng Ngọt hóa Gò Công tỉnh Đồng Tháp đang tích cực thu hoạch lúa chất lượng cao, giảm phát thải trong niềm phấn khởi trúng mùa, được giá. Gia đình ông Ngô Phước Sang, ấp Xóm Thủ, xã Long Bình trồng 1,5 ha lúa.
Khi được chính quyền địa phương và Hợp tác xã nông nghiệp tổng hợp Hòa Thạnh tuyên truyền, gia đình ông đã tự nguyện tham gia sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải theo đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Ông Sang phấn khởi cho biết: “Vụ lúa hè thu 2025, nông dân trong mô hình gieo sạ giống ST25. Khi tham gia mô hình, hợp tác xã sẽ đại diện cho nông dân để liên kết đầu vào, đầu ra. Chúng tôi bán lúa cho doanh nghiệp được giá và thu hoạch đúng thời điểm. Mặt khác, lúa được gieo sạ đồng loạt nên dễ chăm sóc. Nhờ sản xuất theo quy trình tiên tiến, giảm lượng giống gieo sạ, sử dụng phân hữu cơ, giảm phun thuốc bảo vệ thực vật cho nên chi phí giảm khoảng 30%. Vụ này, lúa ST25 được công ty bao tiêu với giá 7.300 đồng/kg nên bảo đảm có lợi nhuận cao hơn so với các hộ ngoài mô hình. Vụ đông xuân tới, gia đình tôi sẽ tiếp tục tham gia sản xuất lúa theo đề án này”.
Để bảo đảm đầu ra cho nông dân, Hợp tác xã nông nghiệp tổng hợp Hòa Thạnh đã đứng ra liên kết với Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Phước Lộc Thiên Hộ bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho nông dân. Khi liên kết, doanh nghiệp sẽ đưa ra hai phương án thu mua. Một là ký kết thu mua với giá cố định ngay từ đầu vụ; hai là khi gần đến thu hoạch khoảng 10 ngày, doanh nghiệp sẽ thu mua cao hơn so với giá thị trường. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn cung cấp giống giảm từ 2.000- 3.000 đồng/kg so với thị trường cho nông dân.
Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp tổng hợp Hòa Thạnh Nguyễn Thanh Quang cho biết: “Hiện giá lúa ST25 trong mô hình được doanh nghiệp thu mua cao hơn các giống khác trên thị trường khoảng 1.700 đồng/kg. Năng suất lúa trong mô hình cũng rất cao, ít bệnh, giảm sử dụng phân, thuốc hóa học cho nên nông dân rất phấn khởi. Trong mô hình, nông dân sẽ sử dụng phân hữu cơ, hạn chế đến mức thấp nhất việc phun xịt thuốc bảo vệ thực vật; qua đó, góp phần giảm ô nhiễm môi trường cũng như phát thải khí nhà kính. Mô hình mới chỉ triển khai vụ đầu trên địa bàn một ấp, hiện nay, nhiều nông dân đang tiếp tục đăng ký tham gia sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải trong vụ đông xuân. Hợp tác xã hy vọng diện tích tiếp tục được mở rộng”.
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Long Bình Võ Ngọc Tân cho biết, toàn xã có khoảng 1.200 ha đất trồng lúa. Bước đầu, mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải đã mang lại hiệu quả tốt; năng suất cao hơn so với sản xuất truyền thống. Thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục vận động người dân tham gia, nhân rộng mô hình, góp phần phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao thu nhập.
Tiếp tục mở rộng diện tích
Tỉnh Đồng Tháp đề ra mục tiêu hết năm 2025 có hơn 97.000 ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải; đến 2030 là khoảng 190.000 ha. Trong đó, giai đoạn 1 (2024-2025), tỉnh tập trung củng cố các diện tích hiện trạng thuộc dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (VnSAT), dự án sinh kế mùa lũ (Dự án WB9), với diện tích hơn 97.000 ha. Giai đoạn 2 (2026-2030), địa phương tập trung phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao, giảm phát thải mới ngoài vùng dự án VnSAT, dự án WB9, với diện tích mở rộng thêm khoảng 190.500 ha.
Các mô hình ghi nhận một số kết quả tích cực như: Giảm lượng giống 60-80 kg/ha so với sản xuất truyền thống; giảm lượng phân 50-53,5 kg/ha; giảm số lần phun thuốc bảo vệ thực vật 2 đến 3 lần/vụ; giảm phát thải khí nhà kính bình quân 3,13- 4,92 tấn CO2e/ha/vụ; năng suất cao hơn 420-442 kg/ha và lúa ít đổ ngã hơn so với sản xuất truyền thống... Bên cạnh đó, nông dân không đốt rơm sau thu hoạch mà bán cho thương lái để tăng thêm thu nhập.
Từ nguồn vốn phát triển đất trồng lúa và các khoản thu chuyển đổi mục đích sử dụng đất chuyên trồng lúa, từ năm 2024-2025, tỉnh đã triển khai 21 mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh; trong đó, 13 mô hình thực hiện duy nhất một vụ (năm 2024), 8 mô hình thực hiện liên tục trong 3 vụ (năm 2025); quy mô tối thiểu 100 ha/mô hình.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lê Chí Thiện cho biết: Đến nay, tỉnh đã tham gia đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long năm 2025 với diện tích gần 60.000 ha; phấn đấu đến hết năm 2025, địa phương có hơn 97.000 ha. Thời gian tới, tỉnh sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn cho cán bộ, nông dân, hợp tác xã về kỹ thuật canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp, ứng dụng kỹ thuật, công nghệ xử lý rơm rạ, chuyển đổi số và cơ giới hóa sản xuất; tiếp tục củng cố hệ thống khuyến nông cộng đồng nhằm tăng cường công tác vận động, hướng dẫn và triển khai các mô hình một cách hiệu quả; rà soát, nâng cấp hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng, kho sấy và cơ sở chế biến tại các vùng chuyên canh để bảo đảm điều kiện thuận lợi cho sản xuất, vận chuyển và liên kết tiêu thụ…
Thực tế cho thấy, trước xu hướng chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp hiện nay, việc nâng cao chất lượng gắn với bảo vệ môi trường là hướng đi tất yếu. Ngoài nâng cao thu nhập cho nông dân, thân thiện với môi trường, điều này còn góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp bền vững.
