Đây là hoạt động trong khuôn khổ sự kiện "ESG++ Coastal City - Tâm điểm đô thị biển thời đại tốc độ". Sự kiện thu hút khoảng 350 đại biểu, gồm các chuyên gia đầu ngành, nhà quản lý, nhà khoa học, đại diện doanh nghiệp và cơ quan báo chí, nhằm thảo luận sâu về vai trò của giao thông xanh tốc độ cao trong việc tái định hình không gian phát triển đô thị, kết nối cộng đồng và kiến tạo mô hình đô thị biển bền vững theo chuẩn ESG++, nơi tăng trưởng kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống.
Kiến tạo không gian sống xanh và bảo tồn sinh quyển bền vững
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Trần Minh Tùng, Nhóm chuyên môn Kiến trúc dân dụng, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trường đại học Xây dựng Hà Nội, việc phát triển dựa trên kết nối tốc độ cao giúp hạn chế sự phát triển của giao thông cá nhân, từ đó bảo vệ tối đa các vùng đệm sinh thái của Cần Giờ.
Vị chuyên gia này cho rằng, dưới góc độ sinh thái học đô thị, sự “mở rộng” biên độ xã hội phải đi đôi với việc bảo vệ các giá trị cốt lõi của thiên nhiên. Tốc độ cao của hệ thống metro cho phép thành phố thực hiện chiến lược phát triển kiểu “nhảy cóc”, tức là kết nối trực tiếp hai điểm nút mà không cần phát triển dàn trải dọc theo tuyến đường, từ đó bảo vệ được sự nguyên vẹn của rừng ngập mặn Cần Giờ - “lá phổi” của thành phố. Điều này trái ngược hoàn toàn với việc phát triển không gian bằng đường bộ vốn luôn kéo theo sự đô thị hóa tự phát hai bên đường gây xâm lấn rừng.
Trong khi đó, theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái, Phó Chủ tịch Hội Kinh tế Vận tải Đường sắt Việt Nam, Trưởng khoa Vận tải-Kinh tế, Trường đại học Giao thông Vận tải, với các siêu đô thị lấn biển như Cần Giờ, câu hỏi không còn là “có nên làm giao thông hay không”, mà là làm giao thông theo mô hình nào để đô thị phát triển đúng trật tự và không trả giá về sau.
Phân tích kỹ hơn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thái đặt giao thông xanh tốc độ cao vào trọng tâm của tư duy phát triển bài bản. Không phải chỉ đơn giản là rút ngắn thời gian di chuyển mà là lựa chọn mô hình hạ tầng quyết định “trật tự đô thị”, tức là cách thức đô thị mở rộng, kết nối và phân bố các chức năng sống-làm việc-dịch vụ gắn liền với không gian tự nhiên nhạy cảm.
Quan điểm trên được củng cố bởi kết quả nghiên cứu chuyên đề do Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) thực hiện, tập trung phân tích mối quan hệ giữa giao thông xanh tốc độ cao, cấu trúc không gian đô thị và giá trị cộng đồng trong tiến trình phát triển các đô thị biển. Kinh nghiệm của Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan hay Singapore cho thấy giao thông xanh tốc độ cao, khi được đặt đúng vị trí trong chiến lược quy hoạch, thường trở thành “xương sống” của cấu trúc đô thị hiện đại. Nó góp phần hình thành các cực phát triển đa trung tâm, giảm áp lực cho lõi đô thị, đồng thời mở rộng không gian tiếp cận việc làm và dịch vụ theo cách hiệu quả hơn so với mô hình phụ thuộc phương tiện cá nhân.
Giao thông xanh như hạ tầng của giá trị cộng đồng và chất lượng sống bền vững
Khi giao thông xanh được đặt ở vị trí chiến lược của phát triển đô thị, nhiều chuyên gia đã đề cập đến chiều sâu xã hội và nhân văn của hạ tầng này. Nhà báo Phạm Nguyễn Toan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam nhận định rằng, giao thông xanh tốc độ cao không đơn thuần rút ngắn khoảng cách địa lý, mà mở ra một không gian phát triển mới, nơi con người được kết nối tốt hơn, môi trường được bảo vệ tốt hơn và các giá trị đô thị được tích lũy bền vững hơn.
Theo chuyên gia Trần Minh Tùng, với Cần Giờ, sự chuyển đổi này thúc đẩy một quá trình tái cấu trúc xã hội mạnh mẽ, nơi các tầng lớp cư dân trí thức và chuyên gia có thể lựa chọn lối sống nghỉ dưỡng biển mỗi ngày mà vẫn duy trì sự hiện diện tại các trung tâm tài chính năng động nhất. Điều này tạo ra một “hệ sinh thái sống” mới, nơi ranh giới giữa không gian sản xuất (nơi làm việc) và không gian tái tạo sức lao động (nơi ở và nghỉ dưỡng) được hòa quyện hoàn hảo thông qua hạ tầng giao thông siêu tốc.
Một hệ thống giao thông xanh, bao gồm phương tiện vận tải công cộng thân thiện với môi trường, không gian đi bộ ven biển, các tuyến kết nối đa chiều không chỉ rút ngắn hành trình di chuyển, mà còn giảm áp lực môi trường và tạo ra không gian sống phong phú, linh hoạt. Khi đó, cộng đồng không chỉ đi lại giữa các điểm, mà tạo dựng các “nút sống” đô thị, nơi mọi hoạt động cộng đồng, sinh hoạt, học tập và giải trí có thể diễn ra hài hòa với môi trường tự nhiên.
Cuộc dịch chuyển dịch dòng vốn và hình thành thị trường bất động sản bền vững
Dưới góc độ khoa học quản lý đô thị, tốc độ cao tạo ra một sức hút ly tâm đối với dòng vốn đầu tư bất động sản và dịch vụ. Thay vì tập trung vào các dự án mang tính đầu cơ ngắn hạn, sự kết nối siêu tốc thúc đẩy các mô hình đầu tư bền vững gắn liền với giá trị thực của việc cư trú.
Các nhà đầu tư sẽ tập trung vào các đô thị sinh thái, các trung tâm chăm sóc sức khỏe tầm cỡ quốc tế tại Cần Giờ để đón đầu xu hướng dịch chuyển dân cư. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng đô thị hóa theo kiểu “vết dầu loang” tự phát và thay thế bằng một quá trình đô thị hóa có định hướng dựa trên hạ tầng.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc giá trị của đất đai tại Cần Giờ sẽ tăng trưởng dựa trên khả năng kết nối thay vì theo diện tích đơn thuần, tạo điều kiện cho chính quyền thành phố khai thác nguồn lực từ đất đai thông qua các mô hình điều tiết giá trị để tái đầu tư vào hạ tầng xã hội. Đồng thời, thị trường nghỉ dưỡng tại đây sẽ chuyển mình từ mô hình lưu trú ngắn hạn sang mô hình sống kết hợp làm việc, tạo ra doanh thu bền vững và đóng góp ổn định vào GDP của thành phố. Tốc độ cao chính là chất xúc tác để dòng vốn tư nhân hòa chung nhịp đập với chiến lược phát triển bền vững, biến Cần Giờ thành một đô thị nghỉ dưỡng biển cao cấp.
Với ý nghĩa đó, Cần Giờ không chỉ là một đô thị biển, mà là mô hình chiến lược nơi phát triển kinh tế gắn với bảo tồn sinh thái và chăm lo cộng đồng. Một tư duy phát triển đô thị mới đang hình thành, nơi mà phát triển phải được định lượng bằng chất lượng sống, khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và mức độ gắn kết cộng đồng.
Điều này cho thấy, việc hình thành những mô hình đô thị biển thế hệ mới như Vinhomes Green Paradise Cần Giờ không chỉ mang ý nghĩa phát triển không gian đô thị, mà còn đóng vai trò như một “phòng thí nghiệm sống” để thử nghiệm các chuẩn mực mới về phát triển bền vững, quản trị đô thị và chất lượng sống theo tiêu chí ESG++.
Từ góc nhìn thị trường, ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam cho rằng, các mô hình đô thị biển theo định hướng ESG++ đang góp phần thiết lập những chuẩn mực mới cho thị trường bất động sản Việt Nam.
Có thể thấy, sự hội tụ giữa tư duy quy hoạch dài hạn, trách nhiệm xã hội của chủ đầu tư và định hướng phát triển bền vững sẽ quyết định khả năng thành công của các đô thị biển thế hệ mới. Đây cũng là nền tảng để hình thành những chuẩn mực phát triển mới, nơi tăng trưởng kinh tế, bảo tồn sinh thái và giá trị cộng đồng không tách rời mà cùng song hành trong một cấu trúc hài hòa.
