Nhiều cách làm hay, mô hình đối ngoại nhân dân đã và đang được các đơn vị thực hiện hiệu quả.
Đa dạng hoạt động tuyên truyền đối ngoại
Xác định tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân, thời gian qua, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố và các tổ chức thành viên tổ chức tuyên truyền các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan đến công tác đối ngoại nhân dân với nhiều hình thức phong phú, sinh động nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đoàn viên, hội viên về tầm quan trọng của hội nhập quốc tế.
Thành đoàn tổ chức tập huấn gắn với các chuyên đề, kỹ năng, công tác lễ tân-đối ngoại trong công tác quốc tế thanh niên như “Tác động của hội nhập quốc tế đối với thanh niên và công tác quốc tế thanh niên qua các năm”, “Quản trị đa văn hóa và ứng phó với sự đa dạng văn hóa trong công tác quốc tế thanh niên”,…
Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị thành phố thông tin, quảng bá các hoạt động đối ngoại nhân dân của thành phố; phối hợp các hội thành viên tổ chức các lễ kỷ niệm nhân ngày độc lập, ngày quốc khánh, ngày chiến thắng, ngày hòa bình, ngày hữu nghị, trao tặng kỷ niệm chương của các quốc gia.
Ở cấp cơ sở, ủy ban mặt trận Tổ quốc các địa phương chủ động xây dựng chương trình phối hợp tổ chức họp mặt kiều bào, tổ chức các sân chơi, hội thi tìm hiểu lịch sử, văn hóa, ẩm thực, thời trang các nước trên thế giới; tuyên truyền, vận động kiều bào, thân nhân kiều bào, người nước ngoài tham gia các hoạt động an sinh xã hội; xây dựng mô hình câu lạc bộ kiều bào tại địa phương.
Trong công tác quan hệ với tổ chức nhân dân các nước cũng đã có những chuyển biến tích cực; trong đó, nổi bật là việc phối hợp trong công tác đón tiếp, giao lưu với tổ chức nhân dân các nước đến thăm và làm việc tại thành phố nhịp nhàng và đồng bộ hơn.
Thí dụ như tổ chức đoàn đại biểu đi thăm, giao lưu với Mặt trận Lào xây dựng đất nước thủ đô Viêng Chăn và tỉnh Champasak để ký kết chương trình hợp tác ghi nhớ giai đoạn 2022-2024; tổ chức đón tiếp đoàn đại biểu Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước thăm và làm việc tại thành phố nhằm trao đổi kinh nghiệm về lĩnh vực nông nghiệp và tìm kiếm thế mạnh của Thành phố Hồ Chí Minh và Lào để hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp;...
Đáng chú ý, từ việc thí điểm đề án “Gia đình Việt với sinh viên Lào, Campuchia đang học tập tại Thành phố Hồ Chí Minh”, đến nay, chương trình đã tạo được những kết quả rất tích cực.
Tại Quận 4, các gia đình đã nhận đỡ đầu năm sinh viên Lào đang theo học Khoa y đa khoa tại Trường đại học Nguyễn Tất Thành. Bên cạnh việc hỗ trợ kinh phí học tập, các đơn vị, gia đình còn giới thiệu, tuyên truyền những nét đẹp về văn hóa truyền thống, giúp các em hiểu sâu sắc hơn về đất nước Việt Nam tươi đẹp, thân thiện.
Các em sinh viên Lào, Campuchia đã tích cực tham gia các hoạt động phong trào do Mặt trận và các tổ chức chính trị-xã hội quận, phường phát động như ra quân tổng vệ sinh môi trường, tham gia bảo đảm trật tự an toàn giao thông,... Sinh viên Kheing Chandara, quốc tịch Campuchia, hiện là sinh viên năm thứ 3 Trường đại học Tôn Đức Thắng chia sẻ: Chúng em rất yên tâm khi được các gia đình yêu thương, giúp đỡ, qua đó yên tâm học tập và trau dồi kỹ năng sống.
Phát huy hiệu quả các nguồn lực
Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố Ngô Thanh Sơn cho biết: Thời gian qua, các hoạt động đối ngoại nhân dân được chọn lọc phù hợp với chức năng nhiệm vụ của các bên, gắn với nhiệm vụ chính trị và yêu cầu đặt ra.
Tuy nhiên, nhiều hạn chế của công tác này vẫn tồn tại như: Cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân-kiều bào kiêm nhiệm nhiều việc khác, hạn chế về ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp, chưa được đào tạo bài bản, chuyên sâu.
Công tác nắm thông tin, thu thập dữ liệu về người Việt Nam ở nước ngoài và thân nhân kiều bào còn nhiều hạn chế, khó khăn do thiếu bộ tiêu chí thống nhất về nội dung cập nhật thông tin; công tác nắm tình hình người Việt Nam ở nước ngoài gặp khó khăn do ít có điều kiện đi công tác ở nước ngoài để thăm hỏi, giao lưu, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của kiều bào và thiết lập các mối quan hệ phục vụ cho công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài.
Công tác vận động và phát huy nguồn lực kiều bào tham gia đóng góp ý kiến cho thành phố vẫn chưa tương xứng với tiềm năng so với các nguồn lực vốn có.
Theo ông Ngô Thanh Sơn, Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài thành phố đã tăng cường việc tiếp xúc, vận động, tuyên truyền phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước tới người Việt Nam ở nước ngoài; đồng thời, đẩy mạnh công tác bảo hộ công dân và bảo vệ những quyền lợi chính đáng của người Việt Nam ở nước ngoài.
Tổ chức cho kiều bào đi thăm và tìm hiểu đời sống của các chiến sĩ hải quân đang công tác tại các vùng biển, đảo qua đó giúp kiều bào thêm yêu biển đảo quê hương, thêm tự hào về quê hương đất nước. Tích cực tham mưu tổ chức các buổi tọa đàm, hội nghị trực tiếp kết hợp với trực tuyến nhằm ghi nhận ý kiến đóng góp của kiều bào góp ý, hiến kế cho sự phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước.
Các đơn vị cũng xây dựng và ban hành chương trình phối hợp về thực hiện công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2020-2024 góp phần phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ổn định cuộc sống và phát triển, giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam, hướng về Tổ quốc. Ông Ngô Thanh Sơn nhấn mạnh: Trong giai đoạn 2024-2029, các đơn vị tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các nội dung mới trong công tác về người Việt Nam ở nước ngoài với các giải pháp như:
“Ứng dụng công nghệ thông tin trong cập nhật, sử dụng hiệu quả dữ liệu kiều bào đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài” và đề án “Chính sách thu hút và phát huy nguồn lực kiều hối trên địa bàn thành phố”; duy trì phát huy tốt công tác vận động tập hợp kiều bào thông qua lực lượng là thân nhân kiều bào, chú trọng công tác tổ chức kết nạp, phát triển hội viên; phân công cán bộ lãnh đạo cơ quan chịu trách nhiệm về công tác đối ngoại nhân dân và người Việt Nam ở nước ngoài của đơn vị; thành lập bộ phận phụ trách hoặc bố trí cán bộ chuyên trách tham mưu về lĩnh vực này.