Lúa gạo Việt Nam

Năm 2024, Việt Nam đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu gạo đạt hơn 5 tỷ USD, tăng khoảng 300 triệu USD so với con số kỷ lục 4,78 tỷ USD của năm 2023. Tuy nhiên, tình hình sản xuất, xuất khẩu và chính sách thương mại gạo của nhiều quốc gia trên thế giới sẽ tiếp tục có những thay đổi trong thời gian tới, đòi hỏi các cơ quan chức năng, ngành hàng và doanh nghiệp cần cập nhật thường xuyên, đầy đủ để bảo đảm hiệu quả hoạt động xuất khẩu gạo.

Năm 2023 đánh dấu thành công vang dội của ngành gạo Việt Nam, khi lập kỷ lục về khối lượng xuất khẩu với gần 8,3 triệu tấn (tăng 16,7% so với năm 2022), mang về giá trị 4,78 tỷ USD (tăng 38,4%). Qua đó, tiếp tục khẳng định vị thế của thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế và những cam kết đóng góp cho an ninh lương thực toàn cầu.

3 doanh nghiệp Việt Nam tham gia dự thi với 6 loại gạo, gồm: Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí dự thi gạo ST 24, ST25; Tập đoàn Lộc Trời dự thi gạo Lộc Trời 28, Nàng Hoa 9; Tập đoàn Thái Bình Seed dự thi gạo TBR39, TBR39_1 đã thắng giải cao nhất ở cuộc thi gạo ngon nhất thế giới năm 2023. Câu chuyện này một lần nữa khơi gợi việc cần thiết xây dựng thương hiệu gạo quốc gia từ những “bàn đạp” hữu ích này.

Nhiều năm nay, Việt Nam luôn là nước sản xuất và xuất khẩu lúa gạo hàng đầu thế giới, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và thế giới. Thời gian vừa qua, thị trường gạo thế giới liên tục biến động, tác động mạnh đến sản xuất và xuất khẩu lúa gạo của nước ta. Tuy nhiên, mục tiêu lớn nhất của ngành hàng lúa gạo Việt Nam vẫn là phát triển bền vững hướng tới tăng trưởng xanh.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, tuần qua giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam giữ ổn định ở mức cao 638 USD/tấn, trong khi của Thái Lan là 628 USD/tấn, Pakistan 598 USD/tấn. Ấn Độ vẫn đang duy trì chính sách cấm xuất khẩu gạo tẻ thường khiến thị trường được dự báo sẽ còn gia tăng nguồn cầu thời gian tới.

Trong bối cảnh nhiều quốc gia như Ấn Độ, UAE, Nga đang cấm xuất khẩu gạo, thị trường biến động nhanh và khó lường, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam liệu có thể nắm bắt cơ hội này để chiếm lĩnh thị phần toàn cầu?

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 7 tháng đầu năm 2023, Việt Nam xuất khẩu 4,84 triệu tấn gạo, trị giá 2,58 tỷ USD, tăng 29,6% so với cùng kỳ năm 2022. Dự báo, từ giờ đến cuối năm, thị trường gạo thế giới còn nhiều biến động, tạo ra những cơ hội và thách thức mới cho mục tiêu xuất khẩu bền vững của ngành lúa gạo Việt Nam.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), ngày 18/8, giá gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam đã cao hơn Thái Lan 10 USD/tấn, đạt mức 628 USD/tấn. Trong khi lệnh cấm xuất khẩu gạo tại một số quốc gia vẫn được duy trì thì sản lượng và giá xuất khẩu gạo của Việt Nam dự báo vẫn còn tiếp tục biến động.

Những ngày qua, giá gạo xuất khẩu của các quốc gia trên thế giới tiếp tục tăng cao. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, đến ngày 11/8, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đạt mức 638 USD/tấn, Thái Lan đạt 651 USD/tấn. Dự báo, thị trường gạo thế giới còn tiếp tục biến động trong những tháng tới.

Thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đứng trước cơ hội gia tăng về khối lượng, giá trị xuất khẩu sau khi Ấn Ðộ và một số quốc gia dừng xuất khẩu gạo. Tuy nhiên, việc này cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức trong bảo đảm an ninh lương thực, tiêu thụ nội địa và cân đối cung-cầu của thị trường.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 5/8/2023 về việc bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay.

Nhiều vấn đề liên quan đến an ninh lương thực quốc gia cần phải bàn sau lệnh cấm xuất khẩu gạo của các nước Ấn Độ, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Nga…

Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cơ quan quản lý cần tiếp tục "nới" các điều kiện đầu tư kinh doanh liên quan đến xuất khẩu gạo, tiến tới tự do hóa thị trường; việc dự trữ gạo bắt buộc nên được thực hiện theo cơ chế thị trường thay vì biện pháp hành chính như hiện nay,...

Trong 7 tháng năm 2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 2,58 tỷ USD, tăng 29,6% so cùng kỳ năm 2022. Philippines, Trung Quốc và Indonesia hiện đang là 3 thị trường xuất khẩu gạo hàng đầu của Việt Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 24/CT-TTg về bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay.

Việc Ấn Độ và một số quốc gia khác cấm xuất khẩu gạo là cơ hội vàng cho gạo Việt Nam khi nhu cầu và giá cả xuất khẩu gạo tăng lên từng ngày. Trong khi đó, nguồn gạo trong nước hoàn toàn có thể đáp ứng đủ nhu cầu.

Thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đứng trước cơ hội gia tăng giá trị xuất khẩu sau khi Ấn Độ và một số quốc gia tạm dừng xuất khẩu gạo. Tuy nhiên, việc xuất khẩu gạo cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức trong bảo đảm an ninh lương thực, tiêu thụ nội địa và cân đối cung cầu của thị trường nên cần giải phải đồng bộ, hiệu quả.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo xuất khẩu của các quốc gia trên thế giới đang tăng nhanh chóng. Đến ngày 1/8, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đạt mức 588 USD/tấn, Thái Lan đạt 623 USD/tấn, Pakistan 533 USD/tấn.

Trong những ngày gần đây, giá gạo tăng rất cao, đây là tín hiệu vui. Cùng với đó, việc một số quốc gia đang cấm xuất khẩu gạo cũng đặt ra nhiều cơ hội và thách thức đối với gạo Việt.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa có Công văn trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác xuất khẩu gạo trong tình hình mới.

Với nguyên liệu chính là gạo, chị Nguyễn Thị Vân, xã Đông Xuân, huyện Sóc Sơn (Hà Nội) đã tạo ra những bức tranh độc đáo mô tả về phong cảnh làng quê, non nước Việt Nam và những bức tranh thư pháp, tranh chân dung vô cùng ấn tượng. Sản phẩm đã được xếp hạng 4 sao trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).

Nhiều năm nay, Việt Nam luôn là nước sản xuất và xuất khẩu lúa gạo hàng đầu thế giới, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và thế giới. Thời gian vừa qua, thị trường gạo thế giới liên tục biến động, tác động mạnh đến sản xuất và xuất khẩu lúa gạo của nước ta. Tuy nhiên, mục tiêu lớn nhất của ngành hàng lúa gạo Việt Nam vẫn là phát triển bền vững hướng tới tăng trưởng xanh.

Từ nguyên liệu là những hạt gạo quen thuộc, qua bàn tay khéo léo của mình, Nguyễn Thị Tuyết Phượng đã tạo nên những bức tranh đẹp mắt, sinh động, có hồn.

Tỉnh Hà Nam có diện tích trồng lúa khoảng 29.000ha/vụ; sản lượng thóc 363.000 tấn, giá trị sản xuất đạt 2.278 tỷ đồng, chiếm 64,4% giá trị trồng trọt. Những năm gần đây, các địa phương trong tỉnh đẩy mạnh việc cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa, đem lại hiệu quả cao.

Hạt gạo Việt ngày càng được thị trường EU ưa chuộng khi kim ngạch xuất khẩu gạo sang một số thị trường khu vực này tăng trưởng đến 3 con số.

Ngày 25/5, 2 doanh nghiệp lớn trong sản xuất giống và thu mua lúa gạo là Tập đoàn ThaiBinh Seed và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hưng Cúc có buổi trao đổi, gặp gỡ, ký kết hợp tác sản xuất với Câu lạc bộ đại điền tỉnh Thái Bình.

Trong triển khai Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long, vấn đề giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất lúa đang được các địa phương quan tâm và nỗ lực thực hiện. Tuy nhiên, đây là hướng đi mới với nhiều thách thức đang đặt ra trên các khía cạnh như: đổi mới tư duy sản xuất, áp dụng khoa học công nghệ và huy động vốn đầu tư…

Theo thông tin từ Bộ Công thương, kể từ tháng 8/2022 đến nay, giá gạo xuất khẩu loại 5% tấm của Việt Nam luôn ở mức cao, nhiều thời điểm vượt Thái Lan, Ấn Độ và đạt mức cao nhất thế giới. Số liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam cũng cho thấy, từ đầu năm 2023 đến giữa tháng 3/2023, gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam nhiều lần đạt mức giá 468-472 USD/tấn.

Dù kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam ra nước ngoài không ngừng tăng cao trong những năm gần đây nhờ các hiệp định thương mại tự do (FTA), song số lượng hàng hóa được xuất khẩu bằng thương hiệu Việt vẫn còn khá khiêm tốn.

Lúa gạo là ngành sản xuất truyền thống và quan trọng của Việt Nam, tạo ra sinh kế cho hàng chục triệu nông dân trên cả nước. Những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu lớn trong sản xuất lúa gạo, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và hiện vẫn giữ vững vị trí là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới với kim ngạch xuất khẩu không ngừng tăng cao.

Xuyên suốt quá trình phát triển, ngành hàng sản xuất và xuất khẩu gạo của Việt Nam đã đạt nhiều “kỳ tích”. Trong bối cảnh mới hiện nay với những biến động của thị trường thế giới, biến chuyển của thị hiếu tiêu dùng cộng với biến đổi khí hậu ngày một rõ nét, ngành lúa gạo Việt Nam đang có sự chuyển mình mạnh mẽ trong cả sản xuất và xuất khẩu. Theo đó, ngành tập trung nâng cao chất lượng lúa gạo, mở rộng thị trường tiêu thụ, tiến tới xây dựng thương hiệu gạo bền vững trên thị trường quốc tế.

Người nông dân và cây lúa Việt Nam đang đứng trước thách thức phát triển theo hướng nào để đến đích giàu có theo Nghị quyết 120/NQ-CP?

Là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới nhưng trong nhiều năm qua, thương hiệu gạo Việt lại ít được biết đến ngay cả ở những nước ăn gạo truyền thống, hay những thị trường khó tính như Mỹ và châu Âu. Gạo Việt Nam bị đóng nhãn mác gạo nước ngoài, xuất khẩu thô với giá rẻ, sang các thị trường như châu Phi, Trung Quốc, ASEAN... là phổ biến, xuất khẩu nhiều nhưng doanh thu chưa cao.

Theo đại diện Thương vụ Việt Nam tại Pháp, trong khuôn khổ Tuần lễ Trung thu Việt Nam vừa diễn ra tại Pháp, lần đầu tiên sản phẩm gạo mang thương hiệu "Cơm Việt Nam Rice" được giới thiệu tới người tiêu dùng trong chuỗi siêu thị của tập đoàn phân phối bán lẻ hàng đầu nước Pháp E.Leclerc và hệ thống phân phối Carrefour.

Những năm gần đây, nước ta liên tục tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do (FTA) khu vực và thế giới, mở ra cơ hội tiêu thụ lớn cho nông sản Việt, trong đó có gạo và các sản phẩm từ gạo. Ðây có thể coi là động lực quan trọng cho tiến trình xây dựng thương hiệu gạo Việt với mục đích thâm nhập sâu, mở rộng thị phần tại các thị trường chất lượng cao, giá bán cao.

Từ nhiều năm nay, Việt Nam luôn giữ vị trí hàng đầu thế giới về sản lượng gạo xuất khẩu. Tuy nhiên, giá trị kim ngạch mà xuất khẩu gạo mang lại chưa tương xứng với tiềm năng và công sức của người trồng lúa. Nguyên nhân là do hầu hết gạo Việt Nam vẫn xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu thô, chưa có thương hiệu riêng. Thời gian gần đây, các mô hình liên kết trồng lúa chất lượng cao xuất hiện ngày càng nhiều, là cơ hội lớn cho ngành hàng xuất khẩu gạo chuyển mình, gây dựng thương hiệu trên trường quốc tế.

Cung ứng các giống lúa năng suất và chất lượng cho cơ cấu giống tại các địa phương là một trong những nhiệm vụ quan trọng của sản xuất lúa gạo.

Vụ đông xuân năm nay, cùng với các giống lúa thông thường khác, bà con dân tộc Bru - Vân Kiều ở xã Ngân Thủy, huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) còn gieo giống lúa nếp than. Ðây là giống lúa nếp quý bị thất truyền, nay được khôi phục trở lại nhờ Bí thư Ðảng ủy xã Nguyễn Hữu Hán.

NDĐT - Ngày 4-12, đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) do Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường dẫn đầu đã làm việc với lãnh đạo tỉnh Sóc Trăng về tái cơ cấu nông nghiệp gắn thực hiện Nghị quyết 120 của Chính phủ; triển khai sản xuất hàng hóa gạo ST25 và quy hoạch xây dựng tượng đài nhà nông học Lương Định Của, dự kiến đặt tại Công viên 30-4, thành phố Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng.

3 doanh nghiệp Việt Nam tham gia dự thi với 6 loại gạo, gồm: Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí dự thi gạo ST 24, ST25; Tập đoàn Lộc Trời dự thi gạo Lộc Trời 28, Nàng Hoa 9; Tập đoàn Thái Bình Seed dự thi gạo TBR39, TBR39_1 đã thắng giải cao nhất ở cuộc thi gạo ngon nhất thế giới năm 2023. Câu chuyện này một lần nữa khơi gợi việc cần thiết xây dựng thương hiệu gạo quốc gia từ những “bàn đạp” hữu ích này.

Ngày 30/8, ông Hoàng Trung, Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng đoàn công tác có buổi làm việc với tỉnh Hậu Giang về công tác chuẩn bị tổ chức Festival Lúa gạo năm 2023.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, tuần qua giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam giữ ổn định ở mức cao 638 USD/tấn, trong khi của Thái Lan là 628 USD/tấn, Pakistan 598 USD/tấn. Ấn Độ vẫn đang duy trì chính sách cấm xuất khẩu gạo tẻ thường khiến thị trường được dự báo sẽ còn gia tăng nguồn cầu thời gian tới.

Sản xuất lúa hè thu là vụ lúa quan trọng ảnh hưởng đến sản lượng lúa hằng năm của tỉnh Sóc Trăng; cũng là mùa vụ gặp nhiều bất lợi do thời tiết. Để khắc phục tình trạng này, người dân đã chủ động chọn giống lúa và phương pháp canh tác phù hợp nhằm đối phó thiên tai.

Áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất lúa giúp giải phóng sức lao động, tăng năng suất cây trồng, giảm chi phí sản xuất cũng như tổn thất trong và sau thu hoạch, nâng cao thu nhập cho nông dân. Ngoài ra, áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất cũng là giải pháp quan trọng để thực hiện chuyển đổi số.

Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Công điện về việc tăng cường thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo.

Nhiều giống lúa mới có tính năng nổi trội về năng suất, chất lượng gạo, nhất là kháng chịu sâu bệnh và cho giá trị kinh tế cao đã được Tập đoàn ThaiBinh Seed (tỉnh Thái Bình) trình diễn, khảo nghiệm trong vụ đông xuân 2022-2023.

Nhiều ngày qua, trên địa bàn Nghệ An liên tục xảy ra nắng nóng gay gắt cùng với lượng mưa trung bình từ đầu năm đến nay thấp thua so với trung bình nhiều năm nên các sông, suối, hồ đập cạn kiệt nước, đã khiến hàng nghìn ha lúa vụ Hè-Thu bị thiếu nước, đối mặt với hạn hán và xâm nhập mặn.

Vài năm gần đây, người nông dân thường xuyên chịu ảnh hưởng hạn, mặn tại huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre cho nên không ào ạt đào ao nuôi tôm công nghiệp mà phát triển mô hình lúa-tôm thích ứng biến đổi khí hậu. Thực tế cho thấy, mô hình sản xuất “thuận thiên” này lợi nhuận tuy không cao nhưng bền vững, phù hợp với điều kiện tự nhiên.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu gạo 4 tháng đầu năm 2023 của cả nước đạt 2,95 triệu tấn với kim ngạch 1,56 tỷ USD, tăng 43,6% về khối lượng và tăng 54,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong nhóm sản phẩm nông sản chủ lực.

“Bản đồ ẩm thực thế giới” TasteAtlas vừa công bố 100 món ăn từ gạo được đánh giá ngon nhất thế giới. 2 đại diện của ẩm thực Việt Nam vinh dự có mặt trong danh sách này là cơm tấm với vị trí thứ 3 và bánh chưng ở vị trí thứ 97. 

Thực hiện đơn đặt hàng của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và môi trường, từ năm 2021, Tổng Công ty Thương mại Quảng Trị (Sepon Group) đã nghiên cứu và thử nghiệm thành công mô hình trồng lúa hữu cơ trên diện rộng.

Quý I, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt hơn 1,85 triệu tấn với trị giá 981 triệu USD, tăng 23,4% về lượng và tăng hơn 34% về kim ngạch so cùng kỳ năm 2022.

Tiếp tục chương trình tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, ngày 25/4, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cùng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang đã đến xã Tân Phú, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang tiếp xúc cử tri 2 xã Tân Phú, Vĩnh Nhuận và thị trấn Vĩnh Bình.

Năm 2018, lễ vinh danh “Nhà khoa học của nhà nông” lần thứ nhất, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tôn vinh 53 người, trong đó có ông Nguyễn Anh Dũng. Với niềm đam mê, say sưa nghiên cứu và nhân rộng những giống lúa phẩm cấp cao, ông đã giúp bà con nông dân nâng cao thu nhập.

“Đẩy mạnh tích tụ, tập trung đất đai; phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, chuyên canh hàng hóa tập trung, quy mô lớn, bảo đảm an toàn thực phẩm dựa trên nền tảng ứng dụng khoa học-công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số, cơ giới hóa, tự động hóa…” là chủ trương lớn đã được đề ra trong Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Chiều 7/4, tại thành phố Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan chủ trì Hội thảo “Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long”.

Theo Báo cáo “Hướng tới chuyển đổi nông nghiệp xanh ở Việt Nam: Chuyển sang mô hình lúa gạo carbon thấp” của Ngân hàng Thế giới, nông nghiệp hiện là một nhân tố lớn góp phần vào việc phát thải khí nhà kính ở Việt Nam. Đây là lĩnh vực phát thải cao thứ hai, chiếm khoảng 19% tổng lượng phát thải quốc gia vào năm 2020.

Những năm trước đây, việc tìm lời giải cho “bài toán” làm thế nào để mang lại ấm no cho mọi người dân trên một địa bàn có gần 80% số dân sống bằng nghề nông luôn là nỗi trăn trở của đội ngũ lãnh đạo tỉnh Quảng Trị. Và câu trả lời là phải hiện đại hóa nông nghiệp, nhưng không phải nông nghiệp truyền thống mà phát triển theo hướng hữu cơ, nông nghiệp sạch là bước chuyển đầy khó khăn.

Chiều 3/3, tại thành phố Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố quyết định thành lập Nhóm công tác Đối tác công-tư (PPP) ngành hàng lúa gạo Việt Nam, đồng thời, thảo luận với các đối tác về định hướng chiến lược của nhóm công tác này trong thời gian tới.