Nhiều KCN chưa giải phóng xong mặt bằng
Theo Sở TN và MT thành phố Hồ Chí Minh, toàn thành phố hiện còn 11 KCN chưa hoàn thành bồi thường giải phóng mặt bằng với tổng diện tích đất hơn 100 ha. Trong đó, đáng chú ý là KCN Tân Bình (quận Tân Phú) do Công ty cổ phần Sản xuất, kinh doanh xuất nhập khẩu dịch vụ và đầu tư Tân Bình làm chủ đầu tư. KCN này đã đưa vào hoạt động 20 năm nhưng đến nay vẫn còn 0,29 ha chưa bồi thường, giải phóng mặt bằng xong.
Một số KCN khác tại huyện Bình Chánh cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Ðó là KCN Vĩnh Lộc do Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và đầu tư Chợ Lớn (Cholimex) thành lập từ năm 1997, đến nay vẫn còn gần 13 ha đất của 62 hộ dân chưa bồi thường xong. KCN Lê Minh Xuân do Công ty TNHH MTV đầu tư kinh doanh nhà Khang Phúc làm chủ đầu tư còn 6,9 ha đất chưa bồi thường. Ðiều đáng nói, vào năm 2011, trên phần diện tích này chỉ có 142 hồ sơ bồi thường (với giá bồi thường khoảng 70 tỷ đồng) thì nay đã lên tới 535 hồ sơ (với số tiền dự kiến bồi thường khoảng 475 tỷ đồng, chưa tính chi phí tái định cư) gây nhiều khó khăn cho chủ đầu tư và chính quyền địa phương.
Tại huyện Củ Chi, dự án KCN Ðông Nam do Công ty cổ phần Ðầu tư Sài Gòn VRG làm chủ đầu tư dù được phê duyệt từ năm 2008 nhưng đến nay vẫn còn 12 hộ dân (diện tích 1,56 ha) không đồng ý bàn giao mặt bằng. KCN Tân Phú Trung của Công ty cổ phần Phát triển đô thị Sài Gòn Tây Bắc (SCD) còn 33 hộ dân (diện tích
33,02 ha) chưa đồng ý bàn giao mặt bằng.
Trên địa bàn quận Bình Tân, KCN Tân Tạo do Công ty Tân Tạo làm chủ đầu tư, hiện còn bảy hộ dân (khoảng 1,59 ha đất) chưa bồi thường, giải phóng mặt bằng. KCN Tân Tạo mở rộng còn 17 hộ dân (diện tích 3,44 ha) chưa bồi thường, giải phóng mặt bằng. Từ năm 2015 đến nay, chủ đầu tư không hợp tác với UBND quận Bình Tân để thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
KCN Cát Lái (TP Thủ Ðức) do Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 2 làm chủ đầu tư cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Dự án này được chia làm hai giai đoạn và có hai phần mở rộng. Trong đó, phần mở rộng 2 có khoảng 12,2 ha, hiện tại còn 5,57 ha chưa thỏa thuận, bồi thường. Ngoài ra, dự án còn phần diện tích 3.750 m2 đất thuộc khoảng hở của hai ranh giao đất (KCN và đường Võ Chí Công) chưa thực hiện bồi thường, thu hồi đất… Còn trên địa bàn huyện Nhà Bè có dự án xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng kỹ thuật KCN Hiệp Phước (giai đoạn 2) còn 40,42 ha chưa bồi thường…
Kiến nghị nhiều giải pháp
Ðại diện Sở TN và MT thành phố cho biết, qua rà soát, ách tắc về giải phóng mặt bằng tại mỗi KCN có những nguyên nhân khác nhau, do đó hướng giải quyết cũng khác nhau. Với KCN Lê Minh Xuân 2 và 3, Thanh tra thành phố đã có kết luận dự án chưa bảo đảm đầy đủ trình tự thủ tục theo quy định của Luật Ðất đai (năm 2013) khi chưa hoàn thành việc bồi thường, giải phóng mặt bằng cho các hộ gia đình, cá nhân; chủ đầu tư không thực hiện ký quỹ để bảo đảm thực hiện dự án đầu tư. Do vậy, Sở TN và MT kiến nghị UBND thành phố ban hành quyết định cho thuê đất theo đúng trình tự, thủ tục sau khi UBND huyện Bình Chánh và chủ đầu tư hoàn tất bồi thường đối với diện tích đất được cho thuê và đã bàn giao mặt bằng để làm cơ sở thực hiện các bước tiếp theo.
Ðối với KCN Vĩnh Lộc (huyện Bình Chánh) không thể tiếp tục bồi thường thu hồi đất bởi Quyết định số 1586/QÐ-UB-KT ngày 7-4-1997 của UBND thành phố về việc di chuyển dân cư và ban hành quy định đền bù, trợ cấp thiệt hại, bố trí tái định cư đã hết hiệu lực. Ðể giải quyết, Sở TN và MT kiến nghị thành phố khôi phục hiệu lực pháp luật của Quyết định số 1586/QÐ-UB-KT để chủ đầu tư lập kế hoạch thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các hộ dân còn lại có đất bị ảnh hưởng bởi dự án.
Với dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật KCN Lê Minh Xuân, kiến nghị thành phố làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đối với công tác quản lý xây dựng từ năm 2011 đến nay để có phương án xử lý phù hợp. Ðối với KCN Cát Lái giai đoạn 2 (TP Thủ Ðức), Sở TN và MT sẽ xem xét kiến nghị thành phố chấp thuận chủ trương thu hồi đất để thực hiện dự án đối với phần mở rộng và khoảng hở của 2 ranh giao đất.
Riêng với KCN Tân Phú Trung, Sở TN và MT đưa ra giải pháp: Với phần diện tích đúng mục đích sử dụng, chủ đầu tư sẽ thực hiện chỉnh trang phù hợp quy hoạch; với phần diện tích là đất nông nghiệp, ưu tiên cho thuê lại theo giá cho thuê đất của KCN và khi nào doanh nghiệp không đồng ý thì mới di dời, giải phóng mặt bằng…
Theo quy hoạch phát triển TP Hồ Chí Minh đến năm 2020, thành phố sẽ có 23 KCN, khu chế xuất (KCX), nhưng đến nay mới triển khai được 17 KCN, KCX và một khu công nghệ cao đi vào hoạt động. Trong 17 KCN với tổng diện tích dự kiến hơn 5.900 ha nhưng đến nay mới triển khai xây dựng được khoảng 3.500 ha.
