Xu hướng dịch chuyển lao động vùng Đông Nam Bộ

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh vừa công bố Đề án Khảo sát và đánh giá nhu cầu tuyển dụng của đơn vị sử dụng lao động tại bốn tỉnh, thành phố khu vực Đông Nam Bộ: Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu. Đây là bốn địa phương được xem là tứ giác kinh tế vùng Đông Nam Bộ, tập trung nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất, doanh nghiệp nhất cả nước.
0:00 / 0:00
0:00
Đào tạo nguồn nhân lực tự động hóa tại Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh.
Đào tạo nguồn nhân lực tự động hóa tại Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo kết quả khảo sát, trong ba năm, từ năm 2020 đến năm 2022 (đánh giá theo khía cạnh cơ sở đào tạo ứng viên tốt nghiệp), có 67% đơn vị sử dụng lao động có phản hồi cụ thể về các cơ sở đào tạo được ưu tiên tuyển dụng nhân sự; 33% đơn vị sử dụng lao động còn lại không cung cấp thông tin, hoặc cho biết, chủ yếu đánh giá ứng viên dựa trên năng lực thay vì cơ sở đào tạo ứng viên. Trong 67% số đơn vị sử dụng lao động có ưu tiên về các cơ sở đào tạo khi tuyển dụng nhân sự, Trường đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh chiếm tỷ lệ ưu tiên tuyển dụng nhân sự cao nhất với 24,41%. Tiếp đến là Trường đại học Khoa học tự nhiên, Trường đại học Kinh tế-Luật với tỷ lệ ưu tiên tuyển dụng nhân sự lần lượt là 16,3% và 15,53%. Ngoài ra, các đơn vị sử dụng lao động cũng dành nhiều ưu tiên tuyển dụng nhân sự tốt nghiệp từ các trường khác như Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (10,9%), Trường đại học Công nghệ thông tin (10,38%) và Trường đại học Quốc tế (7,48%)...

Đối với nhân sự được các đơn vị sử dụng lao động tuyển dụng, trong ba năm từ năm 2020 đến năm 2022, các doanh nghiệp có xu hướng tuyển dụng lao động nhiều nhất ở lĩnh vực kỹ thuật với 15.146 lao động; tiếp đến là lĩnh vực công nghệ kỹ thuật, sản xuất và chế biến, kinh doanh và quản lý có số lượng nhân sự được tuyển dụng mới trung bình từ 10 nghìn đến hơn 11 nghìn lao động cho mỗi lĩnh vực. Dự báo từ năm 2023 đến năm 2025 (đánh giá theo khía cạnh lĩnh vực đào tạo của ứng viên), xu hướng tuyển dụng của các doanh nghiệp tại bốn tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ nói trên giảm 12,61% so với giai đoạn 2020-2022. Lĩnh vực có trung bình số lượng nhân sự dự kiến tuyển dụng giảm nhiều là kiến trúc và xây dựng (-31,18%) và dịch vụ xã hội (-30,58%).

Ngoài ra, các lĩnh vực có trung bình nhân sự dự kiến tuyển dụng giảm đáng kể (hơn 20%) là lĩnh vực nghệ thuật (-23,30%); toán và thống kê (-23,12%); công nghệ kỹ thuật (-20,48%); nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản (-23%); du lịch, khách sạn, thể thao và dịch vụ (-20,66%). Tuy nhiên, nhu cầu tuyển dụng nhân sự thuộc lĩnh vực khoa học, đào tạo giáo viên, pháp luật, thú y có xu hướng tăng nhẹ (từ 0,35% đến 7,71%). Nhìn chung, nhu cầu tuyển dụng nhân sự của các đơn vị sử dụng lao động vẫn chủ yếu ưu tiên lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ kỹ thuật, sản xuất và chế biến, kinh doanh và quản lý, máy tính và công nghệ thông tin, sức khỏe. Về mức lương khởi điểm được đề xuất bởi các đơn vị sử dụng lao động khi tuyển dụng nhân sự. Mức lương khởi điểm cho các ứng viên trình độ đại học từ 5 đến 10 triệu đồng/tháng chiếm đa số, tiếp theo là mức lương từ 10 đến 15 triệu đồng/tháng. Mức lương từ 10 triệu đến 30 triệu đồng/tháng đa số được đơn vị sử dụng lao động đề xuất cho ứng viên có trình độ thạc sĩ và tiến sĩ.

Việc phát triển ổn định, bền vững thị trường lao động vùng Đông Nam Bộ đóng vai trò quan trọng không chỉ cho sự phát triển kinh tế-xã hội của vùng mà còn cho cả nước. Việc khảo sát và đánh giá nhu cầu tuyển dụng lao động tại vùng Đông Nam Bộ, từ đó đưa ra dự báo về nguồn nhân lực là rất quan trọng. Cho nên, Nhà nước cần có nghiên cứu, quy hoạch và dự báo các ngành đào tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước. Đồng thời, Nhà nước cần làm cầu nối giữa doanh nghiệp (nhu cầu) và cơ sở đào tạo đại học (nguồn cung) để đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao, tránh việc lãng phí nguồn lực khi đào tạo ra trường mà không sử dụng được. Các tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ cần nghiên cứu sâu cho từng địa phương về nhu cầu của nhà tuyển dụng nhằm dự báo và có kế hoạch đáp ứng nhu cầu tuyển dụng các lĩnh vực. Các trường đại học cần tăng cường đào tạo chuyên sâu, đào tạo nguồn nhân lực sau đại học... để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới ■