Sáng 2/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội họp phiên toàn thể ở hội trường, nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Viễn thông (sửa đổi).
Tiến tới hình thành hạ tầng số
Trình bày Tờ trình về dự án Luật, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, việc xây dựng dự án Luật Viễn thông (sửa đổi) là cần thiết, nhằm thể chế hóa đầy đủ, đúng chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước trong hoạt động viễn thông, phát triển hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác tạo nền tảng cho phát triển kinh tế số, xã hội số.
 |
Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình về dự án Luật Viễn thông (sửa đổi). (Ảnh: THỦY NGUYÊN) |
Theo Bộ trưởng, xây dựng dự án Luật sẽ khắc phục những vấn đề vướng mắc về thể chế, lỗ hổng chính sách, bất cập trong các quy định của Luật Viễn thông 2009 và các quy định pháp luật có liên quan đến hoạt động viễn thông gây hạn chế quá trình phát triển; cũng như bổ sung quy định đối với các nội dung mới, phù hợp với xu thế phát triển viễn thông, xu thế hội tụ, hình thành hạ tầng số - hạ tầng của nền kinh tế số.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng chỉ rõ các vấn đề bất cập lớn cần sửa đổi, trong đó dự thảo Luật quy định hình thức cấp phép và các điều kiện cấp phép theo hướng đơn giản hóa thủ tục, khuyến khích gia nhập thị trường đối với một số dịch vụ viễn thông không có hạ tầng mạng; quy định điều kiện cấp phép chặt chẽ đối với các trường hợp cung cấp dịch vụ có hạ tầng mạng, sử dụng tài nguyên viễn thông và mạng vệ tinh để bảo đảm an toàn, an ninh.
Dự án Luật cũng hoàn thiện quy định sử dụng tài khoản SIM thuê bao di động để thanh toán cho dịch vụ viễn thông và dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động hợp pháp, cũng như hoàn thiện quy định tăng cường sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động giữa các doanh nghiệp viễn thông để bảo đảm sử dụng hiệu quả, tiết kiệm chi phí.
 |
Quang cảnh phiên họp của Quốc hội sáng 2/6. (Ảnh: THỦY NGUYÊN) |
Dự thảo Luật kế thừa các quy định của Luật hiện hành về việc duy trì Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam. Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật sẽ tiếp tục rà soát để khắc phục những bất cập của việc triển khai hoạt động của Quỹ trong giai đoạn trước, bảo đảm không chồng chéo với nội dung và nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước.
Trước xu hướng phát triển rất nhanh của viễn thông chuyển đổi thành hạ tầng số với sự xuất hiện của các loại hình dịch vụ, mô hình kinh doanh mới, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông cũng chỉ rõ, dự thảo Luật đã hoàn thiện để điều chỉnh các mô hình, dịch vụ mới này.
Theo đó, dự thảo Luật xác định hạ tầng trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây là một phần quan trọng của hạ tầng số; điều chỉnh hoạt động cung cấp dịch vụ viễn thông qua vệ tinh theo nguyên tắc quản lý chặt, bảo đảm an ninh, chủ quyền quốc gia, phù hợp với cam kết quốc tế.
Cùng với đó, điều chỉnh hoạt động bán buôn trong viễn thông để bảo đảm thúc đẩy thị trường viễn thông cạnh tranh lành mạnh, bền vững; bổ sung quy định quản lý dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (OTT viễn thông) theo nguyên tắc tạo thuận lợi cho phát triển nhưng có quản lý để bảo đảm quyền lợi của người sử dụng, an toàn, an ninh.
Dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý việc cung cấp dịch vụ xuyên biên giới và hình thức cấp phép đối với các dịch vụ viễn thông mới, trong đó có dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây, dịch vụ viễn thông vệ tinh, dịch vụ OTT để bảo đảm tính linh hoạt trên nguyên tắc quản lý bình đẳng giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, đồng thời, vẫn bảo đảm cơ chế khuyến khích các dịch vụ mới phát triển.
Quản lý phù hợp dịch vụ OTT, bảo đảm quyền lợi người dùng
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Viễn thông (sửa đổi). (Ảnh: THỦY NGUYÊN) |
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Viễn thông (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự án Luật, trong đó tán thành việc mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với các dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, OTT viễn thông để phù hợp với xu hướng phát triển của viễn thông trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ và xu hướng hội tụ của viễn thông, công nghệ thông tin với công nghệ số.
Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm lập pháp của các nước, phân tích, làm rõ, thuyết phục hơn việc mở rộng phạm vi điều chỉnh; báo cáo với Quốc hội về định hướng thiết kế hệ thống các luật liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông để phát huy tác dụng cộng hưởng, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, tránh chồng chéo về phạm vi điều chỉnh, nhất là đối với các dịch vụ, mô hình kinh doanh mới.
Tăng cường quản lý dịch vụ OTT viễn thông để bảo đảm quyền lợi người sử dụng
Về quản lý dịch vụ OTT viễn thông (Điều 22), Chủ nhiệm Lê Quang Huy nêu rõ, việc sử dụng dịch vụ OTT phát triển rất nhanh chóng, ảnh hưởng lớn đến doanh thu của các dịch vụ tin nhắn và thoại truyền thống của các doanh nghiệp viễn thông ở nhiều quốc gia bao gồm cả thị trường Việt Nam.
Hầu hết ý kiến cho rằng pháp luật hiện hành chưa có quy định quản lý về dịch vụ này sẽ dẫn đến quyền lợi của người sử dụng chưa được bảo đảm. Do đó, cần phải được quản lý theo cách thức phù hợp.
Vì vậy, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu chỉnh lý các quy định nêu trên để bảo đảm chặt chẽ, khả thi; cân nhắc, chỉ nên luật hóa những nội dung đã được thống nhất, đánh giá tác động kỹ lưỡng. Đối với những nội dung còn ý kiến khác nhau chỉ nên quy định mang tính nguyên tắc và sẽ được cụ thể hóa tại văn bản hướng dẫn để bảo đảm tính linh hoạt trên thực tế.
 |
Các đại biểu tham dự phiên họp của Quốc hội sáng 2/6. (Ảnh: THỦY NGUYÊN) |
Về cung cấp dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây (Điều 23) và cung cấp dịch vụ viễn thông qua biên giới đến người sử dụng dịch vụ trên lãnh thổ Việt Nam (Điều 24), Ủy ban nhận thấy, dịch vụ trung tâm dữ liệu và dịch vụ điện toán đám mây hiện chưa được điều chỉnh đầy đủ bởi pháp luật hiện hành.
Hai dịch vụ này được xem là dịch vụ viễn thông giá trị gia tăng, do đó Ủy ban tán thành cần phải có quản lý của Nhà nước, bảo đảm quyền lợi của người sử dụng dịch vụ, an ninh, an toàn; đồng thời đề nghị làm rõ sự khác biệt về các sản phẩm và dịch vụ được cung cấp giữa dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây và dịch vụ viễn thông.
Điện toán đám mây và chiến lược mở rộng thị phần của doanh nghiệp Việt
Về Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam (Điều 33), đa số ý kiến Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, nên tiếp tục duy trì Quỹ theo như đề nghị của Chính phủ.
Tuy nhiên, cần cân nhắc để luật hóa các nội dung đã được quy định tại các quyết định của Thủ tướng Chính phủ và triển khai thực hiện ổn định trong thời gian qua liên quan đến các nguyên tắc hoạt động, nhiệm vụ, quyền hạn của Quỹ để bảo đảm tính minh bạch, rõ ràng, cụ thể của Luật và tăng tính hiệu quả trong hoạt động của Quỹ này.
Bên cạnh đó, Ủy ban cũng đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát hoàn thiện nội dung về đấu giá kho số viễn thông, tài nguyên Internet, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực này.
