Sau bài phát biểu, Ðại tướng Phùng Quang Thanh đã trả lời thẳng thắn và thấu đáo nhiều câu hỏi của các đại biểu về chính sách quốc phòng của Việt Nam và những diễn biến gần đây ở Biển Ðông.
Ðại tướng Phùng Quang Thanh nêu rõ, thỉnh thoảng trên Biển Ðông vẫn xảy ra những vụ việc đáng tiếc. Không chỉ có vụ việc ngày 26-5 vừa qua tàu khảo sát Bình Minh 02 của Việt Nam bị cắt cáp thăm dò khi đang hoạt động thăm dò dầu khí bình thường trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam, mà năm 2010, khi Việt Nam khảo sát để lập hồ sơ báo cáo LHQ về đường ranh giới ngoài của thềm lục địa, tàu của Việt Nam cũng bị tàu của Trung Quốc cắt cáp thăm dò. Ngoài ra còn có các vụ Trung Quốc bắt tàu cá, ngăn cản Việt Nam thăm dò dầu khí ở Biển Ðông trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Những vụ việc như vậy vi phạm luật pháp quốc tế và Tuyên bố về ứng xử trên Biển Ðông (DOC), gây lo ngại cho Việt Nam và các nước trong khu vực.
Về việc hoạch định vùng đánh cá cho ngư dân, Ðại tướng Phùng Quang Thanh khẳng định, Việt Nam luôn tuân theo Công ước LHQ về Luật Biển 1982 và hướng dẫn khu vực đánh cá trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam cho ngư dân. Tuy nhiên, đôi khi ngư dân Việt Nam cũng vi phạm vùng biển của các nước chung quanh và ngư dân các nước vi phạm vùng biển của Việt Nam. Ðối với những vụ việc này, cần xử lý theo luật pháp quốc tế, theo tinh thần láng giềng hữu nghị và nhân đạo, chứ không được xâm phạm thân thể và tài sản của ngư dân. Cần có hợp tác chặt chẽ về nghề cá giữa các nước, có tuần tra chung của Hải quân, thiết lập đường dây nóng để duy trì an ninh trật tự trên biển, tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân làm ăn. Ðại tướng Phùng Quang Thanh cho rằng, Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm đánh bắt cá vào cả vùng biển của Việt Nam. Ðây là việc làm Việt Nam không đồng tình và đã phản đối qua đường ngoại giao.
Ðại tướng Phùng Quang Thanh khẳng định, Việt Nam chủ trương những tranh chấp song phương ở Biển Ðông thì giải quyết song phương, những tranh chấp đa phương thì đàm phán đa phương. Thí dụ, tranh chấp ở Trường Sa là tranh chấp đa phương. Ðường chín khúc mà Trung Quốc tuyên bố cũng là tranh chấp đa phương. Ðường chín khúc này không có cơ sở pháp lý, không đúng với Công ước LHQ về Luật Biển 1982. Trung Quốc cần đàm phán giải quyết với các nước trên cơ sở luật pháp quốc tế, trên tinh thần hữu nghị, đưa ra giải pháp công bằng, hợp lý mà các bên có thể chấp nhận, để đạt được mục đích hòa bình và phát triển trong khu vực.
Theo Ðại tướng Phùng Quang Thanh, Việt Nam chủ trương tổ chức giao lưu văn hóa, thể thao cho lực lượng vũ trang của Việt Nam và Phi-li-pin đang đóng ở Song Tử Tây của Việt Nam và Song Tử Ðông do Phi-li-pin đang quản lý, để xây dựng lòng tin, tăng cường hữu nghị và giảm căng thẳng, tránh xảy ra xung đột. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng cho rằng, trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN, In-đô-nê-xi-a đã phối hợp chặt chẽ với các nước ASEAN nhằm duy trì hòa bình và ổn định tại Biển Ðông. Tại Hội nghị ADMM-5 mới đây tại Gia-các-ta, các bộ trưởng đã đạt được đồng thuận về đánh giá tình hình, đưa ra giải pháp để duy trì hòa bình và ổn định trên Biển Ðông. Trong tuyên bố chung của Hội nghị, các bên cam kết thực hiện đầy đủ DOC, tiến tới ASEAN cùng Trung Quốc xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Ðông (COC).
Về việc Việt Nam mua tàu ngầm, Ðại tướng Phùng Quang Thanh nêu rõ, Việt Nam đã ký hợp đồng mua của LB Nga sáu chiếc tàu ngầm lớp Kilo 686. Các tàu ngầm này sẽ chỉ hoạt động trong vùng biển của Việt Nam. Việc làm này rất công khai và minh bạch.
Ðại tướng Phùng Quang Thanh hoan nghênh và đánh giá cao bài phát biểu của Thượng tướng Lương Quang Liệt, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tại Ðối thoại Shangri - La 10 và cho rằng, nó thể hiện rõ đường lối đối ngoại hòa bình và trách nhiệm của Trung Quốc trong quá trình phát triển hòa bình. Việt Nam luôn coi việc Trung Quốc, một nước xã hội chủ nghĩa, phát triển hòa bình, có quan hệ hữu nghị, đoàn kết và hợp tác với các nước láng giềng, các nước trong khu vực và trên thế giới, trong đó có Việt Nam, là điều kiện thuận lợi cho Việt Nam, khu vực và thế giới.
Ðại tướng Phùng Quang Thanh cho biết, Việt Nam đang thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong tình hình hiện nay, phát triển kinh tế được xác định là nhiệm vụ trung tâm và bảo đảm quốc phòng - an ninh để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên. Khi kinh tế phát triển, Việt Nam từng bước hiện đại hóa quân đội, trong đó ưu tiên hiện đại hóa hải quân, phòng không - không quân, thông tin liên lạc... để bảo vệ hòa bình, bảo vệ đất nước. Chính sách quốc phòng của Việt Nam là hòa bình và tự vệ, chứ không nhằm vào nước khác và không xâm lược nước khác.
* Cùng ngày, Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh đã trả lời một số câu hỏi của các phóng viên. Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định, Việt Nam sẽ tiếp tục hoạt động ở những vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam. Ngay sau khi sự việc xảy ra, tàu Bình Minh 02 đã khắc phục sự cố và tiếp tục hoạt động thăm dò. Trả lời câu hỏi về khả năng Việt Nam tăng cường các đơn vị hải quân ở các khu vực xảy ra căng thẳng gần đây, Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết, việc tăng cường hải quân diễn ra theo kế hoạch từ trước. Việt Nam chưa cho rằng sự việc quá nghiêm trọng đến mức phải tăng cường một cách đột xuất. Việt Nam kiên trì và tin rằng có thể giải quyết bằng biện pháp hòa bình. Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cho rằng, để giúp làm giảm căng thẳng và giải quyết vấn đề Biển Ðông, diễn đàn đa phương là rất quan trọng.
Về tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói rằng Mỹ sẽ tăng cường sự hiện diện ở châu Á, Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cho rằng, đó là vì lợi ích của Mỹ. Việt Nam hoan nghênh, nếu sự hiện diện ấy đóng góp vào hòa bình, ổn định, phát triển của khu vực, mang lại sự bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau giữa các quốc gia. Liên quan xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Ðông (COC), Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết, các nước ASEAN cho rằng COC là rất cần thiết. Hội nghị cấp cao ASEAN vừa qua cũng như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN gần đây đã nhất trí sẽ bàn bạc với Trung Quốc để sớm đạt được COC.
