Tại Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì Tăng trưởng xanh và Mục tiêu toàn cầu 2030 diễn ra tại Việt Nam vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã khẳng định, chuyển đổi số là một trong ba yếu tố đóng vai trò then chốt để Việt Nam thực hiện tiến trình chuyển đổi xanh bền vững.

Để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2025, các mô hình hoạt động sản xuất kinh doanh cần ứng dụng công nghệ số - vừa là công cụ hỗ trợ vừa là yếu tố nền tảng quyết định sự thành công trong việc giảm phát thải, chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp, kinh tế tuần hoàn, đồng thời đạt tăng trưởng cao hơn.

Phóng viên Báo Nhân Dân đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam chung quanh vấn đề này.

Chuyển đổi số thúc đẩy các mô hình chuyển đổi xanh

Phóng viên: Tại Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu COP26 Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Ông nhìn nhận vai trò của chuyển đổi số như thế nào trong hành trình chuyển đổi xanh, hướng tới Net Zero tại Việt Nam?

Cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam tại COP26 là một quyết định mang tính chiến lược, thể hiện tầm nhìn và trách nhiệm của quốc gia trước thách thức biến đổi khí hậu toàn cầu. Trong hành trình đầy tham vọng này, chuyển đổi số vừa là một công cụ hỗ trợ, vừa là một yếu tố mang tính nền tảng, quyết định sự thành công.

Chuyển đổi số mang ý nghĩa sâu sắc trong việc thay đổi cách chúng ta quản lý và tương tác với môi trường. Nó tạo ra một hệ thống thông tin minh bạch và chính xác, cho phép đo lường và theo dõi lượng khí thải carbon một cách liên tục và toàn diện trên mọi lĩnh vực – từ sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải đến nông nghiệp và sinh hoạt. Sự minh bạch này là điều kiện tiên quyết để xây dựng chính sách hiệu quả, phân bổ nguồn lực hợp lý và đánh giá tiến độ hướng tới Net Zero.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26).

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26).

Đồng thời, nó mở ra không gian cho các mô hình kinh tế mới, sáng tạo hơn, hướng tới tuần hoàn và ít carbon hơn. Chuyển đổi số là chìa khóa để Việt Nam không chỉ đạt được mục tiêu Net Zero mà còn phát triển kinh tế bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu.

Bản thân quá trình chuyển đổi số cũng cần phải "xanh", tiêu biểu trong việc sử dụng công nghệ số, đặc biệt là trung tâm dữ liệu, tiêu thụ lượng lớn năng lượng. Do đó, chuyển đổi số phải được thực hiện có trách nhiệm, hướng tới giảm thiểu lượng carbon của chính ngành công nghệ thông tin, bao gồm sử dụng năng lượng tái tạo và thiết kế phần mềm hiệu quả năng lượng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26).

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26).

Tóm lại, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai mặt của cùng một đồng xu, cùng nhau tạo ra một tương lai bền vững và thịnh vượng.

Cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam tại COP26 là cột mốc lịch sử, phản ánh tầm nhìn chiến lược và trách nhiệm toàn cầu. Để biến mục tiêu ấy thành hiện thực, chuyển đổi số đóng vai trò rất quan trọng trong đó, công nghệ số phải giữ vai trò một trong những trụ cột chính, kiến tạo hạ tầng thông minh cho một hệ sinh thái sản xuất-tiêu dùng phát thải thấp.

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai mặt của cùng một đồng xu, cùng nhau tạo ra một tương lai bền vững và thịnh vượng.

Tiến sĩ Trần Quý,
Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam

Phóng viên: Để hiểu rõ hơn về vai trò của chuyển đổi số trong tiến trình mà Việt Nam thực hiện cam kết Netzero, xin ông cho biết các công nghệ số nào có thể thực hiện được nhiệm vụ thúc đẩy chuyển đổi xanh?

Để hiện thực hóa cam kết Net Zero, Việt Nam cần tận dụng triệt để các công nghệ số tiên tiến. Những ứng dụng từ công nghệ số là những công cụ quan trọng để tối ưu hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo ra mô hình hoạt động thông minh hơn, tiết kiệm hơn và bảo vệ môi trường.

Trước hết là Internet vạn vật (IoT) – là hạ tầng quan trọng của chuyển đổi số, giúp thu thập dữ liệu thời gian thực từ nhà máy, tòa nhà, giao thông, nông trại, lưới điện để giám sát tiêu thụ năng lượng, nước, chất lượng không khí, giúp tối ưu hóa.

Tiếp đến, Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (ML) là công nghệ lõi của chuyển đổi số, phân tích dữ liệu khổng lồ để tối ưu hóa năng lượng (dự đoán nhu cầu, điều chỉnh hệ thống), quản lý tài nguyên (cải thiện tái chế, tối ưu hóa nước trong nông nghiệp), dự báo và mô phỏng (dự báo sản lượng năng lượng tái tạo, mô phỏng chính sách môi trường), và giám sát môi trường (phân tích hình ảnh vệ tinh).

Nông dân An Giang sử dụng drone xịt phân, thuốc giúp tăng hiệu quả canh tác, tiết kiệm chi phí và bảo vệ sức khỏe, môi trường. (Ảnh: TTXVN)

Nông dân An Giang sử dụng drone xịt phân, thuốc giúp tăng hiệu quả canh tác, tiết kiệm chi phí và bảo vệ sức khỏe, môi trường. (Ảnh: TTXVN)

Những ứng dụng từ công nghệ số là những công cụ quan trọng để tối ưu hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo ra mô hình hoạt động thông minh hơn, tiết kiệm hơn và bảo vệ môi trường.
Tiến sĩ Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam

Dữ liệu lớn (Big Data Analytics) đóng vai trò quan trọng để phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn để nhận diện xu hướng, mô hình tiêu thụ và phát thải, từ đó đưa ra chiến lược giảm thiểu hiệu quả.

Điện toán đám mây (Cloud Computing) là công nghệ số nền tảng, cung cấp hạ tầng linh hoạt để lưu trữ, xử lý dữ liệu lớn phục vụ chuyển đổi xanh, giảm nhu cầu phần cứng vật lý.

Công nghệ chuỗi khối (Blockchain) mang lại sự minh bạch và truy xuất nguồn gốc cho chuỗi cung ứng xanh, theo dõi vòng đời sản phẩm, xác minh chứng nhận bền vững, quản lý tín chỉ carbon.

Bản sao số (Digital Twins) là công nghệ thú vị, tạo mô hình ảo của đối tượng vật lý, cho phép thử nghiệm và tối ưu hóa kịch bản giảm phát thải trong môi trường ảo trước khi triển khai thực tế.

Cuối cùng, công nghệ 5G/6G hiện đang được triển khai mạnh mẽ tại thành phố lớn của Việt Nam, giúp cung cấp kết nối tốc độ cao và độ trễ thấp, cần thiết cho triển khai ứng dụng IoT quy mô lớn, xe tự hành, và hệ thống giám sát môi trường thời gian thực.

Các công nghệ số đa dạng, thông minh, thường kết hợp với nhau, tạo thành một hệ sinh thái số mạnh mẽ, hỗ trợ toàn diện cho các nỗ lực chuyển đổi xanh.

Công nghệ 5G/6G hiện đang được triển khai mạnh mẽ tại thành phố lớn của Việt Nam

Công nghệ 5G/6G hiện đang được triển khai mạnh mẽ tại thành phố lớn của Việt Nam

Phóng viên: Mô hình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam vẫn có tỷ lệ phát thải carbon cao. Để chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp, công nghệ số đóng vai trò như thế nào trong việc thúc đẩy quá trình này, thưa ông?

Chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp là mục tiêu cốt lõi của hành trình Net Zero. Công nghệ số là động lực mạnh mẽ qua nhiều cơ chế, không chỉ giúp giảm lượng carbon phát thải trực tiếp mà còn tạo ra hệ sinh thái cho phép các giải pháp carbon thấp phát triển hiệu quả.

Nhờ có công nghệ số mà doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả năng lượng trên diện rộng. Lưới điện thông minh dùng AI và IoT có thể quản lý cung cầu điện theo thời gian thực, giảm tổn thất, tích hợp năng lượng tái tạo.

Hệ thống SCADADMS là Trung tâm chiến lược của lưới điện hiện đại Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện giám sát, điều khiển và thu thập dữ liệu từ xa, giúp toàn bộ lưới điện trung thế được quản lý tập trung, tự động hóa cao. (Ảnh: TTXVN)

Hệ thống SCADADMS là Trung tâm chiến lược của lưới điện hiện đại Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện giám sát, điều khiển và thu thập dữ liệu từ xa, giúp toàn bộ lưới điện trung thế được quản lý tập trung, tự động hóa cao. (Ảnh: TTXVN)

Công nghệ số là động lực mạnh mẽ qua nhiều cơ chế, không chỉ giúp giảm lượng carbon phát thải trực tiếp mà còn tạo ra hệ sinh thái cho phép các giải pháp carbon thấp phát triển hiệu quả.
Tiến sĩ Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam

Các tòa nhà thông minh có cảm biến và AI điều khiển tự động hệ thống chiếu sáng, điều hòa, giảm tiêu thụ năng lượng. Các ngành công nghiệp thông minh tại các quốc gia phát triển trên thế giới đã dùng AI và IoT để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm lãng phí năng lượng và phát thải carbon.

Hệ thống giao thông thông minh (ITS) dùng AI tối ưu hóa luồng giao thông, giảm tắc nghẽn và khí thải. Logistics xanh đang được thúc đẩy ở Việt Nam để tối ưu hóa lộ trình vận chuyển hàng hóa. Như vậy sẽ giảm phát thải từ giao thông vận tải.

Các đại biểu bấm nút khai trương thí điểm trung tâm điều hành giao thông thông minh Hà Nội ngày 4/7/2004 nhằm đưa các ứng dụng kỹ thuật công nghệ vào tổ chức, quản lý điều hành hệ thống giao thông vận tải, bảo đảm an toàn giao thông, giảm thời gian và chi phí, bảo vệ môi trường.

Các đại biểu bấm nút khai trương thí điểm trung tâm điều hành giao thông thông minh Hà Nội ngày 4/7/2004 nhằm đưa các ứng dụng kỹ thuật công nghệ vào tổ chức, quản lý điều hành hệ thống giao thông vận tải, bảo đảm an toàn giao thông, giảm thời gian và chi phí, bảo vệ môi trường.

Việt Nam có ngành nông nghiệp phát triển, đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế. Hiện nay Việt Nam đang hướng đến xây dựng nông nghiệp carbon thấp. Việc ứng dụng công nghệ số trong nông nghiệp sẽ tối ưu hóa sử dụng nước, phân bón, thuốc trừ sâu, giảm phát thải khí nhà kính.

Tất cả các mô hình hoạt động sản xuất hướng đến giảm phát thải carbon đều cần được kiểm đếm một cách khoa học. Và nền tảng số giúp doanh nghiệp và chính phủ thu thập, tính toán và báo cáo lượng phát thải carbon chính xác, minh bạch, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Chuyển đổi số không chỉ là công cụ để tuân thủ mà còn là đòn bẩy để doanh nghiệp Việt Nam chủ động vượt lên, biến thách thức thành cơ hội.

Trung tâm Điều hành thông minh (IOC) tỉnh Bình Dương (cũ) , với nhiệm vụ giám sát, theo dõi và điều hành các hoạt động trong nhiều lĩnh vực quan trọng như: Đảm bảo an ninh, điều khiển giao thông, giao thông thông minh, kiểm soát khí thải... (Ảnh: TTXVN)

Trung tâm Điều hành thông minh (IOC) tỉnh Bình Dương (cũ) , với nhiệm vụ giám sát, theo dõi và điều hành các hoạt động trong nhiều lĩnh vực quan trọng như: Đảm bảo an ninh, điều khiển giao thông, giao thông thông minh, kiểm soát khí thải... (Ảnh: TTXVN)

Hiện nay Việt Nam đang hướng đến xây dựng nông nghiệp carbon thấp. Việc ứng dụng công nghệ số trong nông nghiệp sẽ tối ưu hóa sử dụng nước, phân bón, thuốc trừ sâu, giảm phát thải khí nhà kính.

Trong ảnh: Nông dân khảo sát hệ thống cảnh báo sâu rầy tại mô hình cánh đồng “thông minh” tỉnh Vĩnh Long. (Ảnh: TTXVN)

Thiết bị đo khí phát thải được thí điểm trên đồng ruộng ở thành phố Cần Thơ. (Ảnh: TTXVN)

Nông dân chăm sóc dưa vàng trồng trong nhà màng, áp dụng kỹ thuật canh tác hiện đại nâng cao năng suất. (Ảnh: TTXVN)

Cần có cách tiếp cận toàn diện đẩy mạnh chuyển đổi số trong hành trình xanh

Phóng viên: Tại Chỉ thị số 44/CT-TTg ngày 9/12/2024 về triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhằm đẩy mạnh thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050, có nhấn mạnh đến “Đẩy mạnh chuyển đổi số phục vụ tăng trưởng xanh”. Xin ông cho biết Việt Nam đang ở đâu trong hành trình ứng dụng công nghệ số cho mục tiêu Net Zero?

Việt Nam đang ở giai đoạn đầu của hành trình ứng dụng công nghệ số cho mục tiêu Net Zero, với những bước tiến đáng khích lệ nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức.

Việt Nam đã có cam kết chính trị mạnh mẽ, có thể kể đến Chỉ thị 44/CT-TTg minh chứng quyết tâm của Chính phủ trong lồng ghép chuyển đổi số vào chiến lược tăng trưởng xanh.
Hạ tầng số hiện đang phát triển mạnh mẽ, với tốc độ phát triển hạ tầng viễn thông và internet khá nhanh, tạo nền tảng cho ứng dụng số.

Các doanh nghiệp lớn và cộng đồng đang nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của chuyển đổi số và tăng trưởng xanh, đồng thời có những chuyển đổi tích cực tại doanh nghiệp như Vinamilk, Hòa Phát…

Vinamilk là doanh nghiệp sữa đầu tiên sở hữu cả trang trại và nhà máy đạt trung hòa carbon theo tiêu chuẩn PAS 2060:2014. (Ảnh: MINH ANH)

Vinamilk là doanh nghiệp sữa đầu tiên sở hữu cả trang trại và nhà máy đạt trung hòa carbon theo tiêu chuẩn PAS 2060:2014. (Ảnh: MINH ANH)

Cùng với đó, Việt Nam có tiềm năng đổi mới sáng tạo khi lực lượng lao động trẻ, năng động và hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ đang phát triển, có khả năng tạo ra các giải pháp số xanh. Tuy vậy, Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều thách thức.

Trước hết là tính đồng bộ và liên kết dữ liệu. Việc liên kết, chia sẻ và phân tích dữ liệu giữa các ngành, địa phương còn hạn chế. Năng lực công nghệ và nhân lực vẫn là bài toán cần được đầu tư, bởi khả năng R&D và ứng dụng công nghệ số tiên tiến còn chưa đồng đều, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao.

Trong khi đó, đầu tư vào hạ tầng số và giải pháp công nghệ cao đòi hỏi chi phí lớn, đặc biệt với SMEs. Chi phí đầu tư ban đầu chưa cho phép các doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số toàn diện.

Ở tầm vĩ mô, khung pháp lý và cơ chế khuyến khích còn chưa đủ mạnh và rõ ràng, và mức độ ứng dụng chưa rộng khắp. Hiện nay, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh vẫn còn tập trung ở một số ngành, doanh nghiệp lớn.

Việt Nam đã có những bước đi đúng hướng, nhưng cần nỗ lực mạnh mẽ và đồng bộ hơn để đẩy nhanh quá trình ứng dụng công nghệ số, biến cam kết Net Zero thành hiện thực.

Việt Nam đã có những bước đi đúng hướng, nhưng cần nỗ lực mạnh mẽ và đồng bộ hơn để đẩy nhanh quá trình ứng dụng công nghệ số, biến cam kết Net Zero thành hiện thực

Tiến sĩ Trần Quý,
Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam

Phóng viên: Nếu nhìn từ góc độ địa phương, có những tỉnh chưa có đủ tiềm lực phát triển hạ tầng chất lượng cao, công nghệ tiên tiến, để tạo cơ sở cho phát triển xanh. Ông có khuyến nghị gì trong việc hỗ trợ cho các địa phương đẩy mạnh chuyển đổi số trong tiến trình phát triển xanh?

Để các địa phương, đặc biệt là những nơi còn hạn chế về tiềm lực, có thể đẩy mạnh chuyển đổi số trong tiến trình phát triển xanh, cần có chiến lược tiếp cận đa chiều và hỗ trợ tập trung từ Trung ương.

Thứ nhất là xây dựng năng lực và nâng cao nhận thức. Cần tổ chức đào tạo chuyên sâu về chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ số trong quản lý môi trường, năng lượng cho cán bộ địa phương, doanh nghiệp.

Thứ hai, cần hỗ trợ tài chính và cơ chế ưu đãi, thông qua việc thành lập quỹ hoặc gói tín dụng ưu đãi cho dự án chuyển đổi số xanh tại các địa phương khó khăn. Đồng thời áp dụng chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ địa phương tiếp cận các nguồn tài trợ quốc tế.

Thứ ba, tập trung đầu tư vào hạ tầng số thiết yếu như kết nối internet băng rộng, nền tảng dữ liệu đám mây tại địa phương, và khuyến khích việc sử dụng các giải pháp công nghệ số dưới dạng dịch vụ (SaaS, PaaS).

Cuối cùng, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo địa phương. Cần tạo điều kiện để chuyên gia công nghệ, môi trường hỗ trợ tư vấn cho địa phương. Khuyến khích và hỗ trợ các startup, doanh nghiệp công nghệ địa phương phát triển giải pháp số xanh phù hợp.

Bằng cách tiếp cận có hệ thống và hỗ trợ tập trung, chúng ta có thể giúp các địa phương vượt qua hạn chế về tiềm lực, cùng nhau đóng góp vào mục tiêu Net Zero chung của quốc gia.

Thanh toán bằng phương thức QR Code đã đến tận vùng sâu, vùng xa. (Ảnh: TTXVN)

Thanh toán bằng phương thức QR Code đã đến tận vùng sâu, vùng xa. (Ảnh: TTXVN)

Phóng viên: Chuyển đổi số đã diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam, nhưng chủ yếu tại các doanh nghiệp lớn. Hiện nay các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) chưa thực sự đầu tư vào chuyển đổi số bởi lý do chi phí. Chính phủ cần ưu tiên chính sách nào để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, đặc biệt là SMEs, tham gia chuyển đổi số vì môi trường, thưa ông?


SMEs là xương sống của nền kinh tế Việt Nam nhưng gặp nhiều rào cản trong chuyển đổi số vì môi trường do lo ngại chi phí và thiếu hụt nguồn lực. Để khuyến khích SMEs tham gia mạnh mẽ hơn, Chính phủ cần ưu tiên các chính sách sau:

Hỗ trợ tài chính trực tiếp và gián tiếp. Bằng việc xây dựng gói vay với lãi suất thấp hoặc bảo lãnh tín dụng cho dự án chuyển đổi số xanh của SMEs. Cung cấp khoản trợ cấp trực tiếp hoặc hoàn thuế cho đầu tư vào công nghệ số giúp giảm phát thải. Và thành lập quỹ chuyên biệt hỗ trợ tài chính cho SMEs.

Với doanh nghiệp nhỏ và vừa, quy mô doanh nghiệp không quá lớn, cần phát triển các giải pháp công nghệ số phù hợp, dễ tiếp cận. Đầu tư phát triển các nền tảng số dùng chung, chi phí thấp hoặc miễn phí, dễ sử dụng cho SMEs.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp thuyết trình kêu gọi vốn trong khuôn khổ Techfest Hải Phòng 2025. (Ảnh:TTXVN)

Các doanh nghiệp khởi nghiệp thuyết trình kêu gọi vốn trong khuôn khổ Techfest Hải Phòng 2025. (Ảnh:TTXVN)

Khuyến khích nhà cung cấp giải pháp công nghệ cung cấp dịch vụ theo mô hình thuê bao (SaaS). Đồng thời, lĩnh vực kinh doanh của SMEs rất rộng, cần phát triển các gói giải pháp số hóa "may đo" cho từng ngành nghề.

Nâng cao năng lực và nhận thức: Tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn, tập huấn về lợi ích và cách triển khai chuyển đổi số xanh cho lãnh đạo và nhân viên SMEs. Thành lập mạng lưới chuyên gia tư vấn. Tăng cường truyền thông về câu chuyện thành công.

Khuyến khích doanh nghiệp lớn hỗ trợ SMEs trong chuỗi cung ứng chuyển đổi số xanh. Xây dựng cộng đồng, hiệp hội SMEs quan tâm đến phát triển bền vững.

Kết hợp các biện pháp hỗ trợ tài chính, công nghệ, đào tạo và kết nối, Chính phủ có thể tạo ra môi trường thuận lợi để SMEs tự tin tham gia vào hành trình chuyển đổi số vì môi trường, đóng góp vào mục tiêu Net Zero quốc gia.

Các sản phẩm tiêu biểu được được trưng bày tại Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Nghệ An mở rộng năm 2025 (Techfest Nghệ An Open 2025). (Ảnh: TTXVN)

Các sản phẩm tiêu biểu được được trưng bày tại Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Nghệ An mở rộng năm 2025 (Techfest Nghệ An Open 2025). (Ảnh: TTXVN)

Kết hợp các biện pháp hỗ trợ tài chính, công nghệ, đào tạo và kết nối, Chính phủ có thể tạo ra môi trường thuận lợi để SMEs tự tin tham gia vào hành trình chuyển đổi số vì môi trường, đóng góp vào mục tiêu Net Zero quốc gia.

Tiến sĩ Trần Quý,
Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam

Phóng viên: Như ông đã trao đổi, chuyển đổi số là nền tảng chứ không chỉ là công cụ để chuyển đổi xanh. Bên cạnh những thuận lợi, còn nhiều rào cản trong việc tích hợp công nghệ số vào chiến lược tăng trưởng xanh. Từ góc độ người có nghiên cứu chuyên sâu về chuyển đổi số, ông có khuyến nghị gì để thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo xanh tại Việt Nam, dựa trên nền tảng công nghệ số?

Để thúc đẩy một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo xanh thực sự mạnh mẽ tại Việt Nam, dựa trên nền tảng công nghệ số, cần có cách tiếp cận toàn diện.

  • Hoàn thiện khung khổ pháp lý và chính sách khuyến khích đồng bộ. Xây dựng chiến lược quốc gia chi tiết về đổi mới sáng tạo xanh. Thiết lập các "sandbox-thử nghiệm có kiểm soát" pháp lý (Regulatory Sandbox) cho phép thử nghiệm công nghệ và mô hình kinh doanh xanh mới. Ưu tiên mua sắm công các sản phẩm, dịch vụ công nghệ số có yếu tố xanh.
  • Đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển (R&D) công nghệ số xanh. Thúc đẩy mạnh mẽ mối liên kết giữa viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp.

VNPT giới thiệu các giải pháp công nghệ tân tiến tới khách hàng.

VNPT giới thiệu các giải pháp công nghệ tân tiến tới khách hàng.

  • Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Thiết kế chương trình đào tạo liên ngành kết hợp công nghệ thông tin và kỹ thuật môi trường. Tổ chức khóa học ngắn hạn để trang bị kỹ năng số xanh và khuyến khích khởi nghiệp xanh.
  • Xây dựng hạ tầng dữ liệu môi trường mở và minh bạch: Xây dựng nền tảng dữ liệu môi trường tập trung, mở, cho phép doanh nghiệp, nhà nghiên cứu truy cập. Có cơ chế khuyến khích chia sẻ dữ liệu môi trường.
  • Thúc đẩy hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ. Cần chủ động học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến. Tạo môi trường thuận lợi để thu hút công ty công nghệ xanh hàng đầu thế giới đầu tư. Hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tích hợp vào chuỗi cung ứng xanh toàn cầu.

Bằng cách thực hiện đồng bộ các khuyến nghị này, Việt Nam có thể xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo xanh sôi động, nơi công nghệ số là động lực chính để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững và Net Zero.

Tôi tin rằng với sự quyết tâm của Chính phủ, sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và sự đồng lòng của toàn xã hội, Việt Nam sẽ thành công trong hành trình chuyển đổi xanh dựa trên nền tảng số, hướng tới một tương lai bền vững và thịnh vượng.

Tổ chức sản xuất: HỒNG MINH-HỒNG VÂN
Nội dung: QUỲNH TRANG
Ảnh: QUỲNH TRANG, BÁO NHÂN DÂN, TTXVN
Trình bày: LÝ LÊ
lll