Theo Sở Y tế tỉnh Gia Lai, từ 2021 đến nay đã có 14 trong số 23 cơ sở khám, chữa bệnh đã xuất hiện tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế. Đáng chú ý, có đơn vị như Trung tâm Y tế huyện Kông Chro thiếu 46 trong số 173 danh mục; Bệnh viện đa khoa tỉnh Gia Lai thiếu 27 trong số 384 danh mục. Thậm chí, một số vật tư cơ bản như bông gạc, găng tay, bơm tiêm, dây thở oxy, phim X-quang, hóa chất xét nghiệm sinh hóa, huyết học… cũng không được cung ứng đầy đủ.
Những khó khăn, áp lực
Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Kông Chro Phan Thị Hoa cho biết, Trung tâm Y tế huyện hiện đang thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế nên đội ngũ y, bác sĩ rất áp lực trong khám, chữa bệnh; nguồn thu tại Trung tâm hiện không đủ bù chi và đã mất khả năng thanh toán tiền thuốc cho các công ty. Trao đổi thêm vấn đề này, Phó Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Gia Lai Nguyễn Mạnh Cường thẳng thắn:
“Hiện, Bệnh viện đa khoa Gia Lai thiếu hụt 115 tỷ đồng để phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh; thu không đủ chi, riêng tiền lương tới nay là 63 tỷ đồng; bảo hiểm y tế ba năm chưa thanh toán (2018, 2019, 2020); tiền phẫu thuật 52 tỷ đồng. Bệnh viện nợ các công ty rất nhiều, không thanh toán cho nên họ không cung cấp vật tư y tế; mổ không có kim luồn, bao tay không có. Lẽ ra, bệnh viện là doanh nghiệp thì nên tuyên bố phá sản”.
Theo Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai Lý Minh Thái, một trong những nguyên nhân thiếu thuốc phục vụ nhu cầu điều trị là do một số cơ sở khám, chữa bệnh chưa thanh toán công nợ cho các nhà thầu; một số mặt hàng thuốc thuộc nhóm gây nghiện, hướng thần và một số thuốc chuyên khoa đặc trị… vì lý do bất khả kháng, nhà thầu không nhập khẩu được thuốc và nguyên liệu làm thuốc, hoặc số đăng ký chưa được gia hạn.
Cũng theo Sở Y tế tỉnh Gia Lai, nguồn nhân lực ngành y tế của tỉnh còn thiếu bác sĩ chuyên khoa sâu và cán bộ thuộc lĩnh vực y tế dự phòng. Tình trạng chuyển công tác, xin nghỉ việc hoặc bác sĩ ở bệnh viện công bỏ việc để chuyển sang làm việc tại bệnh viện tư đang là vấn đề khó khăn lớn cho các cơ sở khám, chữa bệnh công lập. Theo thống kê, trong năm 2021, ngành y tế tỉnh Gia Lai có 110 trường hợp nghỉ việc vì nhiều lý do, trong đó có 38 bác sĩ; trong sáu tháng đầu năm 2022 tiếp tục có 23 trường hợp nghỉ việc, trong đó có 10 bác sĩ.
Hiện tại các bệnh viện: Tâm thần, Lao và Phổi, Y dược cổ truyền và phục hồi chức năng… đang thiếu các bác sĩ có tay nghề, kinh nghiệm. Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai Lý Minh Thái cho biết, theo quy định chế độ lương và phụ cấp hiện nay thì một bác sĩ sau khi học sáu năm, thực hành 18 tháng để được cấp chứng chỉ hành nghề.
Nếu tuyển dụng vào đơn vị sự nghiệp công lập ngay thì được hưởng mức lương tháng là 3.486.000 đồng và với phụ cấp ưu đãi nghề là 40% sau khi trừ nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các loại phí khác thì một bác sĩ mức lương còn lại chưa đến 4 triệu đồng và một điều dưỡng chưa đến 3 triệu đồng. “Đây là một bất cập dẫn đến khó giữ chân thầy thuốc trong đơn vị y tế công lập”, ông Lý Minh Thái chia sẻ.
Sớm tháo gỡ những bất cập
Tuần cuối tháng 2 mới đây, Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Gia Lai tổ chức Hội nghị đối thoại trực tiếp với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành y tế trên địa bàn tỉnh để nghe những tâm tư, nguyện vọng và tìm cách tháo gỡ những khó khăn.
Tại buổi đối thoại, những khó khăn, vướng mắc đã được Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai ghi nhận và chỉ đạo ngành chức năng liên quan sớm đề xuất giải pháp, kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, tháo gỡ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, nhân viên y tế yên tâm công tác.
Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai Lý Minh Thái kiến nghị xem xét sửa đổi, bổ sung Quyết định số 75/2009/QĐ-TTg, ngày 11/5/2009, về việc quy định chế độ phụ cấp đối với nhân viên y tế thôn, bản; vì mức phụ cấp hằng tháng hiện từ 0,3 đến 0,5 lương cơ bản là quá ít, không đủ khuyến khích làm việc; xem xét giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở, nhằm bảo đảm chi thường xuyên và bảo đảm chi phí hoạt động.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch, hiện nay, vấn đề thiếu thuốc và vật tư y tế tại các bệnh viện, trung tâm y tế cần phải tháo gỡ ngay, nhất là tại bệnh viện đa khoa tỉnh, vì đây là bệnh viện tuyến cuối. Bảo hiểm xã hội tỉnh cần rà soát, khẩn trương trả lời dứt điểm về việc nợ bảo hiểm y tế, kịp thời báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh để kiến nghị, đề xuất cơ quan Bảo hiểm Xã hội Việt Nam giải quyết.
Cần thiết thì triển khai phương án cấp ứng trước để các đơn vị giải quyết khó khăn trước mắt. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai yêu cầu các bệnh viện, trung tâm y tế trực thuộc, xây dựng phương án tự chủ cụ thể. Trong đó, xây dựng phương án tự chủ năm 2023 và giai đoạn đến 2025. Việc xây dựng đề án phát triển y tế gồm có các mục tiêu đầu tư, nâng cấp Bệnh viện đa khoa tỉnh trở thành Bệnh viện hạng I, với quy mô 1.000 giường vào năm 2025 và 1.200 giường vào năm 2030. Đối với vấn đề về sắp xếp, tự chủ trong ngành y tế, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các bệnh viện, trung tâm y tế xây dựng phương án tự chủ cụ thể, trong đó tập trung vào giai đoạn năm 2022 đến 2025.
Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Kông Chro Phan Thị Hoa chia sẻ: “Công tác ở một huyện vùng sâu, vùng xa, đời sống của cán bộ, nhân viên gặp nhiều khó khăn, chúng tôi cố gắng khắc phục làm tròn nhiệm vụ”. Theo bà Hoa, vấn đề thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế, rồi việc nợ tiền thuốc bảo hiểm y tế kéo dài dẫn đến các công ty thường xuyên đòi nợ, không cung ứng thuốc... khiến đội ngũ y sĩ, bác sĩ rất áp lực trong khám, chữa bệnh.
“Qua hội nghị đối thoại, nhiều ý kiến thẳng thắn, tâm huyết đã được các đồng chí trong Thường trực Hội đồng nhân dân ghi nhận; nhiều khó khăn, vướng mắc đã được tháo gỡ. Qua cuộc tiếp xúc này, cán bộ, nhân viên ngành y tế chúng tôi có thêm niềm tin, động lực để tiếp tục hoàn thành sứ mệnh chăm sóc sức khỏe cho người dân”, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Kông Chro cho hay.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai thông tin, hiện Ủy ban nhân dân tỉnh đang hoàn thiện để trình Hội đồng nhân dân tỉnh “Đề án phát triển hệ thống y tế tỉnh Gia Lai đến năm 2030” và “Quy định về một số chính sách đặc thù xây dựng đội ngũ trí thức và thu hút, trọng dụng người có tài năng tỉnh Gia Lai”.
Hy vọng, khi các dự thảo nêu trên được thông qua, quyết định triển khai thực hiện sẽ tạo điều kiện để các y sĩ, bác sĩ, nhân viên ngành y tế Gia Lai yên tâm công tác, cống hiến vì sự nghiệp bảo vệ sức khỏe cho nhân dân.
