Để thu hút đầu tư có chọn lọc, các địa phương trong Vùng kinh tế trọng điểm phía nam đã không ngừng cải thiện môi trường đầu tư. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, các doanh nghiệp cho rằng, các tỉnh, thành phố trong vùng cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư thuận lợi hơn nữa, nhất là về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Để nâng chất dòng vốn FDI
Mới đây, tại Chương trình đối thoại chính sách năm 2024 với chủ đề "Tạo động lực cho tăng trưởng bền vững, tối ưu hóa kinh tế, công nghệ và năng lượng" do Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Liên minh diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) tổ chức, ý kiến nhiều doanh nghiệp FDI cho rằng: Các tỉnh, thành phố Vùng kinh tế trọng điểm phía nam đã có nhiều cải thiện về môi trường đầu tư theo hướng thông thoáng hơn. Tuy nhiên, trong xu hướng phát triển mới hiện nay, còn nhiều vấn đề mà các địa phương trong vùng cần thay đổi để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa trong thu hút đầu tư các dự án có quy mô lớn, chất lượng cao. Cụ thể, các tỉnh, thành phố cần cải thiện thêm về thủ tục hành chính, chính sách thuế, thủ tục cấp phép đầu tư, cấp phép lao động cho người nước ngoài, hạ tầng giao thông, đào tạo nguồn nhân lực…
Đề cập đến quy trình cấp giấy phép lao động cho các giám đốc điều hành và chuyên gia nước ngoài, ông Colin Blackwell, Trưởng nhóm Nguồn nhân lực Liên minh diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam cho biết: Vấn đề này là mối quan tâm lớn đối với các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Phản hồi từ các công ty châu Âu trong khảo sát chỉ số niềm tin kinh doanh của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho thấy, quy trình cấp giấy phép lao động tiếp tục là thách thức, nhất là đối với các doanh nghiệp mong muốn điều chuyển các giám đốc điều hành và chuyên gia tới Việt Nam. Cho nên, đối với các ngành công nghệ cao và tăng trưởng xanh, các doanh nghiệp FDI mong muốn có sự linh hoạt trong việc cấp giấy phép lao động. Những ngành này đang phát triển nhanh chóng và có thể các bằng cấp, chứng nhận tiêu chuẩn chưa có tại Việt Nam. Sự linh hoạt trong quy định về chứng minh bằng cấp, kinh nghiệm trong lĩnh vực này sẽ giúp Việt Nam thu hút nhân tài hàng đầu trong các lĩnh vực này, điều vô cùng quan trọng đối với tương lai của đất nước.
Đại diện các doanh nghiệp cũng cho rằng: Vùng kinh tế trọng điểm phía nam có nhiều trung tâm sản xuất công nghiệp quan trọng, nhu cầu vận chuyển hàng hóa trong vùng, cũng như trong cả nước rất cao, nhưng lĩnh vực logistics chưa phát triển đồng bộ, ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Theo tính toán, chi phí vận tải chiếm từ 30-40% giá thành sản phẩm, cao hơn nhiều so với mức trung bình chi phí vận chuyển của thế giới. Ngoài ra, hạ tầng giao thông, bến cảng, sân bay… chưa được đầu tư đồng bộ, chưa tạo động lực mạnh mẽ trong thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.
Vấn đề phát triển nguồn nhân lực cũng được các doanh nghiệp quan tâm. Các doanh nghiệp cho rằng, để tăng cường thu hút đầu tư cho chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh cần đào tạo nguồn nhân lực này, đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư. Nhân lực phải đáp ứng yêu cầu về trình độ công nghệ cao, quy trình sản xuất mới.
Luôn đồng hành cùng các doanh nghiệp
Theo các chuyên gia, với những diễn biến địa chính trị, cạnh tranh thương mại đang diễn ra, bức tranh kinh tế thế giới chưa thật sự có nhiều điểm sáng, trong khi nguồn cung, giá năng lượng, hàng hóa thiết yếu biến động mạnh. Thực tế cho thấy, bức tranh kinh tế đang có nhiều thay đổi như việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng đang có sự dịch chuyển từ Trung Quốc sang Ấn Độ và các nước Đông Nam Á.
Việc thay đổi các hành vi, thói quen tiêu dùng thông qua thương mại điện tử, du lịch xanh, gắn với điểm đến an toàn, thân thiện, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe; phát triển bền vững trở thành xu thế bao trùm trên thế giới, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang là mô hình phát triển được nhiều quốc gia lựa chọn. Cùng với đó, tốc độ đô thị hóa và phát triển đô thị thông minh, việc hình thành các trung tâm tài chính, đổi mới sáng tạo giữa các thành phố lớn ngày càng gia tăng đáng kể…
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan cho biết: Có thể nói khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động sâu sắc và nhiều chiều đến các quốc gia. Đây cũng là cơ hội cho thành phố cùng các tỉnh phía nam nâng cao trình độ công nghệ, năng lực sản xuất, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhưng chính nó cũng đặt ra những thách thức trong giải quyết vấn đề việc làm, bất bình đẳng, phân hóa giàu nghèo. Trong bối cảnh này, Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành kế hoạch hành động tăng trưởng xanh giai đoạn 2024-2030 nhằm hiện thực hóa chương trình Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, hướng đến phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050. Thành phố đã và đang xây dựng các định hướng và chính sách nhằm tạo động lực cho tăng trưởng bền vững, tối ưu hóa kinh tế, công nghệ và năng lượng. Thành phố đang có một chiến lược chuyển đổi công nghiệp theo hướng hình thành các ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp sử dụng năng lượng tái tạo, công nghiệp xanh, và có những chính sách hỗ trợ liên quan đến định hướng phát triển chính sách này. Trong đó, tập trung thúc đẩy các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao, nhất là các lĩnh vực công nghệ cao, dịch vụ tài chính xanh, và công nghiệp xanh; khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang các mô hình sản xuất tiên tiến, sạch và bền vững.
Cũng theo đồng chí Võ Văn Hoan, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh đã có nhiều thỏa thuận hợp tác phát triển Vùng kinh tế trọng điểm phía nam, và việc thực hiện đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông, cùng quy hoạch phát triển vùng, thúc đẩy phát triển khoa học-công nghệ, chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút nguồn nhân lực cho vùng. Đây là những điều kiện rất thuận lợi để thành phố cùng với các địa phương trong vùng tiếp tục thúc đẩy và phát triển kinh tế của địa phương mình. Có thể khẳng định, Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long đã và luôn sẵn sàng hợp tác, đồng hành cùng các doanh nghiệp trong cả nước, trong đó có cộng đồng doanh nghiệp FDI.
