Những di tích, hiện vật ấy là minh chứng cho lòng quả cảm, bản lĩnh kiên cường, bất khuất của quân dân ta trước sức mạnh của quân thù. Thành phố Hà Nội đã đầu tư tôn tạo, tổ chức nhiều hoạt động để phát huy giá trị những di tích, hiện vật này, góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
Bảo tàng Chiến thắng B52 được khánh thành vào năm 1997, đúng vào dịp kỷ niệm 25 năm chiến thắng Hà Nội - Ðiện Biên Phủ trên không. Bảo tàng nằm cạnh hồ Hữu Tiệp, nơi vẫn còn mảnh vỡ của chiếc máy bay B52 bị quân và dân Thủ đô bắn rơi tháng 12-1972. Ðược mở cửa trở lại từ đầu tháng 12-2012 sau một thời gian dài tu sửa, những ngày này, Bảo tàng Chiến thắng B52 trở thành một "địa chỉ đỏ" đối với nhiều người. Những cựu chiến binh đến đây để tìm lại ký ức hào hùng. Có những cặp vợ chồng tóc đã hoa râm đến tham quan bảo tàng, để nhớ lại tình yêu thời bão lửa. Rất nhiều trường học tổ chức cho các em học sinh học ngoại khóa bổ ích ở đây.
Ở khu vực trung tâm của khu trưng bày ngoài trời là hai đài tên lửa SAM-2 kiêu hãnh vươn lên. Nếu như chiếc máy bay rơi ở hồ Hữu Tiệp đã được nhiều người biết đến qua tranh ảnh, qua các phương tiện truyền thông, thì tại đây, khách tham quan được tận mắt nhìn thấy bệ phóng tên lửa SAM-2 đã "vít cổ" chiếc máy bay B.52 này. Ðây là bệ phóng tên lửa của Tiểu đoàn 72, Trung đoàn 285 anh hùng. Khi ném bom rải thảm Hà Nội, người Mỹ tự tin cho rằng tên lửa SAM-2 không thể "vươn" tới B.52. Nhưng với những cải tiến kỹ thuật của bộ đội nước ta, kết hợp sự giúp đỡ của các chuyên gia Liên Xô, loại tên lửa mà thời ấy người Mỹ cho là "lạc hậu" lại gieo rắc nỗi kinh hoàng đối với không lực Hoa Kỳ thời đó.
Phía trước đài tên lửa, chiếm phần lớn không gian trưng bày ngoài trời là xác một chiếc máy bay B.52 khổng lồ được bảo tàng trưng bày theo tỷ lệ 1/1. Ðến thăm bảo tàng, khách tham quan mới hiểu thế nào là "siêu pháo đài bay". Chiếc máy bay thật sự là một "con chim sắt" khổng lồ, với chiều dài 48,07m, sải cánh lên tới 56,42m-được coi là vũ khí hiện đại nhất thời bấy giờ. Nhưng chỉ riêng quân dân Thủ đô đã bắn rơi 25 trong tổng số 34 chiếc B.52 trong cuộc tập kích. Bảo tàng Chiến thắng B52 có tổng diện tích 4.500 m2, với hơn 700 hiện vật, riêng khu trưng bày ngoài trời đã có diện tích khoảng 4.000 m2. Cũng ở khu trưng bày ngoài trời này, còn có những chiếc ra-đa, nhiều khẩu pháo phòng không các loại đã góp công trong chiến thắng lịch sử 40 năm về trước. Trong đó, có cả khẩu súng phòng không 14 ly 5 của Liên đội tự vệ Hoàn Kiếm - Hai Bà Trưng sử dụng tham gia chiến đấu bắn rơi một chiếc F 111A của Mỹ.
Phần trưng bày trong nhà của Bảo tàng Chiến thắng B.52 có diện tích 1.200 m2, gồm hai tầng. Khu vực trung tâm dành khá nhiều diện tích tóm tắt chiến dịch 12 ngày đêm trên bầu trời Hà Nội. Tại đây, có những tư liệu, hiện vật về máy bay B.52 và các loại máy bay khác tham gia trận chiến 12 ngày đêm, khối lượng bom đạn Mỹ trút xuống Hà Nội... Khu vực này cũng trưng bày nhiều hiện vật, hình ảnh về các lực lượng phòng không - không quân, dân quân tự vệ tham gia cuộc chiến. Những dụng cụ hết sức thô sơ như quang gánh, gầu cứu hỏa, thuyền cứu hỏa, cuốc xẻng... mà quân dân ta đã sử dụng làm công tác hậu cần của cuộc chiến là những hiện vật được nhiều người quan tâm nhất. Bởi không ai ngờ, những hiện vật thô sơ, bình dị ấy lại góp phần làm nên chiến công lừng lẫy.
Tầng hai của Bảo tàng Chiến thắng B.52 trưng bày những hiện vật về tội ác của giặc, một số đồ dùng của phi công Mỹ, việc khắc phục hậu quả trận chiến của quân và dân ta, sa bàn về chiến dịch 12 ngày đêm, mô phỏng Sở chỉ huy phòng không nhân dân Hà Nội, hệ thống ra-đa tên lửa, hệ thống phòng không... ở đây, khách tham quan được xem tờ giấy ghi lại những dòng chữ của phi công Mỹ được in bằng nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt, với nội dung: "Tôi là người Mỹ. Tôi không nói được tiếng Việt. Gặp bước không may tôi phải nhờ quý ông giúp đỡ kiếm thức ăn, chỗ ở và nhờ bảo vệ tôi. Tôi muốn nhờ quý ông đưa tôi về nước. Chính phủ chúng tôi sẽ đền ơn cho quý ông". Ðây là "vật bất ly thân" với phi công Mỹ để phòng khi máy bay bị rơi. Ðọc nội dung này, người xem càng hiểu hơn sự đối lập giữa tinh thần bất khuất, sự chính nghĩa của một dân tộc chống xâm lược và tư thế của kẻ đi xâm lược.
Khi nghe tin Bảo tàng Chiến thắng B52 mở cửa trở lại, từ thị trấn Ðông Anh, bác Nguyễn Ðức Sung đã đến thăm bảo tàng. Bác xúc động tâm sự: "Hôm nay tôi dẫn cháu nội đến tham quan bảo tàng. Khi trận Hà Nội - Ðiện Biên Phủ trên không xảy ra, tôi đang chiến đấu tại mặt trận Trị Thiên - Huế. Xem các hiện vật, tôi thấy được tinh thần quả cảm của quân và dân Thủ đô trong chiến thắng vang dội 12 ngày đêm. Thời gian 40 năm đã trôi qua, nhưng tôi tin là sức sống của những ngày tháng hào hùng sẽ được truyền đến mãi sau này". Ðặc biệt, rất nhiều trường học trên địa bàn thủ đô đã tổ chức cho học sinh đến tham quan đúng vào dịp cả nước kỷ niệm chiến thắng Hà Nội - Ðiện Biên Phủ trên không.
Trên địa bàn thành phố Hà Nội còn nhiều địa điểm là chứng tích của trận Hà Nội - Ðiện Biên Phủ trên không như Tượng đài tưởng niệm các nạn nhân bị máy bay B52 giết hại ở phố Khâm Thiên, một số địa điểm máy bay B52 rơi... Trong dịp này, thành phố đã tu bổ Tượng đài Khâm Thiên; tu bổ, xây mới tám bia chứng tích lịch sử tại các địa điểm máy bay B.52 rơi. Các địa danh được dựng bia chứng tích gồm: Thôn Ðại Ðịnh (xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai), thôn Mai Trai (xã Vạn Thắng, huyện Ba Vì), thôn Xuân Tảo (có hai bia, xã Xuân Giang, huyện Sóc Sơn), thôn Yên Thường (xã Yên Thường, huyện Gia Lâm), thôn Ðường Hai (xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn)... Trên bia ghi lại vị trí, thời gian, đơn vị, trận địa bắn rơi máy bay B.52, tạo điều kiện cho nhân dân tham quan, tìm hiểu.
Dù thời gian trôi qua, nhưng những di tích, hiện vật này luôn nhắc nhở chúng ta về ý chí quật cường của nhân dân ta, của dân tộc ta, về ý chí và lòng quả cảm của người dân Việt Nam đã chiến thắng các thiết bị chiến tranh hiện đại nhất. Mong rằng, những di tích, hiện vật ấy luôn được gìn giữ, được phổ biến thường xuyên hơn nữa với nhân dân. Bởi đây chính là những hiện vật đem lại những bài học lịch sử vô giá. Em Nguyễn Thu Phương - học sinh Trường THCS Nguyễn Trãi (quận Ba Ðình) đã ghi lại những cảm tưởng khi tham quan Bảo tàng Chiến thắng B.52: "Tại bảo tàng, chúng em được xem hiện vật, tư liệu, sa bàn về trận Ðiện Biên Phủ trên không. Chúng em không chỉ hiểu thêm về những trang sử hào hùng của dân tộc mà còn thêm yêu lịch sử, thêm tự hào về đất nước Việt Nam. Vì vậy, chúng em càng cảm nhận được rõ hơn trách nhiệm của lớp học sinh hôm nay".
