Thôn Bản Sáp có 45 hộ dân thì có đến 20 hộ thuộc diện hộ nghèo. Nguyên nhân dẫn tới nghèo khó ở Bản Sáp chủ yếu do thiếu đất canh tác. Anh Triệu Tòn Lai sinh năm 1993, cũng trải qua những gian khó như vậy. Tuy ở nông thôn miền núi, nhưng gia đình Lai chỉ có 2.000 m2 đất ruộng với 1 ha rừng trồng. Lai chia sẻ, nếu chỉ trông chờ vào làm nông thì không đủ lo cho cuộc sống cho nên anh đã sớm đi làm thuê kiếm tiền. Ở đâu có việc là Lai lại đến xin làm thuê. Nhờ chịu khó làm, gia đình anh đã dành dụm mua sắm được những vật dụng như: xe máy, máy xay xát, ti-vi, tủ lạnh…
Cuối năm 2022, trong khi không ít nơi người dân vẫn muốn gia đình được đưa vào diện hộ nghèo để được hưởng nhiều chính sách ưu đãi của Nhà nước, chàng trai người Dao, Triệu Tòn Lai đã bàn bạc với gia đình và xin ra khỏi diện hộ nghèo. Triệu Tòn Lai cho biết: “Ra ngoài, được tận mắt thấy nhiều người cũng như mình vươn lên thoát nghèo, mình còn trẻ, có sức khỏe và thu nhập cũng ổn định thì mình xin thoát nghèo thôi...”.
Những ngày làm thuê đã khiến anh nghiệm ra một điều, muốn giúp người dân thôn, bản sớm thoát nghèo thì phải có đường giao thông để thuận tiện cho việc vận chuyển nông sản, hàng hóa xuống huyện buôn bán, giao thương. Với suy nghĩ đó, khi có chương trình làm đường giao thông đến thôn, dù thiếu đất canh tác, anh đã quyết định bàn bạc với gia đình hiến 4.000 m2 đất để phục vụ làm đường, xây dựng nông thôn mới. Không những vậy gia đình Lai còn hiến đất để làm kênh, mương phục vụ tưới tiêu cho đồng ruộng của bản.
Noi gương anh, hàng chục hộ trong thôn đã hiến đất thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới. Triệu Tòn Lai chia sẻ, có đường đi lại tốt rồi, anh quyết định bỏ làm thuê, chuyển sang thu mua lợn thịt để bán ở huyện. Trung bình mỗi ngày anh thu mua từ 4-5 con lợn nhốt chuồng, mổ dần, có thời điểm mua đến cả chục con. Mỗi con, mổ thịt ra bán trung bình lãi được từ 500 đến 700 nghìn đồng.
Chăm chỉ, chịu khó, chồng buôn bán, vợ lo phát triển chăn nuôi, làm nông, gia đình anh từng bước đã tích lũy, mua được 1.000 m2 đất thổ cư chuẩn bị làm nhà, và tiếp tục mua thêm 1.600 m2 đất ruộng hai vụ để canh tác, nâng tổng diện tích đất ruộng của gia đình lên 2.600 m2. Ngoài ra, anh còn đầu tư trồng hơn 1 ha cây mơ, phát triển chăn nuôi trâu, bò, lợn... “Dự định năm nay mình sẽ xây ngôi nhà mới và đầu tư nhiều hơn cho phát triển cây ăn quả, chăn nuôi”, Triệu Tòn Lai phấn khởi nói.
Theo Chủ tịch UBND xã Xuân La Lê Văn Tuân, gia đình Triệu Tòn Lai trước đây gặp nhiều khó khăn, thuộc diện hộ nghèo, đất canh tác không nhiều, nhưng khi Đảng, Nhà nước đầu tư mở rộng con đường đã xung phong hiến đất. Lai là thanh niên trẻ, dám nghĩ, dám làm, không trông chờ, ỷ lại vào việc hỗ trợ của Nhà nước mà đã quyết tâm xin ra khỏi diện hộ nghèo. Đây là một tấm gương điển hình trong xây dựng nông thôn mới.
Với nỗ lực làm kinh tế, tích cực chung tay xây dựng nông thôn mới, Triệu Tòn Lai đã được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen vì có thành tích tiêu biểu trong thực hiện công tác giảm nghèo, giai đoạn 2020-2022. Tại Hội nghị biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến toàn quốc mới đây, Triệu Tòn Lai cũng đã được biểu dương, tôn vinh là điển hình trong xóa đói, giảm nghèo.
