Các đồng chí: Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội chủ trì Hội nghị.
Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong cho biết, dân chủ ở cơ sở là hình thức dân chủ trực tiếp, cùng với dân chủ đại diện hợp thành tổng thể nền dân chủ xã hội chủ nghĩa của xã hội nước ta. Thực hiện phát huy dân chủ ở cơ sở bao hàm rất nhiều nội dung và bằng nhiều hình thức, trong đó thể hiện tập trung nhất ở việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Dân chủ xã hội chủ nghĩa là dân chủ của đại đa số nhân dân, gắn với quyền dân chủ của nhân dân trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, được pháp luật bảo đảm dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đây là hình thức thể hiện quyền tự do, bình đẳng của công dân, xác định nhân dân là chủ thể của quyền lực.
Đồng chí Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thành quả đó chính là kết quả thực hiện Quy chế dân chủ trên địa bàn Thủ đô, giúp cho công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị của Hà Nội có nhiều chuyển biến tích cực. Nhờ đó, niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân được củng cố, sự đồng thuận trong xã hội được nâng lên.
Đảng bộ thành phố Hà Nội luôn nỗ lực, phát huy mạnh mẽ dân chủ, tiên phong trong việc nâng cao chất lượng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thành phố thật sự trong sạch, vững mạnh.
Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung phân tích, làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về phát huy dân chủ nhằm tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở.
Một số ý kiến cũng đánh giá thực trạng phát huy dân chủ nhằm tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trên địa bàn Thủ đô Hà Nội trong thời gian qua và những vấn đề đặt ra; chỉ rõ những kết quả đạt được, những hạn chế cần nhanh chóng khắc phục và những nguyên nhân của kết quả, hạn chế đó. Tập trung phân tích, rút ra những bài học kinh nghiệm, đề xuất quan điểm và những giải pháp đồng bộ, khả thi để phát huy dân chủ, tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở nhằm phát triển Thủ đô Hà Nội nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Theo PGS, TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, phát huy dân chủ ở cơ sở trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị là giải pháp quan trọng, tiền đề phát huy dân chủ trong toàn xã hội; đồng thời, củng cố và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khai thác và phát huy tối đa các nguồn lực của nhân dân.
PGS, TS Dương Trung Ý cũng kiến nghị các nhóm giải pháp để phát huy dân chủ trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị cơ sở ở Hà Nội hiện nay. Trong đó, cần xây dựng và ban hành Luật Dân chủ ở cơ sở thay thế cho Quy chế dân chủ ở cơ sở; cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời cho đảng viên và nhân dân. Trước khi ban hành chủ trương, kế hoạch, quyết sách liên quan đến quyền và lợi ích của đảng viên và nhân dân phải lấy ý kiến của đảng viên và nhân dân.
Trong khi đó, PGS, TS Phạm Minh Anh, Hiệu trưởng Trường đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong cho rằng, để thực sự phát huy dân chủ cơ sở góp phần tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị các cấp của thành phố trong sạch, vững mạnh, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội các cấp cần thực sự phát huy dân chủ rộng rãi trong Đảng. Trong đó, Thành ủy tiếp tục lãnh đạo cụ thể hóa các quan điểm, đường lối, nghị quyết của Đảng về phát huy dân chủ thành các quy chế, quy định, hướng dẫn để thống nhất tổ chức thực hiện...
Từ thực tiễn phát huy dân chủ ở địa phương, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Phú Xuyên Nguyễn Văn Cương đề xuất, cần thường xuyên đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy và hoạt động chính quyền các cấp. Trong đó, chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng ban hành chủ trương, nghị quyết, chỉ thị. Mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường giữ vững kỷ luật, kỷ cương và nguyên tắc của Đảng; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với kiểm tra, giám sát quyền lực; gắn trách nhiệm về Đảng với trách nhiệm về chính quyền.
Đồng chí Đoàn Minh Huấn, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản cho biết: “Sau Hội thảo, chúng tôi sẽ chắt lọc, tham mưu cho những kế hoạch gắn với phát huy dân chủ nhằm tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở cơ sở trên địa bàn Thủ đô Hà Nội, góp phần tiếp tục xây dựng chương trình hành động cụ thể, thiết thực và hiệu quả hơn”.
