Phát triển bền vững 1 triệu hecta lúa chất lượng cao phải phù hợp thực tế

Đến dự, có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, cùng lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Cửu Long và các doanh nghiệp.

Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong định hướng chuyển đổi phương thức canh tác lúa bền vững; đồng thời, hình thành, phát triển các vùng nguyên liệu tập trung quy mô lớn ổn định lâu dài, bảo đảm chất lượng, canh tác bền vững và hiệu quả.

Tin liên quan

Kiên Giang đặt mục tiêu tăng trưởng dương trong năm 2021

Mục tiêu của Đề án là hình thành 1 triệu hecta vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam.

Nông dân Kiên Giang thu hoạch lúa.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng, Đề án đặt ra mục tiêu tăng trưởng tích hợp đa giá trị gắn với mô hình tăng trưởng xanh, nông nghiệp tuần hoàn theo chuỗi ngành hàng. Do đó, để Đề án đạt được kết quả thực tế trên những cánh đồng cần những sự đổi mới linh hoạt, chủ động không ngừng về thể chế các vấn đề mang tính nguyên tắc đến từng nội dung quản trị vận hành cụ thể.

Đề án không chỉ mang yếu tố kỹ thuật thông thường mà tích hợp nhiều yếu tố kinh tế, xã hội. Trong đó, người nông dân có vai trò khác là trung tâm; doanh nghiệp có vai trò liên kết, kết nối giải quyết thị trường. Các chuyên gia nhà khoa học khuyến nghị, hướng dẫn ứng dụng cách chuyển hóa. Nhà nước có vai trò khởi tạo và hỗ trợ về mặt cơ chế chính sách, địa phương có vai trò lồng ghép các nguồn lực nhất là sáng tạo trong triển khai thực hiện.

Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết, với mục tiêu giảm 20% chi phí đầu vào, Đề án sẽ góp phần giảm chi phí sản xuất lúa của các hộ nông dân khoảng 9.500 tỷ đồng. Bên cạnh đó, việc áp dụng các quy trình xử lý và tái chế phụ phẩm, xây dựng thương hiệu gạo phát thải thấp sẽ góp phần nâng cao giá trị toàn chuỗi lúa gạo trên 40%, trong đó tỷ suất lợi nhuận của người trồng lúa tăng 50%.

Việc áp dụng quy trình canh tác giảm phát thải sẽ góp phần nâng cao thu nhập, bảo đảm an sinh xã hội cho hộ trồng lúa, nâng cao vị thế của người nông dân, chất lượng và uy tín của ngành hàng lúa gạo Việt Nam trên thị trường thế giới; đồng thời góp phần quan trọng bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính. Đề án góp phần giảm trên 10% lượng khí nhà kính phát thải.

Đại biểu tham quan mô hình trồng lúa sạ hàng kết hợp vùi phân rơm.

Đề án sẽ được triển khai tại 12 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, gồm: Kiên Giang, An Giang, Đồng Tháp, Long An, Sóc Trăng, Cần Thơ, Bạc Liêu, Trà Vinh, Hậu Giang, Cà Mau, Tiền Giang và Vĩnh Long; được triển khai theo 2 giai đoạn với diện tích 1 triệu hecta.

Giai đoạn 1 (từ 2024 đến 2025): Tập trung củng cố các diện tích đã có của Dự án chuyển đổi Nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (VnSAT) là 18.000ha, bao gồm công tác tập huấn, xây dựng kế hoạch, xây dựng hệ thống Đo đạc-Báo cáo-Thẩm định, kiểm đếm và thí điểm cấp tín chỉ carbon cho những vùng lúa đạt chuẩn, củng cố các hợp tác xã, duy tu bảo dưỡng một số công trình và chuẩn bị kế hoạch cho giai đoạn 2026-2030.

Giai đoạn 2 (từ 2026 đến 2030): Xác định cụ thể khu vực trọng tâm để lập dự án đầu tư phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao giảm phát thải mới ngoài vùng Dự án VnSAT và sẽ mở rộng thêm 82.00ha.

Theo đó, giai đoạn này sẽ tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng cho những vùng diện tích mới, tổ chức lại sản xuất, xây dựng chuỗi giá trị, hoàn thiện hệ thống đo đạc, báo cáo và thẩm định; đồng thời duy trì sản xuất bền vững ở những vùng Đề án trong giai đoạn 2024-2025.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, chưa bao giờ nước ta nhắc tới hạt gạo Việt Nam với một niềm vui và tự hào như hiện nay. Đó là bởi không chỉ vì sản lượng, kim ngạch xuất khẩu, mà còn về giá trị; không chỉ bảo đảm an ninh lương thực cho đất nước mà còn cho thế giới.

Đại biểu tham quan mô hình tận dụng từ rơm.

Mặc dù vậy, theo Phó Thủ tướng, việc thực hiện Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” hiện nay cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức như thời tiết, tác động của quy luật thị trường…

Do vậy, để thực hiện có hiệu quả Đề án, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị các bộ, ngành, doanh nghiệp và địa phương liên quan phải hết lòng với Đề án; tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn của Đề án; linh hoạt trước biến động của thị trường, phù hợp tình hình của địa phương; đẩy mạnh công tác hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương và giữa các doanh nghiệp; kiểm soát để không lệch hướng, kịp thời điều chỉnh linh hoạt, phù hợp tình hình thực tế...

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cũng cam kết, Chính phủ sẽ đồng hành với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, địa phương trong việc Đề án; đồng thời đề nghị các bộ, ngành nghiên cứu, tháo gỡ các rào cản liên quan Đề án.

Tại hội nghị, Bộ nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố quyết định thành lập Ban Chỉ đạo và phân công nhiệm vụ các thành viên Ban chỉ đạo Đề án. Trong đó, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan làm Trưởng ban, Thứ trưởng Trần Thanh Nam làm Phó Trưởng ban.