Các xã Bình An, Vĩnh Hòa Phú và một phần của xã Minh Hòa, huyện Châu Thành là những nơi trồng nhiều khóm Tắc Cậu. Ðây là một trong những nghề truyền thống của tỉnh Kiên Giang được công nhận từ năm 2018...
Nức tiếng gần xa
Bà Trần Kim Yến, quê ở Cà Mau cho biết: "Tôi nhiều lần từ Kiên Giang về Cà Mau qua đoạn này thật sự không cưỡng lại được sức hút của khóm Tắc Cậu. Khóm ở đây ngọt, ngon tự nhiên, khó có khóm nơi nào được như vậy". Nhà ở Thành phố Hồ Chí Minh được bạn đưa về thăm quê ngay tại huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang, chị Lê Hồng Loan cho biết: "Ngày nào tôi cũng được bạn đãi ăn khóm mà không ngán. Khóm lạnh ở đây lạ lắm, ăn khóm chấm với muối ớt càng thích, vị ngọt tan và thấm tận vào cuống họng...".
Tiếng tăm về sự ngon, ngọt của khóm Tắc Cậu ngày càng vang xa, giá khóm nhờ đó cũng tăng dần lên. Ðây cũng là điều kiện thuận lợi để người trồng khóm Tắc Cậu phát triển nghề theo hướng du lịch sinh thái, du lịch miệt vườn... Ông Lê Quốc Việt, Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Châu Thành, cho biết, khóm Tắc Cậu đã được người dân trồng từ hơn 80 năm nay. Khóm trồng trên vùng đất Tắc Cậu có vị ngọt thanh, giòn, mầu vàng đậm.
"Khóm Tắc Cậu được trồng trên đất phù sa kèm theo độ mặn thích hợp thì mới phát triển tươi tốt và có vị ngọt đặc trưng. Khóm được trồng gần cửa biển sẽ ngon, ngọt hơn. Càng vào sâu trong đất liền, độ mặn càng giảm thì khóm sẽ ít ngon hơn", ông Việt cho biết thêm. Bên cạnh đó, khóm Tắc Cậu được trồng xen dưới tán dừa và cây cau tạo nên mô hình "đa canh, đa thu".
Hiện, khóm Tắc Cậu có giá từ 6.000-8.000 đồng/trái tùy loại. Với 1ha trồng khóm, người dân có thể thu lợi nhuận từ 90 triệu đến 100 triệu đồng/năm. Nếu tận dụng sự kết hợp giữa khóm, dừa, cau và đầu tư kỹ lưỡng có thể mang về lợi nhuận khoảng 120 triệu đồng/ha/năm. Anh Huỳnh Quý Thắng (ở xã Bình An, huyện Châu Thành) cho biết, gia đình anh trồng 10 công (sào) khóm được 8 năm nay và cho thu nhập ổn định hơn 100 triệu đồng/năm.
Các ấp An Lạc, An Thành, xã Bình An là nơi có nhiều hộ dân trồng khóm. Không chỉ có thu nhập từ vụ chính, người dân hai ấp này còn áp dụng kỹ thuật mới trong canh tác để khóm cho thu hoạch quanh năm.
Chị Huỳnh Ngọc Thu ở xã Bình An cho biết, khóm bán cho thương lái bình quân từ 5.000-6.000 đồng/trái, nhưng chịu khó chế biến thành bánh mứt khóm thì có giá từ 200.000-220.000 đồng/kg. Ðể làm một ký mứt khóm cần khoảng 10 trái khóm nguyên liệu, tính ra thu nhập cao hơn gấp 3-4 lần. Nghề này có thu nhập tốt hơn nhiều so với trồng lúa và một số công việc khác.
Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành, Lê Thị Kim Em cho biết, hiện toàn huyện có 1.864ha trồng khóm với năng suất bình quân khoảng 14 tấn/ha. Nghề trồng khóm Tắc Cậu là một trong những nguồn thu nhập chính của hàng trăm hộ dân ở một số xã trong huyện. Thời gian tới, huyện tiếp tục chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật tạo điều kiện cho cây khóm phát triển bền vững, đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu của thị trường...
Đa dạng sản phẩm
Theo nhiều lão nông trồng khóm Tắc Cậu, vào những năm 1940, người dân nơi đây đã trồng và bán khóm cho các thương lái mang lên Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) tiêu thụ. Do ảnh hưởng tình hình thời chiến, giá cả luôn biến động, người trồng khóm không mấy mặn mà với cây trồng này. Sau năm 1975, khi có một số nhà máy chế biến khóm đóng hộp cung cấp sản phẩm cho thị trường các nước Ðông Âu, nghề trồng khóm ở đây sôi động trở lại.
"Cuối thập niên 80 (thế kỷ 20), thị trường Ðông Âu đóng cửa, một số nhà máy chế biến khóm trên địa bàn huyện Châu Thành ngưng hoạt động, cây khóm Tắc Cậu lại bấp bênh. Lúc này, nhiều người dân bỏ khóm cả chục năm, trong khi sản xuất khóm cứ 5 năm phải được trồng mới. Có người phá luôn khóm để trồng lúa", ông Lê Quốc Việt kể.
Năm 2010, cây khóm phát triển trở lại. Năm 2013, Hội Nông dân huyện Châu Thành đăng ký nhãn hiệu tập thể khóm Tắc Cậu. Tiếp đó, cầu Cái Lớn-Cái Bé được xây dựng mở lối cho khóm Tắc Cậu vươn xa... Hiện nay, dọc hai bên đường, đoạn nối giữa cầu Cái Lớn, Cái Bé, người dân bày bán đủ các loại sản phẩm khóm. Du khách qua đường, ngoài ghé lại thưởng thức các sản phẩm khóm ướp lạnh, thường mua mứt khóm, bánh khóm và cả nước mầu được chế biến từ khóm làm quà biếu. Không ít những vị khách được người trồng khóm đưa vào tận vườn để xem việc thu hoạch khóm và thưởng thức khóm tươi ngay tại vườn.
Nắm bắt thị trường, nhiều gia đình trồng khóm Tắc Cậu ở huyện Châu Thành đầu tư dây chuyền khép kín để làm khóm sấy dẻo, tăng giá trị lên nhiều lần. Công ty TNHH một thành viên Lê Gia, Công ty TNHH Phát Vũ Ðạt ở huyện Châu Thành là những đơn vị tiên phong chế biến khóm sấy dẻo từ vùng nguyên liệu khóm Tắc Cậu để đưa sản phẩm vào các siêu thị, xuất khẩu sang thị trường một số nước như Canada, Malaysia...
Hiện, có rất nhiều hộ kinh doanh khóm tận dụng thời gian nhàn rỗi cắt khóm thành từng khoanh mỏng rồi đem phơi dưới ánh nắng mặt trời, tạo ra các sản phẩm khóm khá độc đáo. Bà Trác Mỹ Nhiên ở ấp An Thành, xã Bình An chia sẻ, để có một ký khóm phơi khô cần khoảng 10 trái khóm tươi. Khóm phơi từ 3-4 nắng sẽ giữ được vị ngọt thanh, đạt độ dẻo, dai và ngon nhất.
Nhiều sản phẩm khác được chế biến từ khóm Tắc Cậu cũng được người tiêu dùng ưa chuộng, đưa tiếng tăm của khóm Tắc Cậu ngày càng lan xa.
