Các chuyên gia cảnh báo, đó là sự lạm dụng cực kỳ nguy hiểm, nhất là với những nơi bạt núi, phá rừng làm nhà kính, nhà lưới. Có người cho rằng, nhà kính là vành đai trắng, là “vòng kim cô” bóp nghẹt Đà Lạt. Nhà kính có nhiều tác động ảnh hưởng đến môi trường: Làm tăng nhiệt độ; làm ảnh hưởng đến môi trường đất và gây ô nhiễm nguồn nước, gây ngập lụt; không gian xanh của nhiều vùng bị phá vỡ; kết cấu địa chất, dòng chảy, thẩm thấu... đều thay đổi theo hướng tiêu cực. Những năm gần đây, khoảng trắng của công trình kiến trúc và nhà kính đã gần như bao chiếm trọn nhiều vùng đất của Đà Lạt-Lâm Đồng mà cách đây không lâu là rừng...
Trước thực tế đáng lo ngại, sự cảnh báo của các nhà khoa học, báo chí và dư luận, đầu năm 2023, tỉnh Lâm Đồng đã triển khai một đề án khá quy mô để xử lý tình trạng này. Sau một năm triển khai Đề án Quản lý nhà kính, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đã xây dựng nhiều mô hình công nghệ mới trồng rau, hoa ngoài trời, bước đầu mang lại nhiều kết quả khả quan.
Theo đó, TP Đà Lạt đã và đang triển khai hai mô hình sản xuất hoa lay ơn Hà Lan ngoài trời tại Phường 11 (6.000 m2) và Phường 7 (3.000 m2), cho thấy khả năng sinh trưởng tốt; hoặc ba mô hình (2.000 m2/mô hình) tại Phường 5 và xã Xuân Thọ tháo dỡ nhà kính chưa đạt chuẩn và xây dựng quy trình sản xuất rau, hoa ngoài trời kết hợp bố trí cây xanh, hệ thống đường nội bộ, mương thoát nước, hồ chứa nước, bảo đảm hài hòa giữa sản xuất trong nhà kính về hệ sinh thái ngoài trời. Tại xã Tu Tra và thị trấn Thạnh Mỹ (huyện Đơn Dương) hai mô hình (10.000 m2/mô hình) ứng dụng công nghệ IoT đã giúp nông dân tiếp cận, điều khiển hệ thống tự động tưới nước, châm phân, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh đối với cây rau sản xuất ngoài trời…
Đáng kể, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng đã và đang phối hợp Hiệp hội Hoa Đà Lạt thực hiện Đề án Nhập khẩu giống hoa bản quyền phục vụ sản xuất giai đoạn 2021-2025, bước đầu xác định một số giống hoa có thể trồng ngoài trời. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh cũng đã phê duyệt sản xuất thử nghiệm diện rộng đối với một giống hoa nhập nội có bản quyền canh tác ngoài trời.
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả đề án nói trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng đề xuất triển khai ba nhiệm vụ nghiên cứu khoa học trọng tâm đến năm 2030, gồm: Đánh giá tác động nhà kính đối với cảnh quan môi trường và hệ sinh thái nông nghiệp; cải tạo, phục hồi chất lượng đất trong nhà kính đáp ứng yêu cầu sản xuất ngoài trời, sản xuất hữu cơ; tuyển chọn và phát triển sản xuất một số giống rau, hoa trồng ngoài trời đạt hiệu quả kinh tế cao.
Hành trình đến một nền sản xuất bền vững là một quá trình lâu dài và cần nhiều sự nỗ lực. Nhưng với những thông tin tích cực về sự khởi động bước đầu nói trên là rất đáng ghi nhận từ tỉnh Lâm Đồng.