Hé lộ trước thềm Lễ trao giải VinFuture 2025

Tối 5/12, Lễ trao Giải thưởng Khoa học-Công nghệ thường niên toàn cầu VinFuture lần thứ 5 sẽ diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội) và được tường thuật trực tiếp trên kênh VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam, đồng thời được livestream trên nhiều nền tảng mạng xã hội.

Các chủ nhân của giải thưởng triệu đô sẽ được xướng tên trong khoảnh khắc được giới khoa học toàn cầu dõi theo. Trong đó, Giải thưởng Chính VinFuture trị giá 3 triệu USD và ba Giải Đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển, và nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới, mỗi giải trị giá 500.000 USD.

Chất lượng các đề cử năm nay thật sự xuất sắc

Mùa giải năm nay, VinFuture ghi nhận hơn 1.700 hồ sơ từ hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ - gấp 2,8 lần mùa 1 - cho thấy uy tín và sức lan tỏa ngày càng mạnh mẽ của giải thưởng sau nửa thập kỷ phát triển. Những công trình được vinh danh là kết tinh của tư duy tiên phong, của những nỗ lực bền bỉ vượt lên thách thức và của khát vọng dùng khoa học để phụng sự cuộc sống.

Giáo sư Ana Belén Elgoyhen, Đại học Buenos Aires, Hội đồng Nghiên cứu Khoa học và Kỹ thuật Quốc gia (Argentina) lần đầu tiên đến VinFuture với vai trò là thành viên Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture. Bày tỏ thích thú trước trải nghiệm này, Giáo sư cho biết, giải thưởng bao quát nhiều lĩnh vực khác nhau, không chỉ lĩnh vực bà nghiên cứu. Nhờ đó, bà thấy mình học hỏi được rất nhiều từ các thành viên khác trong hội đồng.

Đánh giá về đề cử năm nay, Giáo sư nói: "Chất lượng các đề cử năm nay thật sự xuất sắc, phải nói là vượt trội, đáng kinh ngạc. Việc đưa ra quyết định và chọn ra danh sách rút gọn gồm khoảng 5 đến 10 đề cử để trình lên Hội đồng Giải thưởng là vô cùng khó khăn".

Bà cũng cho biết thêm, đây không chỉ là khó khăn với Hội đồng năm nay. Nhìn vào danh sách các chủ nhân giải thưởng, có thể thấy mọi năm đều có đề cử chất lượng rất cao. Đây là một giải thưởng uy tín hàng đầu, và ngày càng nhiều trung tâm nghiên cứu, học giả lớn tại các cường quốc khoa học như Mỹ hay châu Âu quan tâm đến giải thưởng.

Được vinh danh tại VinFuture năm 2022, lần trở lại này, Giáo sư Pamela Christine, Đại học California, Davis (Hoa Kỳ) có một vai trò khác, là thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture.

Bà chia sẻ, khi nhận giải vào năm 2022, tôi vô cùng phấn khích và thật sự bất ngờ. Khi đến Việt Nam và chứng kiến công tác tổ chức của Ban Tổ chức, tôi cảm thấy rất ấn tượng và kinh ngạc, vì mọi người đều hết sức nỗ lực và tâm huyết để tạo nên một sự kiện tuyệt vời như vậy.

Lần này, với vai trò là thành viên của Hội đồng Giải thưởng, bà cảm thấy rất vui và tự hào khi được là người xem xét, đánh giá nhiều hồ sơ đề cử.

Sau thời gian làm việc nghiêm túc và nhiều tranh luận, Giáo sư Pamela Christine tiết lộ, việc lựa chọn ra chủ nhân các giải thưởng là một thách thức vì các đề cử thật sự rất xuất sắc: "Chúng tôi có ba hội đồng để sàng lọc, sơ duyệt, rồi lựa chọn ra các chủ nhân của giải thưởng của năm nay. Nhiều khi mình thấy một nhóm tác giả này có công trình rất ấn tượng, rất tốt, nhưng vẫn cần kiểm tra kỹ xem họ có thực sự phù hợp và đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của giải thưởng hay không; các nghiên cứu đó có tập trung vào giải quyết những vấn đề khoa học nền tảng hay không.

Chúng tôi suy nghĩ rất kỹ về việc ai là người đã tạo ra các khám phá mang tính nền tảng và ứng dụng được phát triển như thế nào, cần bao nhiêu người để đưa khoa học cơ bản tiến xa hơn và ứng dụng vào thực tiễn. Đây là các tiêu chí mà chúng tôi hướng tới".

Bà cũng bày tỏ cảm xúc được góp phần lựa chọn ra các chủ nhân giải thưởng và được trực tiếp gặp tác giả là một điều hạnh phúc. "Tôi cảm thấy vô cùng vui mừng, vui cho chính họ nữa, bởi tôi từng ở vị trí giống như họ và hiểu rõ cảm giác đó như thế nào. Chủ nhân của các giải thưởng được lựa chọn cũng vô cùng xuất sắc, và chúng ta sẽ biết kết quả sớm thôi", bà cho biết.

Giáo sư Đặng Văn Chí, thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture, hé lộ: “Khi tên của các chủ nhân giải thưởng năm nay được công bố, chúng ta sẽ thấy rằng VinFuture lại một lần nữa ‘chọn mặt gửi vàng’ rất chuẩn. Đặc biệt, Giải thưởng Chính năm nay là công trình nghiên cứu có tầm ảnh hưởng đến một quy mô dân số rất lớn trên toàn cầu”.

Đêm trao giải mùa 5 ấn tượng

Xuyên suốt Lễ trao giải, thông điệp “Cùng vươn mình-Cùng thịnh vượng” của VinFuture 2025 sẽ được kể lại bằng ngôn ngữ nghệ thuật đương đại, kết hợp cùng bản sắc Việt Nam. Những tiết mục được chuẩn bị công phu sẽ tái hiện hành trình 5 năm của VinFuture: từ khởi nguồn khát vọng đến những tác động mang tầm toàn cầu.

Bên cạnh các ngôi sao khoa học, sân khấu Lễ trao giải VinFuture 2025 sẽ có sự xuất hiện của Alicia Keys - biểu tượng âm nhạc toàn cầu, chủ nhân của 17 tượng vàng Grammy danh giá. Âm nhạc của cô mang tinh thần mạnh mẽ, kiên định và tràn đầy hy vọng, hòa nhịp với thông điệp “Cùng vươn mình-Cùng thịnh vượng” của mùa giải năm nay và như một lời tri ân gửi đến các nhà khoa học, nhà đổi mới đang bền bỉ kiến tạo cuộc sống tiến bộ cho nhân loại.

Trong khi đó, quán quân Intervision 2025 Đức Phúc, trong lần đầu góp mặt, sẽ mang đến phần biểu diễn kết hợp nét đẹp văn hóa dân tộc với âm nhạc hiện đại, khắc họa một Việt Nam giàu bản sắc và đang vươn mình mạnh mẽ trên hành trình hội nhập.

Sau 4 mùa giải đầu tiên, đã có 4 nhóm nhà khoa học sau khi được vinh danh trên sân khấu VinFuture tiếp tục được xướng tên ở giải Nobel. Đây được xem là minh chứng cho tầm nhìn vượt trội của giải thưởng quốc tế đầu tiên do người Việt sáng lập, đồng thời, phản ánh sự ghi nhận xứng đáng đối với những nghiên cứu có ảnh hưởng sâu rộng đến nhân loại.

Ở mùa giải thứ 5, VinFuture khẳng định niềm tin rằng sự phát triển bền vững của hành tinh chỉ có thể đạt được khi tri thức được sẻ chia, khoa học công nghệ trở thành chất xúc tác giúp các quốc gia cùng nhau tiến bộ. Những câu chuyện mà các nhà khoa học kiệt xuất mang đến VinFuture 2025, về AI, y học, nông nghiệp, công nghệ mới… không chỉ mở rộng tri thức mà còn khơi gợi nhiều suy ngẫm về các hướng phát triển của nhân loại trong thập niên tới.