Khi đợt dịch Covid-19 thứ tư bùng phát, TP Hồ Chí Minh đối diện những thách thức chưa từng có: các bệnh viện quá tải đi kèm tình trạng thiếu hụt thuốc, trang thiết bị y tế thiết yếu; nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng trên phạm vi rộng. Cùng chung tay phòng, chống dịch Covid-19, nhiều tổ chức chính trị, xã hội, từ thiện và các cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam đã viện trợ, trao tặng TP Hồ Chí Minh nhiều trang thiết bị y tế, thuốc đặc trị... Tuy nhiên, việc giải quyết thủ tục tiếp nhận các lô hàng nêu trên qua cửa khẩu vẫn gặp không ít trở ngại do quy định pháp luật hiện hành chưa đủ cơ chế đặc thù cho các trường hợp đặc biệt, khẩn cấp như đại dịch Covid-19; các thủ tục mang nặng tính hành chính gây phiền hà chậm trễ.
Chưa kể, sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước chưa gắn kết thông suốt và đồng bộ gây cản trở, gián đoạn hoạt động tiếp nhận hàng hóa viện trợ. Trước tình hình đó, ngày 5/8, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh quyết định thành lập Tổ phản ứng nhanh thông quan hàng hóa phòng, chống Covid-19 (Tổ 1080) và Tổ thường trực chống ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu (Tổ 1081). Tổ phản ứng nhanh 1080 ra đời thời điểm đó được đánh giá là đáp ứng kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi, nhanh chóng cho các doanh nghiệp cũng như các tổ chức, cá nhân cần sớm hoàn tất gấp thủ tục thông quan hàng hóa phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19. Trưởng Phòng Thanh tra-Kiểm tra Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh Hoàng Hữu Trường cho biết: Để nâng cao hiệu quả hoạt động, Tổ 1080 chỉ đạo các chi cục cửa khẩu phân công cán bộ, công chức trực 24/7 và phân luồng ưu tiên để làm thủ tục thông quan các lô hàng; tiếp nhận thông tin, hướng dẫn, trả lời, giải quyết vướng mắc của các tổ chức, cá nhân liên quan thủ tục hải quan. Ngoài ra, Tổ 1080 còn lập nhóm zalo gồm các sở, ngành, đơn vị liên quan trao đổi hướng dẫn thực hiện thông quan nhanh hàng hóa, cũng như thủ tục liên quan tới chuyên ngành và quản lý sau thông quan. Với sáng kiến này, thời gian liên quan các thủ tục đã giảm đáng kể. Hoạt động của nhóm được đánh giá rất hiệu quả và kịp thời.
Tính đến nay, Tổ 1080 đã phối hợp các cơ quan, đơn vị, các tổ chức trong và ngoài nước, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc TP Hồ Chí Minh, các Chi cục Hải quan thực hiện thủ tục hải quan đối với 579 tờ khai nhập khẩu hàng hóa phục vụ phòng, chống dịch Covid-19, trong đó thông quan 501 tờ khai, 18 tờ khai cho phép đưa hàng về kho bảo quản chờ thông quan theo quy định. Đơn cử, Tổ 1080 chỉ đạo Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất hướng dẫn Tập đoàn Vingroup và Công ty Dược T.Ư 1 bổ sung các giấy phép có liên quan và kịp thời giải phóng lô hàng thuốc đặc trị Covid-19 ngay sau khi hàng đến cửa khẩu. Tổ phối hợp Sở Công thương TP Hồ Chí Minh thông quan lô hàng cho Công ty cổ phần Giải trí và Thể thao Điện tử Việt Nam tài trợ vật tư, thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19 gồm: 200 máy tạo khí oxy; 20.000 bộ đồ bảo hộ cấp 4; 40.000 khẩu trang N95; 20.000 bộ van điều áp; phối hợp Sở Y tế cấp giấy phép để Hội thánh Tin lành Việt Nam tặng Ban vận động Quỹ phòng, chống dịch Covid-19 TP Hồ Chí Minh hàng trăm máy tạo oxy... để kịp thời phân bổ, điều phối cho các bệnh viện, cơ sở y tế. Theo ông Hoàng Hữu Trường, nhiều lô hàng viện trợ là vắc-xin, trang thiết bị y tế phục vụ phòng, chống Covid-19 của các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Romania, Ba Lan... vừa hạ cánh xuống sân bay Tân Sơn Nhất hay cập cảng Cát Lái đã được các cán bộ, công chức hải quan làm thủ tục thông quan ngay lập tức để bàn giao cho đơn vị tiếp nhận...
Hiện nay, cuộc chiến chống dịch Covid-19 vẫn tiếp diễn, TP Hồ Chí Minh vẫn đang tiếp nhận hàng hóa phục vụ công tác phòng, chống dịch. Phát huy hiệu quả hoạt động trong thời gian qua, Tổ 1080 tiếp tục chỉ đạo tổng thể các chương trình, giải pháp nhằm duy trì thông suốt hoạt động quản lý nhà nước về hải quan, khai thông hàng hóa tại các cửa khẩu trong thời gian ảnh hưởng của dịch Covid-19. Ngoài ra, Tổ 1080 còn tham gia các tổ hỗ trợ, phản ứng nhanh của Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố và các đơn vị khác để hỗ trợ, tư vấn và trực tiếp tháo gỡ vướng mắc trong việc tiếp nhận, thông quan hàng hóa phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19. Đồng thời, Cục Hải quan thành phố tham mưu Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh tiếp tục kiến nghị những vấn đề thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Giao thông vận tải, Bộ Y tế, Bộ Công thương để tháo gỡ những vướng mắc liên quan, thông quan nhanh chóng hàng hóa phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19 n
