Ngồi dưới vườn chanh xanh bạt ngàn, trĩu quả, anh Hoàng Văn Hiền nhớ lại: Ban đầu gia đình tôi buôn mơ, thấy giá trị kinh tế của cây mơ đem lại cho nên tôi mạnh dạn mua đất, trồng hơn hai héc-ta cây mơ. Tuy nhiên, về sau giá mơ quá rẻ, tôi lại loay hoay thử nghiệm trồng giống hồng không hạt, nhưng năng suất, cũng như hiệu quả kinh tế thu về cũng không cao. Năm 2016, gia đình trồng thử nghiệm 60 cây chanh bông tím có nguồn gốc từ Ðà Lạt và rất may là giống cây này đã cho thu nhập cao, ổn định.
Ban đầu anh Hiền không chú trọng bán quả mà tập trung dưỡng cây để chiết, nhân giống. Từ 60 cây chanh ban đầu, hiện nay anh đã phát triển được hơn 1.000 cây chanh với đủ lứa tuổi; mỗi năm thu hoạch bình quân 70-80 tấn quả, giá bán từ 10.000-25.000 đồng/kg phụ thuộc vào từng thời điểm. Bên cạnh việc nhân giống cây chanh bông tím, anh còn đi tìm kiếm thị trường tiêu thụ và đến nay sản phẩm quả chanh được bán ở thị trường các tỉnh Ninh Bình, Thái Nguyên, Bắc Kạn.
Nhờ áp dụng tiến bộ khoa học-kỹ thuật và kinh nghiệm sản xuất, vườn chanh bông tím của gia đình anh Hiền phát triển xanh tốt, tán rộng và ra trái sum suê quanh năm mang lại giá trị kinh tế cao so với nhiều cây trồng khác, việc tiêu thụ hằng năm khá ổn định.
Anh Hiền cho biết: Ưu điểm nổi trội của chanh bông tím là thời gian thu hoạch ngắn, năng suất, sản lượng đạt cao, giá bán ổn định. Tuy nhiên, cây chanh bông tím phải có sự chăm sóc tỉ mỉ, nắm rõ kỹ thuật, đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật phù hợp, đúng lượng, thời điểm, nếu không cây sai hoa nhưng quả ít.
Ðể duy trì và tăng năng suất, anh Hiền nghiên cứu học hỏi các mô hình trồng ở các địa phương và tìm hiểu trên các trang web. Bước ngoặt trong trồng chanh đó là vào cuối năm 2022, anh quyết định ghép chanh bông tím trên 150 cây bưởi diễn (đã trồng sáu năm tuổi). Theo anh Hiền cây bưởi có tuổi thọ cao, bộ rễ khỏe, nhiều cành khi ghép chanh sản lượng cao gấp nhiều lần, tăng giá trị kinh tế.
Cùng với phát triển mô hình trồng chanh bông tím trên cây bưởi Diễn, anh Hiền còn thu mua và chế biến mơ tươi với sản lượng mỗi năm đạt khoảng 200-300 tấn quả. Nhờ vậy, khi vào chính vụ, gia đình anh tạo việc làm cho hơn 30 lao động thời vụ, với thu nhập gần 10 triệu đồng/người/tháng; duy trì việc làm ổn định cho năm lao động, thu nhập từ 6-7 triệu đồng/người/tháng.
Từ hiệu quả bước đầu của cây chanh bông tím, anh Hiền tiếp tục nhân rộng diện tích, trồng thay thế những cây mơ đã già cỗi cho sản lượng thấp bằng những cây chanh bông tím. Sự mạnh dạn, dám nghĩ, dám làm của anh Hiền đã mang lại nguồn thu nhập cao cho gia đình anh. Hiện anh cũng chia sẻ, hỗ trợ giúp người dân trên địa bàn tham khảo và học tập để nhân rộng, phát triển mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao này.
