Gọi là lớp học, nhưng thực tế đây chỉ là một căn phòng nhỏ, nơi cả thầy, cả trò cùng quây quần quanh một chiếc bàn trong Trung tâm phục hồi chức năng và dạy nghề cho người khiếm thị trẻ Hà Nội (số 21B Lạc Trung, quận Hoàng Mai). Thầy giáo Việt Hoàng chia sẻ: “Lớp học được trung tâm cho mượn phòng riêng, có bàn ghế, đèn sáng lại yên tĩnh thế này thật tốt. Mới cách đây hai tháng, thầy và trò còn cùng chen nhau học trong căn phòng vỏn vẹn 12 m2 của em Khánh Vân, một học sinh trong lớp”.
Bảy năm qua, địa điểm học là ở bất cứ nơi nào mà thầy và trò có thể ngồi được. Thầy Việt Hoàng cho biết, đến bây giờ, nền tảng học tập của các em đã khá tốt, hầu hết các em trong lớp đều nghe, nói tiếng Anh khá trôi chảy. Nhưng nghe, nói thôi chưa đủ, thầy Việt Hoàng mong muốn các em có thể học tốt như những bạn khác. Bởi cũng như các bạn, các em đều có mong ước của mình. Khánh Vân chia sẻ, em quyết tâm theo học tiếng Anh, thi đạt điểm IELTS với mục tiêu đến Ô-xtrây-li-a du học để trở thành dịch giả dịch sách cho người khiếm thị. Thế nhưng, cả thầy và trò đều đang gặp không ít khó khăn, nguyên nhân không chỉ đến từ phía các em khiếm thị.
Hiện nay, sách cho người khiếm thị quá hiếm. Dù các em khao khát được đọc sách nhưng không có nhiều sách chữ nổi để đọc. Tài liệu học tiếng Anh cho các em còn ít hơn. Cả lớp mới có một cuốn sách chữ nổi được in bằng máy in để các bạn chuyền tay nhau đọc. Còn lại, tài liệu cho mỗi buổi học đều phải chuẩn bị thủ công. Thầy giáo Việt Hoàng đã học viết chữ nổi, mua máy đánh chữ, mua bảng viết chữ nổi về để làm học liệu cho các em. Các em trong lớp khiếm thị học “ngốn” tài liệu tới nỗi một mình thầy làm không xuể, phải nhờ các học viên trong trung tâm tiếng Anh I:ZI IELTS phụ giúp. Đề ôn thi IELTS lại phức tạp với nhiều biểu đồ, bản đồ khác nhau. Các học viên đã phải lấy giấy, vải vóc chất liệu khác nhau, tỉ mỉ cắt dán để học sinh khiếm thị có thể nhận biết, phân biệt.
Cũng tổ chức chương trình học tiếng Anh phụ đạo cho các học sinh Trường Nguyễn Đình Chiểu, Giám đốc Tổ chức Việt Nam và những người bạn (VAF) Đặng Thế Lâm đồng cảm với khó khăn của lớp học: “Ngôn ngữ của người khiếm thị là ngôn ngữ rỗng. Họ không có khái niệm về hình ảnh vì vậy việc học tập rất khó khăn. Giáo trình để dạy cho nhóm này rất ít, giáo trình về hình ảnh hầu như chưa có”. Trước đây, trong chương trình hỗ trợ dạy tiếng Anh cho học sinh Trường Nguyễn Đình Chiểu của VAF cũng như lớp học IELTS của thầy Việt Hoàng, hầu hết giáo trình đều do các tình nguyện viên tự làm bằng công sức và tiền túi của mình.
Năm 2014, chương trình Sáng kiến thủ lĩnh trẻ Đông - Nam Á của Đại sứ quán Hoa Kỳ đã tài trợ cho chương trình làm học liệu học tiếng Anh của dự án Hỗ trợ người khiếm thị Hà Nội mà VAF thực hiện. Các học liệu mới đã hỗ trợ các em học sinh khiếm thị tiếp thu bài giảng hiệu quả hơn. Chẳng hạn học liệu giúp học từ mới là một bảng với mạng lưới ô vuông bàn cờ, được đánh số hàng ngang hàng dọc. Có 4.400 tấm các gồm các từ mới sẽ được các em bỏ vào từng ô, sau đó phát triển hệ thống từ theo mạng lưới các ô mà mình sắp xếp. Sơ đồ này giúp các em ghi nhớ theo vị trí từ ngữ, tạo thành mạng lưới chứ không đơn giản là cách học thuộc lòng trước kia của học sinh khiếm thị.
Sống trong môi trường, cùng học tập và đặt mình vào vị trí của các em khiếm thị để đưa ra một sáng kiến tốt nhất về đồ dùng học tập cho các em không dễ, bắt tay vào làm còn khó khăn hơn rất nhiều. Ban dự án của VAF đã mất hơn ba tháng trời để chuẩn bị các học liệu ấy. Đổi lại, các lớp tiếng Anh cho học sinh khiếm thị Trường Nguyễn Đình Chiểu đã học hiệu quả hơn. Giám đốc Đặng Thế Lâm tâm sự, dù là lớp học trong nhà trường hay lớp ôn tập học thuật cho các em khiếm thị cũng đều gặp phải những vấn đề về nguồn lực tài chính và sức người. Còn thầy Việt Hoàng và những tình nguyện viên khác trong VAF vẫn đang tích cực đóng góp tạo nền móng đưa ước mơ học tập của trẻ em khiếm thị thành hiện thực.
