Không quyết liệt sẽ quá muộn!

Hà Nội chẳng còn đất trồng húng Láng. Cốm làng Vòng giờ phải làm từ lúa trồng ở tỉnh khác. Chuyện này được nhắc đến nhiều lắm rồi, ở nhiều diễn đàn, cuộc họp. Nguyên nhân cũng quá rõ: Ðô thị hóa. Ðất xây nhà còn chẳng có, giữ gì đất trồng rau. Nhiều nuối tiếc, có cả những giải pháp, đề án, với mong muốn giữ lại một chút sản vật của Thăng Long - Hà Nội. Nhưng khó lắm thay, dẫu ai cũng mong làm được như thế. Vì không có quy hoạch từ sớm. Giờ thì tiền đâu đủ đền bù để phá đi vài trăm căn nhà, giành lại đất cho húng Láng?

Nhưng sẽ chưa là quá muộn, với hai sản vật khác của Hà Nội. Ðó là cam Canh và bưởi Diễn. Cả hai đặc sản này đều được trồng chính gốc ở huyện Từ Liêm. Vài năm gần đây, tốc độ đô thị hóa nhanh, khiến diện tích trồng cam Canh, bưởi Diễn giảm mạnh. Ở xã Xuân Phương chỉ còn khoảng sáu ha trồng cam Canh, của gần chục hộ gia đình. Ở xã Phú Diễn, chỉ còn vài ba vườn bưởi lâu năm, với chỉ khoảng 1/5 số hộ gia đình còn trồng bưởi. Một số gia đình bán đất, xây nhà. Phần lớn những gia đình khác thì phá vườn bưởi, vườn cam, xây nhà cho thuê. Vì thu nhập từ cho thuê nhà cao gấp năm, gấp 10 lần thu nhập từ trồng cam, trồng bưởi. Lại chẳng phải lo chăm bón, tưới tiêu, không phải lo thời tiết, mất mùa... Có người trồng bưởi lâu năm nhẩm tính: Cứ hai gốc bưởi nếu được mùa, một năm thu được 4 - 5 triệu đồng. Trong khi đó, chặt đi xây được hai phòng trọ cho thuê, ngồi nhà chơi một tháng cũng thu được bốn triệu đồng. Ðấy là còn tính giá bưởi lâu năm ngon, ngọt, chứ bưởi nhạt, mất mùa thì khoảng cách thu nhập còn chênh lệch hơn nhiều. Vì vậy, nên diện tích đất trồng cam Canh, bưởi Diễn giảm dần, cũng là dễ hiểu. Trên thị trường, cam Canh, bưởi Diễn chủ yếu là sản phẩm của những vùng đất mới: Bắc Giang, Hưng Yên, Tuyên Quang, Hòa Bình, Thái Nguyên...

Giờ thì vùng đất gốc của cam Canh, bưởi Diễn đã chính thức thành những phường thuộc quận Bắc Từ Liêm. Ðô thị hóa sẽ còn nhanh hơn nữa. Giá đất cũng có thể sẽ tăng lên. Và nếu các cơ quan quản lý không có quy hoạch, không có các giải pháp quyết liệt giữ lại đất trồng cam Canh, bưởi Diễn thì hai sản vật nổi tiếng của Hà Nội sẽ chỉ còn trong sách vở.