Trước đây, để có một suất vào lớp 6 những trường chất lượng cao như: Hà Nội - Amsterdam, Lương Thế Vinh, Nguyễn Tất Thành, Cầu Giấy, Marie Curie…, các vị phụ huynh phải chọn “lò” cho con ôn luyện trước vài năm. Chị Nguyễn Khánh, phụ huynh học sinh lớp 5 một trường tiểu học ở quận Hoàn Kiếm cho biết, năm tới chị đang dự định cho con thi vào lớp 6, Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam hoặc THPT Lương Thế Vinh, nhưng chị rất lo lắng trước quy định cấm thi tuyển vào lớp 6 do Bộ GD và ĐT ban hành. “Mấy năm nay, thi vào lớp 6 các trường chất lượng cao còn khó hơn thi đại học, tỷ lệ chọi rất cao, cho nên tôi đã cho con ôn luyện trước cả hai năm nay. Không hiểu tới đây, các trường THCS tuyển sinh thế nào để tôi còn cân nhắc việc học thêm cho con”, chị Khánh băn khoăn.
Không lo lắng như chị Khánh, nhiều phụ huynh khác lại rất phấn khởi trước sự quyết liệt của Bộ GD và ĐT bằng “lệnh” cấm thi tuyển vào đầu cấp THCS. Anh Hà Văn, phụ huynh có con đang học lớp 3 Trường tiểu học Kim Liên (quận Đống Đa) cho biết :“Tôi ủng hộ việc cấm dạy thêm, học thêm, không ra bài tập về nhà, bỏ chấm điểm cho học sinh tiểu học, cấm thi tuyển vào lớp 6… Có thực hiện được như vậy, học sinh mới thật sự được giảm tải.
Tuy nhiên, quy định này của Bộ GD và ĐT lại làm một số trường THCS khá lúng túng vì chưa tìm được phương án tuyển sinh thích hợp, trong khi mùa tuyển sinh đang cận kề. Thầy Dương Văn Tiến, Hiệu trưởng Trường THCS Cầu Giấy (quận Cầu Giấy) cho biết, hằng năm số học sinh đăng ký vào lớp 6 của trường luôn ở mức cao, tỷ lệ khoảng 1 “chọi” 10. Vì thế, nhà trường áp dụng thi tuyển kết hợp với tuyển thẳng những học sinh đạt thành tích xuất sắc (học sinh đoạt giải trong các cuộc thi học sinh giỏi cấp quận, cấp thành phố). Hiện chúng tôi đang lúng túng, chưa có phương án cụ thể để tuyển sinh học sinh năm học 2015-2016. Lãnh đạo Trường THPT Hà Nội - Amsterdam cho biết, hằng năm trường chỉ tuyển khoảng 200 học sinh lớp 6, nhưng số lượng học sinh đăng ký dự thi thường lên tới 4.000 em. Vì vậy, ban giám hiệu trường chưa tìm ra phương án tuyển sinh nào thay thế cho việc thi hai môn Toán và Tiếng Việt như những năm trước vẫn làm.
Là một trong những trường được nhiều phụ huynh học sinh lựa chọn, PGS Văn Như Cương, Chủ tịch HĐQT Trường Lương Thế Vinh lo ngại khả năng xảy ra tình trạng phụ huynh phải xếp hàng qua đêm để nộp đơn vào các trường. “Thời điểm này, trường chưa nghĩ ra cách nào thay thế phù hợp. Nhà trường cũng đã nghĩ tới phương án kiểm tra IQ, EQ hay phỏng vấn các em, nhưng những phương án này đều không dễ thực hiện. Còn phương án xét học bạ thì ngay từ đầu đã bị loại bỏ vì phần lớn học bạ đều... “đẹp” như nhau và cũng không bảo đảm công bằng” - PGS Văn Như Cương băn khoăn.
Chung quanh vấn đề này, lãnh đạo Bộ GD và ĐT cho biết, nhà trường xây dựng phương án tuyển sinh, trình cơ quan quản lý có thẩm quyền của địa phương quyết định, nhưng nhất quyết không tiến hành kiểm tra kiến thức môn Toán, Tiếng Việt. Các cơ sở giáo dục THCS, dù ở hệ công lập hay ngoài công lập, trước hết bảo đảm nhiệm vụ phổ cập giáo dục THCS cho các em; còn tuyển sinh bao nhiêu lớp, bao nhiêu chỉ tiêu, phụ thuộc vào năng lực đáp ứng của nhà trường… Nhưng, nhiều ý kiến cho rằng, chỉ đạo về việc không tổ chức thi tuyển vào lớp 6 của Bộ là quá chung chung, gây khó khăn cho cả phụ huynh và các trường.
Theo thầy Đặng Đình Đại, Hiệu trưởng Trường phổ thông quốc tế Wellspring, việc cấm các trường không được tổ chức thi tuyển vào lớp 6 là quy định đúng với phần lớn các trường, nhưng lại chưa ổn với một số trường chất lượng cao. “Thực tế, có một số trường được phụ huynh tín nhiệm, mỗi năm có đến hàng nghìn đơn đăng ký, nhà trường luôn muốn đáp ứng tất cả mọi nhu cầu, song do điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ và nhằm bảo đảm chất lượng giáo dục, nhà trường chỉ đáp ứng được một phần. Nếu cấm triệt để như vậy có thể sẽ gây khó khăn cho cả phụ huynh và nhà trường. Bộ GD và ĐT nên có phương án tuyển sinh cho những trường đặc thù trong thời gian sớm nhất để công bố cho người dân biết và các trường có căn cứ thực hiện, bởi thường là đến tháng 4, các trường bắt đầu rục rịch tuyển sinh năm học mới. Nếu không có phương án tuyển sinh cụ thể, phụ huynh khó khăn trong việc chọn trường phù hợp với năng lực của con. Nhà trường muốn chọn được những học sinh đáp ứng mục tiêu giáo dục cũng không có căn cứ triển khai, mà chọn tù mù thì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo của đơn vị.
Chung quanh vấn đề này, Trưởng phòng Giáo dục trung học (Sở GD và ĐT Hà Nội) Phạm Hữu Hoan cho biết, quy chế tuyển sinh THCS quy định phương án tuyển sinh lớp 6 là xét tuyển, bởi đây là cấp học phổ cập. Mỗi phường, xã, thị trấn đều có hệ thống trường công lập đáp ứng 100% nhu cầu học tập của con em nhân dân. Yêu cầu không tổ chức thi tuyển của Bộ GD và ĐT là phù hợp. Song tại Hà Nội đang có một số trường ngoài công lập, trường chất lượng cao không tuyển sinh theo tuyến, mà số lượng học sinh đăng ký dự tuyển luôn cao gấp nhiều lần chỉ tiêu. Những năm học trước, các trường này đều xin phép tổ chức thi tuyển, song năm học này, theo quy định của Bộ GD và ĐT, tất cả các trường tuyệt đối không được tổ chức thi tuyển. Phương án tuyển sinh ra sao để vừa không phạm luật, vừa bảo đảm chất lượng giáo dục ở các nhà trường đang được xem xét thực tế và đề xuất của cơ sở. Ngay trong tuần này, Sở GD và ĐT sẽ họp bàn với các phòng giáo dục và đào tạo để thống nhất phương án và báo cáo gửi cấp thẩm quyền phê duyệt.
