Từ bao đời nay, ông cha ta luôn coi trọng việc gìn giữ nếp nhà, duy trì gia đình truyền thống gồm nhiều thế hệ sống chung hòa thuận. Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình thể hiện rõ nét qua những bữa cơm sum họp. Mẹ tôi nhiều lần căn dặn con cháu, dù bận bịu tới đâu, cũng nên giữ thói quen trở về nhà ăn cơm cùng gia đình. Mâm cơm gia đình, dù cao sang hay đạm bạc, nếu có mặt đầy đủ các thành viên ngồi quây quần thì thật là hạnh phúc.
Có lẽ, bữa ăn được mong chờ nhất trong năm của mỗi gia đình là bữa cơm sum họp đầm ấm ngày Tết. Người Hà Nội nổi tiếng về nết ăn, nết ở, thể hiện qua cách nấu nướng, bày trí mâm cỗ Tết cổ truyền hết sức tinh tế, thanh lịch, đủ mầu sắc và ngon miệng. Bây giờ, các nhà hàng, siêu thị, cửa hàng mở dịch vụ nấu cỗ, đặt cỗ Tết khá nhiều, chỉ cần gọi một cú điện thoại đặt món, hẹn ngày, giờ là sẽ được nhà hàng chuẩn bị chu đáo, mang đến tận nhà. Ở Hà Nội những năm gần đây, có không ít nghệ nhân mở các khóa dạy nấu cỗ hoặc mở dịch vụ ẩm thực trong các căn nhà cổ để giới thiệu những nét tinh hoa trong mâm cỗ truyền thống của người Hà Nội. Ðược thưởng thức các món ăn ngon trong không gian đẹp của ngôi nhà cổ là những trải nghiệm thú vị cho du khách trong hành trình khám phá nét đặc sắc của văn hóa người Hà Nội. Nổi bật là nhà hàng Ánh Tuyết của nghệ nhân Phạm Thị Ánh Tuyết tại tầng 2 số 25 phố Mã Mây (quận Hoàn Kiếm), nhà cổ Tràng An (thôn 2, làng Bát Tràng, xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm) của nghệ nhân trẻ Phạm Thị Diệu Hoài, nhà cổ hơn 300 năm tuổi của ông Nguyễn Văn Hùng ở thôn Mông Phụ (xã Ðường Lâm, thị xã Sơn Tây)... Tuy nhiên, vào ngày Tết, các thành viên trong nhà cùng quây quần vào bếp làm cỗ đã trở thành nền nếp đáng quý. Việc tự mua nguyên liệu về nấu nướng bảo đảm món ăn được an toàn vệ sinh thực phẩm, đỡ tốn kém kinh phí, lại tạo không khí đầm ấm, gắn kết trong gia đình. Trong lúc cùng nhau nấu nướng, chế biến món ăn, mọi người có dịp trò chuyện, hỏi han, trẻ nhỏ nô đùa vui vẻ. Mâm cỗ Tết của người Hà Nội vừa thanh tao, lịch lãm, vừa bảo đảm dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe. Tùy gia cảnh, mâm cỗ có thể gồm số lượng bát đĩa khác nhau, nhưng vẫn phải đủ những món cơ bản gồm: thịt gà luộc, giò lụa, nem rán, bánh chưng, thịt đông, cá trắm kho, canh bóng bì, canh măng móng giò, dưa hành muối...
Bao năm trôi qua, tôi vẫn háo hức chờ Tết chẳng khác gì thời còn thơ bé. Vẫn có cảm giác háo hức, mong đợi được cùng người thân sum vầy bên mâm cơm tất niên ấm cúng quyện mùi hương trầm ngan ngát. Một mùa xuân mới đang đến, đây đó còn những người con Hà Nội chưa có dịp trở về sum họp bên người thân. Ấy là người lính nơi biên giới, hải đảo vững vàng hiên ngang canh giữ biển trời Tổ quốc; là đội ngũ giáo viên, bác sĩ công tác ở vùng sâu, vùng xa; là những người lao động, học sinh, sinh viên làm việc, học tập nơi xứ người bận bịu chưa trở về, âm thầm chạnh lòng đón Tết xa nhà...
