Phóng viên (PV): Kính thưa đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước. Năm 2020 vừa đi qua với biết bao khó khăn, thách thức, nhưng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta không những đã vượt qua mà còn đạt được nhiều thành tựu quan trọng, để lại những dấu ấn tốt đẹp trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế. Xin đồng chí chia sẻ với bạn đọc Báo Đảng điều mà đồng chí thấy ấn tượng sâu sắc nhất?
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: Trong quá trình xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, bên cạnh mặt thuận lợi, lúc nào chúng ta cũng phải đối mặt và giải quyết những khó khăn. Nhưng đúng là trong năm 2020 vừa qua, tình hình thế giới và trong nước có nhiều khó khăn liên tiếp xảy ra. Tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến mới, phức tạp; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng quyết liệt; đại dịch Covid-19 bùng phát, lây lan trên phạm vi toàn cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của tất cả các nước trên thế giới, trong đó có nước ta. Cùng với các tác động to lớn đó, ở trong nước, những khó khăn, thách thức đặt ra cũng không nhỏ. Thiên tai, bão lũ dồn dập xảy ra, đã tác động tiêu cực đến sản xuất và đời sống của nhân dân, nhất là đối với đồng bào ở khu vực miền trung,…
Trong bối cảnh đó, chúng ta đã chủ động, linh hoạt ứng phó có hiệu quả trước mọi diễn biến, kể cả tình huống bất ngờ, phát huy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã kịp thời có nhiều chỉ đạo, quyết sách đúng đắn, quyết liệt, sát thực tế; các cấp, các ngành, các địa phương vào cuộc đồng bộ; toàn dân đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, vừa phòng, chống dịch, khắc phục hậu quả thiên tai, vừa gấp rút hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 và cả nhiệm kỳ, vừa tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng. Trong khi kinh tế thế giới suy thoái nặng nề, tăng trưởng âm tới gần 4%, nhưng với nước ta, kinh tế vĩ mô vẫn ổn định, lạm phát được kiểm soát, chất lượng tăng trưởng được nâng lên, các cân đối lớn của nền kinh tế được cải thiện. Năm 2020, tăng trưởng kinh tế ước đạt gần 3%. Đến thời điểm này, thế giới có hơn 95 triệu người mắc Covid-19 với hơn hai triệu người chết, nhưng Việt Nam là một trong số rất ít quốc gia phòng, chống có hiệu quả và cơ bản đã kiểm soát được đại dịch này. Các lĩnh vực khác của đời sống chính trị, an sinh xã hội tiếp tục ổn định, trong đó có nhiều lĩnh vực khởi sắc; lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ngày càng được củng cố vững chắc, là thước đo cao nhất, chuẩn xác nhất. Nhiều lần tôi đã nói và nhận được sự đồng tình cao là, chưa bao giờ đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.
Những thành tích đạt được trong năm 2020 và cả nhiệm kỳ khóa XII này, trong đó có việc tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp, là kết quả của sự nỗ lực phấn đấu của cả nhiệm kỳ và sâu xa hơn là sự tiếp nối thành tựu của công cuộc đổi mới đất nước trong suốt 35 năm qua.
PV: Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã để lại dấu ấn nổi bật và sâu đậm của nhiệm kỳ Đại hội XII. Thưa đồng chí, do đâu chúng ta làm được như vậy?
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực luôn là vấn đề lớn, khó, phức tạp và vô cùng nhạy cảm, vì đây là cuộc đấu tranh trong nội bộ Đảng, nội bộ chính quyền, trong bản thân mỗi con người có chức, có quyền, có tiền... - cuộc đấu tranh với "giặc nội xâm"! Từ trước đến nay, Đảng ta luôn luôn chú trọng công tác này; nhiều khóa đã làm và quyết tâm, tích cực làm, nhưng quả thật chưa bao giờ đạt kết quả rõ rệt như những năm gần đây, được nhân dân ghi nhận, đồng tình, ủng hộ và tạo được hiệu ứng tích cực lan tỏa trong toàn xã hội. Hơn 110 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý bị xử lý kỷ luật, thậm chí một số trường hợp phải xử lý hình sự, trong đó có cả cán bộ cấp cao. Đau lắm chứ! Nhưng không thể không làm, không thể khác được vì sự nghiệp chung của Đảng, của nhân dân và đất nước. Và có như thế mới làm trong sạch được tổ chức, bộ máy của Đảng, Nhà nước, mới yên lòng dân; mới giáo dục, cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe được những người khác để không vướng vào vết xe đổ của đồng chí mình. Phương châm là kết hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa "xây" và "chống"; vừa tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các chủ trương, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi, mọi cơ hội để cán bộ phấn đấu, cống hiến tài năng cho đất nước, vừa xây dựng hệ thống văn bản pháp lý đồng bộ, tăng cường kiểm soát quyền lực; quyền lực trao đến đâu thì có cơ chế kiểm soát đến đó; vừa kiên quyết xử lý nghiêm những vụ việc, cán bộ vi phạm.
Làm được như vậy trước hết là do có sự quyết tâm cao, sự chỉ đạo quyết liệt, phương pháp đúng đắn, kiên trì, bài bản của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng. Các cơ quan tham mưu, cơ quan chức năng, nhất là Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Nội chính Trung ương, Công an, Quân đội, Viện Kiểm sát, Tòa án, Thanh tra, Kiểm toán,... vào cuộc quyết liệt, thực hiện đồng bộ từ trên xuống dưới. Không ai được đứng ngoài cuộc và không thể đứng ngoài, bởi đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã thật sự trở thành xu thế, thành nhu cầu tự thân trong công tác xây dựng Đảng, là đòi hỏi bức xúc của nhân dân. Quyết tâm chính trị của Đảng được thể hiện trong từng vụ việc với cách làm bài bản, công tâm, khách quan, công khai, không có "vùng cấm", không có ngoại lệ; rõ đến đâu, làm đến đó; sai phạm đến đâu xử lý đến đó, rất nghiêm minh, nhưng cũng rất nhân văn, tạo sự đồng thuận cao trong Đảng và xã hội.
PV: Thưa đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, xin đồng chí cho biết những bài học kinh nghiệm từ thành công của nhiệm kỳ Đại hội XII?
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: Thành công của nhiệm kỳ Đại hội XII cho chúng ta thêm nhiều kinh nghiệm quý. Có thể nêu một số bài học chính sau:
Trước hết, là phải thường xuyên làm thật tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trên tất cả các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ. Đây là vấn đề then chốt, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân. Trong bất cứ thời kỳ nào, nếu không có tổ chức đảng mạnh, thật sự đoàn kết thống nhất cao, nhất là không có đội ngũ cán bộ đủ đức, đủ tài thì đường lối, chủ trương có đúng đến mấy cũng không thực hiện được; cán bộ hư hỏng thì sẽ làm mất niềm tin của nhân dân, mà đã mất niềm tin là mất tất cả. Do làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, những hạn chế, yếu kém kéo dài trước đây, nhất là trong công tác cán bộ, từng bước được khắc phục; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" dần bị đẩy lùi. Vì thế, niềm tin của nhân dân được củng cố, tạo động lực mới, quyết tâm mới, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, vượt qua mọi khó khăn, thách thức.
Hai là, bài học lấy "dân là gốc", coi nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới. Tất cả các chủ trương, chính sách của Đảng đều phải xuất phát từ quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân; lấy phục vụ nhân dân làm động lực và mục tiêu phấn đấu, luôn tin tưởng, tôn trọng và phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân; thực hiện "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng".
Ba là, trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tổ chức, thực hiện, phải có quyết tâm cao, thật sự năng động, sáng tạo; khắc phục bằng được những hạn chế, yếu kém mà Đại hội đã chỉ ra; giữ vững và thực hiện đúng các nguyên tắc, tổ chức hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Càng khó khăn, hay khi có những vấn đề mới nảy sinh, có nhiều ý kiến khác nhau càng phải đề cao các nguyên tắc này để tìm tiếng nói chung, cùng tháo gỡ và giải quyết. Vừa đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, khuyến khích tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, vừa giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Bốn là, trong tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, phải hết sức chú ý tính đồng bộ, toàn diện, kết hợp thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ cơ bản lâu dài với giải quyết các vấn đề cấp bách trước mắt một cách quyết liệt, mạnh mẽ; bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế với giải quyết các vấn đề xã hội; giữa giữ vững độc lập chủ quyền, tự chủ, tự lực, tự cường với hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; xử lý khôn khéo mọi tình huống, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác cùng phát triển, v.v.
Các bài học kinh nghiệm nêu trên đúc rút qua nhiều nhiệm kỳ và được làm sâu sắc thêm trong 5 năm qua, có giá trị lâu dài trong quá trình lãnh đạo phát triển đất nước của Đảng ta.
PV: Đại hội đảng bộ các cấp vừa qua đã thành công tốt đẹp; chỉ còn ít ngày nữa là đến Đại hội XIII của Đảng. Thưa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, xin đồng chí cho biết một số điểm mới trong Đại hội lần này và vấn đề cần quan tâm nhất hiện nay?
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: Việc chỉ đạo Đại hội lần này có nhiều đổi mới. Trước hết là sự chỉ đạo của Trung ương rất cụ thể, sát sao, thường xuyên, quyết liệt, thận trọng, bài bản và khoa học; xác định tầm nhìn xa hơn, nhưng cũng định rõ hơn các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể; đây thật sự là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng và dân chủ. Trung ương Đảng đã sớm ban hành các văn bản chỉ đạo, tổ chức quán triệt trong Hội nghị cán bộ toàn quốc để thống nhất tổ chức thực hiện. Thay mặt Bộ Chính trị, tôi có ba bài viết (đây cũng là lần đầu tiên trong quá trình tổ chức đại hội, Tổng Bí thư làm việc này), định hướng những vấn đề chung, trọng tâm, nhằm quán triệt thực hiện tốt Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị về Đại hội; về công tác nhân sự và về xây dựng dự thảo các Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Tôi được biết, cùng với các văn bản chỉ đạo của Trung ương, ba bài viết này được coi như "cẩm nang" để các cấp ủy, tổ chức đảng chuẩn bị và tổ chức đại hội thuận lợi hơn. Điểm mới nữa là, Ban Bí thư thành lập 12 đoàn công tác trực tiếp kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc. Những nơi "có vấn đề" đã được Bộ Chính trị, Ban Bí thư tập trung chỉ đạo ổn định tình hình và tăng cường cán bộ để chuẩn bị và tổ chức đại hội. Sau khi kết thúc đại hội từng cấp, có tổng kết rút kinh nghiệm; Bộ Chính trị tổ chức Hội nghị cán bộ toàn quốc đánh giá toàn diện công tác tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, rút ra những bài học kinh nghiệm để kịp thời phục vụ việc chuẩn bị tiến tới Đại hội XIII và công tác lãnh đạo, chỉ đạo giai đoạn tiếp theo. Việc xây dựng dự thảo các văn kiện mà trung tâm là Báo cáo chính trị có nhiều điểm mới, không chỉ tổng kết nhiệm kỳ mà còn nhìn lại 35 năm đổi mới; không chỉ xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cho 5 năm tới, mà còn định hướng phấn đấu đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và tầm nhìn đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Dự thảo các văn kiện làm rất kỹ lưỡng, tiếp thu tối đa ý kiến đóng góp của nhân dân, rà đi, soát lại nhiều lần, xứng tầm một văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc. Chương trình hành động lần này được thảo luận tại Đại hội. Công tác nhân sự được làm từng bước, từng khâu, thận trọng, chặt chẽ, kỹ lưỡng, khoa học, có sự phối hợp, kiểm tra, giám sát của cấp ủy, các cơ quan tham mưu và cơ quan chức năng. Với các bước, quy trình, quy chế chặt chẽ như vậy, các hiện tượng tiêu cực như tranh thủ phiếu bầu, chạy chức, chạy quyền, cục bộ, lợi ích nhóm,... giảm hẳn; nếu có thì xử lý kịp thời, nghiêm minh. Chất lượng cấp ủy các cấp được nâng lên, tỷ lệ cấp ủy viên là nữ, trẻ tuổi, là người đồng bào dân tộc thiểu số tăng so với nhiệm kỳ trước.
Chỉ còn ít ngày nữa là diễn ra Đại hội XIII. Các văn kiện đã được Hội nghị Trung ương 14 thông qua, để tới đây trình Đại hội. Các văn kiện lần này được chuẩn bị kỹ lưỡng, có chất lượng tốt, thật sự là sản phẩm kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Điều quan tâm nhất hiện nay là công tác nhân sự. Vấn đề này cũng đã và đang được làm chặt chẽ, kỹ lưỡng, kiên quyết không để lọt vào danh sách bầu cử người không đủ điều kiện, tiêu chuẩn. Các đại biểu đi dự Đại hội phải thật sự sáng suốt, thật sự công tâm, khách quan, đặt lợi ích của Đảng, của quốc gia - dân tộc, của nhân dân lên trên hết, trước hết; tuyệt đối không để bị chi phối bởi bất kỳ ai, bất kỳ thế lực nào khi cầm lá phiếu, lựa chọn những người xứng đáng nhất để bầu vào Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, đặc biệt là đồng chí Tổng Bí thư. Toàn Đảng, toàn dân gửi gắm niềm tin vào từng đại biểu quyết định công việc hệ trọng này. Phải nhớ đó là trách nhiệm và danh dự của từng đại biểu được vinh dự tham gia vào một sự kiện trọng đại của đất nước.
PV: Nhân dịp đón Xuân mới Tân Sửu, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước có điều gì muốn nhắn gửi đến đồng bào, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài?
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: Những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ Đại hội XII và đặc biệt những bài học trong năm 2020 cho chúng ta tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo ra khí thế mới, động lực mới để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đưa đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và với tình cảm cá nhân, tôi xin gửi đến đồng bào, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài lời chúc mừng năm mới tốt đẹp nhất; chúc cho đất nước ta ngày càng phát triển phồn vinh, cường thịnh; nhà nhà vui tươi, người người hạnh phúc.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Tổng Bí thư, Chủ tịch nước. Xuân mới Tân Sửu đang về, những người làm Báo Nhân Dân xin kính chúc đồng chí sang năm mới dồi dào sức khỏe, có nhiều niềm vui mới, hạnh phúc và tổ chức thành công Đại hội XIII; cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
