Làng La Phù (huyện Hoài Ðức) lâu nay vẫn được biết đến là vựa bánh Trung thu "siêu rẻ" do các xưởng bánh kẹo quy mô hộ gia đình sản xuất. Mới tới đầu làng, chúng tôi đã bị choáng ngợp bởi không khí ồn ã, tấp nập bán mua ở nơi đây. Hàng chục xe ô-tô, xe ba gác xếp thành hàng dài trước cửa các đại lý bánh kẹo để vận chuyển hàng hóa. Thế nhưng, hàng hóa được chuyển lên các thùng xe không phải là bánh Trung thu, thay vào đó là bim bim, bỏng ngô, quẩy, mỳ tôm và các loại bánh khác... Chúng tôi đi qua khoảng mười cửa hàng bánh kẹo khu vực đầu làng, chỉ thấy hai, ba nơi có bán bánh Trung thu.
Chị Chu Thị Hường, chủ một cửa hàng đại lý bánh kẹo cho biết: "Năm nay chúng tôi không dám nhập nhiều bánh Trung thu về bán như mọi năm, vì hiện tại chỉ có lác đác vài khách đặt. Thị trường bánh Trung thu ảm đạm, cho nên các cơ sở lớn chỉ sản xuất cầm chừng, còn những cơ sở nhỏ thì đóng cửa, nghỉ sản xuất".
Len lỏi qua những con ngõ ngoằn ngoèo, chật hẹp, chúng tôi đến cơ sở sản xuất bánh kẹo Ngọc Khánh của gia đình anh Vinh. Anh cho biết: "Gần hết tháng 7 (âm lịch) rồi nhưng xưởng của gia đình tôi vẫn chưa nhận được đơn đặt hàng bánh Trung thu nào. Chúng tôi đã đầu tư thiết bị, chuyển hướng sản xuất một số mặt hàng khác như đậu phộng, bim bim, bánh nướng loại nhỏ (loại 100 gram)... để bán quanh năm".
Rời xưởng Ngọc Khánh, chúng tôi đến thăm cơ sở sản xuất bánh kẹo của gia đình chị Chín tại xóm Minh Khai. Trong dãy nhà lợp mái tôn rộng khoảng 150 m2, khoảng 20 công nhân đang tất bật với công việc làm bánh. Ðiều đập ngay vào mắt tôi là tất cả công nhân đều dùng tay trực tiếp nặn bột, cho bột vào khuôn. Bánh nướng sau khi ra lò được đặt lên những chiếc nong đặt bệt dưới sàn, không được che đậy, mặc cho ruồi nhặng bu vào. Chị Chín cho biết: "Nếu như những năm trước, những đợt cao điểm như Tết Trung thu, xưởng sản xuất của nhà tôi xuất khoảng ba tấn bánh, thì năm nay, tiêu thụ được 1,5 tấn bánh cũng rất khó. Bây giờ, mặt hàng đem về lợi nhuận chính cho xưởng không phải là bánh Trung thu mà là bánh quy, bánh nướng, bánh ngọt. Quy mô sản xuất ngày càng bị thu hẹp, nên cơ sở phải cắt giảm 50% số nhân công".
Qua thông tin của một số người dân địa phương, chúng tôi tìm đến cơ sở sản xuất bánh Trung thu Bảo Châu tại xóm Thống Nhất. Ðược biết, tháng 8-2009, Trung tâm Y tế huyện Hoài Ðức đã đình chỉ hoạt động của cơ sở sản xuất này, do không tuân thủ quy định bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhưng hiện tại, xưởng Bảo Châu vẫn đang hoạt động bình thường. Thấy khách lạ, ông chủ xưởng tỏ ra cảnh giác cao độ, hỏi thăm cặn kẽ danh tính, tuổi tác, quê quán của chúng tôi. Sau khi nhận là người đang đi đặt mua số lượng lớn bánh Trung thu đưa về các tỉnh vùng cao, chúng tôi mới được ông chủ xưởng Bảo Châu tiếp đón và cho biết: "Giá bánh Trung thu ở cơ sở sản xuất của tôi rẻ nhất làng này. Nếu tính toán chi ly, mỗi cái bánh loại 200 gram phải bán 13 nghìn đồng mới có lãi chút ít. Nhưng năm nay làm ăn khó khăn quá, số lượng khách đặt mua không nhiều, chúng tôi đành phải hạ giá xuống 12 nghìn đồng/cái".
Quan sát các sản phẩm bánh Trung thu được các hộ sản xuất làng La Phù làm, chúng tôi thấy, các thông tin về sản phẩm như ngày sản xuất, hạn sử dụng, thành phần nguyên liệu, cách bảo quản đều ghi rất mập mờ. Nhiều cơ sở ghi hạn sử dụng tới ba tháng, trong khi ngành y tế luôn khuyến cáo bánh Trung thu là mặt hàng thời vụ, bánh nướng sử dụng trong vòng một tháng, còn bánh dẻo chỉ có thời hạn sử dụng trong 15 ngày. Một số cơ sở còn không có bao bì riêng cho từng chiếc bánh. Anh Vinh, chủ cơ sở sản xuất Ngọc Khánh cho rằng: "Ðối tượng khách hàng của chúng tôi chủ yếu là người dân các huyện ngoại thành Hà Nội hoặc các tỉnh lân cận. Họ không để ý nhiều đến chất lượng bánh, miễn sao giá rẻ là được. Vì thế, chúng tôi bán bánh "trần" để bớt chi phí".
Từ ngày 10-9, Sở Y tế Hà Nội bắt đầu kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm đối với mặt hàng bánh Trung thu. Qua kiểm tra một số cửa hàng bán bánh Trung thu trong khu vực nội thành, lực lượng chức năng phát hiện nhiều cơ sở vi phạm các quy định về bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Tuy nhiên, ngoài việc kiểm tra chất lượng sản phẩm tại các cửa hàng phân phối, các ngành chức năng của thành phố cần tăng cường kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm ngay tại các cơ sở sản xuất, nhất là tại các làng nghề truyền thống chuyên sản xuất các mặt hàng này, bảo đảm các mặt hàng bánh Trung thu, dù là loại bình dân hay cao cấp, cũng phải bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.
