Báo cáo thành tựu nổi bật, đột phá của Bộ Xây dựng trong 5 năm (2021-2025), Đảng ủy Bộ Xây dựng nhận định, Đại hội XIII của Đảng đã đề ra mục tiêu đến năm 2045 đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao; xác định phương hướng phát triển đất nước trong giai đoạn mới với ba khâu đột phá chiến lược: hoàn thiện thể chế phát triển đồng bộ, hiện đại; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Trong đó, phát triển hạ tầng giao thông, năng lượng, hạ tầng số, hạ tầng đô thị được coi là nền tảng, động lực để mở rộng không gian phát triển, kết nối các vùng miền, tạo sức bật mới cho kinh tế-xã hội.
Tuy nhiên, trong giai đoạn 2021-2025, quá trình thực hiện các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII diễn ra trong bối cảnh thế giới diễn biến nhanh, phức tạp, bất ổn, khó lường, khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi, nhiều vấn đề rất mới, chưa có tiền lệ, đặc biệt là đại dịch Covid-19 và những thay đổi mang tính thời đại; cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là trí tuệ nhân tạo diễn ra nhanh, sâu sắc và toàn diện.
Đất nước ta chịu sự tác động sâu sắc bởi những yếu tố bất lợi từ bên ngoài, chịu ảnh hưởng nặng nề, kéo dài của đại dịch Covid-19 gây thiệt hại nặng nề cho mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội; kinh tế thế giới suy giảm, lạm phát, khủng hoảng năng lượng; biến đổi khí hậu, cạnh tranh chiến lược và xung đột chính trị diễn biến phức tạp, tác động trực tiếp đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong nước, quy mô kinh tế còn khiêm tốn, dư địa chính sách tài khóa, tiền tệ hạn hẹp, đời sống người dân và doanh nghiệp chịu nhiều áp lực.
Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo trung ương và Ban chỉ đạo Chính phủ tổng kết Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 Hội nghị Trung ương 6 khóa XII về “tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập”; Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về “Tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới”, từ 1/3/2025 Bộ Giao thông Vận tải đã được hợp nhất với Bộ Xây dựng, tạo thành một Bộ Xây dựng mới với kỳ vọng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Nghị định 33/2025/NĐ-CP ngày 25/02/2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng (có hiệu lực từ 1/3/2025), theo đó, Bộ Xây dựng là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về: Quy hoạch xây dựng, kiến trúc; hoạt động đầu tư xây dựng; phát triển đô thị; hạ tầng kỹ thuật đô thị và nông thôn; nhà ở; công sở; thị trường bất động sản; vật liệu xây dựng; giao thông vận tải đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải, hàng không dân dụng trong phạm vi cả nước; quản lý nhà nước các dịch vụ công trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ theo quy định của pháp luật.
Ngay từ thời điểm trước khi hợp nhất Bộ, Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải đã rất chú trọng và quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy của Bộ để tinh gọn, xóa bỏ tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Thời điểm từ khi hợp nhất Bộ, Đảng ủy Bộ Xây dựng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện bảo đảm hiệu quả việc rà soát, sắp xếp, kiện toàn bộ máy của cơ quan, đơn vị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đồng thời sắp xếp, kiện toàn các tổ chức đảng; tăng cường quán triệt, nâng cao nhận thức, tạo sự thống nhất ý chí và hành động trong các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu về tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và đạt được một số kết quả tích cực:
Cơ cấu tổ chức của Bộ đã giảm từ 42 đầu mối xuống còn 23 đầu mối, giảm 19 đơn vị, tương đương giảm 45,2%. Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành 35 quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ, không có khoảng trống pháp lý, không bỏ sót nhiệm vụ quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực; tiếp tục phối hợp với các địa phương và các bộ, ngành liên quan hoàn tất thủ tục chuyển các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ về địa phương quản lý theo Quyết định số 1922/QĐ-TTg ngày 25/11/2020 và Quyết định số 996/QĐTTg ngày 25/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ.
Với quyết tâm chính trị cao thực hiện việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, Đảng ủy Bộ tập trung lãnh đạo củng cố, kiện toàn tổ chức đảng sau khi sắp xếp, tổ chức lại, chuyển đổi mô hình tổ chức của cơ quan, đơn vị bảo đảm đúng quy định; thành lập mới 18 đảng bộ, chi bộ (sau hợp nhất) và 4 cơ quan tham mưu, giúp việc Đảng ủy Bộ. Xây dựng Đề án, trình và Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ ban hành Quyết định số 25-QĐ/ĐU về thành lập Đảng bộ Bộ Xây dựng; Quyết định số 27-QĐ/ĐU, ngày 19/2/2025 về chỉ định nhân sự cấp ủy, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ, nhiệm kỳ 2020-2025.
Kịp thời tháo gỡ “điểm nghẽn”, “khơi thông nguồn lực” cho ngành bứt phá
Trong nhiệm kỳ, Ban Cán sự đảng, Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ đã lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, kịp thời quán triệt, triển khai và tổ chức thực hiện nghiêm các chủ trương, nghị quyết của Đảng; đã báo cáo, tham mưu đề xuất Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhiều nội dung mang tính đột phá, then chốt, nhằm tháo gỡ các “điểm nghẽn”, “nút thắt”, để “khơi thông nguồn lực” cho sự phát triển bứt phá trên các lĩnh vực do Bộ quản lý và của toàn ngành.
Triển khai và tổ chức thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, chủ trương, định hướng quan trọng của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Chương trình hành động thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách nhà nước hằng năm: Bộ đã ban hành đầy đủ các Chương trình, kế hoạch hành động để triển khai thực hiện các Nghị quyết, bao gồm: Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 16/2021/QH15 ngày 27/7/2021 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025; các Nghị quyết của Chính phủ: số 50/NQ-CP ngày 20/5/2021 của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; số 99/NQ-CP ngày 30/8/2021 của Chính phủ về Chương trình hành động của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025; các Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách nhà nước hàng năm...
Đặc biệt, việc triển khai quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật được các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ thực hiện nghiêm túc, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước. Đồng thời, Bộ Xây dựng đã quyết liệt triển khai toàn diện các nhiệm vụ được giao, xác định đúng các nhiệm vụ trọng tâm, các giải pháp cụ thể, khả thi với nỗ lực, quyết tâm cao; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành tháo gỡ các điểm nghẽn trong thể chế, pháp luật, cơ chế quản lý nhà nước, thu hút vốn đầu tư, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, thực hiện theo chủ trương của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về “Xây dựng Chính phủ đổi mới, liêm chính, kỷ cương, hành động, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ” và đã đạt được nhiều kết quả, chuyển biến tích cực, quan trọng, hoàn thành tốt các nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra.