Những dấu ấn nổi bật
Những thập niên cuối của thế kỷ 20, giáo dục và đào tạo mặc dù đã được quan tâm nhiều nhưng nguồn lực dành cho giáo dục không đủ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Tình trạng cơ sở vật chất nghèo nàn, điều kiện dạy học thiếu thốn, trình độ giáo viên và chất lượng giáo dục còn thấp đã thôi thúc ngành giáo dục xây dựng mô hình trường học mới - Trường học đạt chuẩn quốc gia. Khởi nguồn là cấp tiểu học thực hiện từ năm 1997, tiếp đến là cấp học mầm non, trung học cơ sở từ năm 2002 và trung học phổ thông từ năm 2004.
Để triển khai xây dựng hệ thống trường học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, ngành giáo dục và đào tạo đã tích cực, chủ động tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh thành lập Ban chỉ đạo về “Xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia” do Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh làm Trưởng ban, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo làm Phó ban Thường trực, các thành viên gồm: đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các trưởng phòng chuyên môn của Sở Giáo dục và Đào tạo.
Ban Chỉ đạo cấp tỉnh căn cứ vào các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo và thực tiễn địa phương, triển khai xây dựng đề án xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia trên phạm vi toàn tỉnh; tiếp đó chỉ đạo các huyện, thị xã, thành phố, thị trấn và các xã, phường thành lập Ban chỉ đạo, căn cứ các tiêu chuẩn của trường học đạt chuẩn quốc gia, tiến hành rà soát, thống kê và tự đánh giá các trường học trên địa bàn theo từng tiêu chuẩn để xây dựng đề án và triển khai thực hiện theo lộ trình.
Sau một thời gian tập trung chỉ đạo và xây dựng, năm 1998, Hà Tĩnh đã có 3 trường tiểu học đầu tiên được Bộ Giáo dục và đào tạo kiểm tra và cấp Bằng công nhận đạt chuẩn quốc gia. Đó là: Trường Tiểu học Đông Thái (Đức Thọ), Trường Tiểu học Bắc Hồng (Thị xã Hồng Lĩnh) và Trường Tiểu học Kỳ Hưng (Thị xã Kỳ Anh). Năm 2002, Trường Mầm non Bắc Hồng (Thị xã Hồng Lĩnh) và Trường Mầm non Bông Sen (Hương Khê) là 2 trường mầm non đầu tiên của tỉnh được công nhận đạt chuẩn quốc gia.
Sau 10 năm đầu xây dựng trường chuẩn quốc gia (1997-2007), toàn tỉnh có 456 trường đạt chuẩn quốc gia (đạt tỷ lệ 55,4%), trong đó có 78 trường mầm non, 292 trường tiểu học, 79 trường trung học cơ sở và 7 trường trung học phổ thông.
Năm 2003, Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du (thành phố Hà Tĩnh) và Trường Trung học cơ sở Bắc Hồng (Thị xã Hồng Lĩnh) là 2 trường trung học cơ sở đầu tiên của tỉnh được công nhận đạt chuẩn quốc gia. Năm 2005, Trường Trung học phổ thông Nguyễn Văn Trỗi (huyện Lộc Hà) là trường Trung học phổ thông đầu tiên của tỉnh được công nhận đạt chuẩn quốc gia.
Sau 10 năm đầu xây dựng trường chuẩn quốc gia (1997-2007), toàn tỉnh có 456 trường đạt chuẩn quốc gia (đạt tỷ lệ 55,4%), trong đó có 78 trường mầm non, 292 trường tiểu học, 79 trường trung học cơ sở và 7 trường trung học phổ thông.
So với toàn quốc, Hà Tĩnh là tỉnh có tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia cao. Trong giai đoạn này xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân điển hình về xây dựng trường chuẩn quốc gia, tiêu biểu là huyện miền núi Hương Khê có 100% trường tiểu học (39/39) đạt chuẩn quốc gia.
Kết quả sau 10 năm xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia ở các cấp học đã tạo nên động lực, mở ra một chặng đường mới, một phong trào mới về xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia ở các địa phương.
Thành quả đáng tự hào
Mô hình trường chuẩn quốc gia thể hiện tầm nhìn chiến lược, là bước đột phá trong tư duy quản lý giáo dục. Trường chuẩn quốc gia giúp cho “Trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò, dạy ra dạy, học ra học” ở các cấp học từ mầm non cho đến trung học phổ thông.
Trường chuẩn quốc gia đưa giáo dục Việt Nam phát triển lên một trình độ mới, một vị thế mới, chuẩn hóa, hiện đại hóa, hội nhập với xu thế phát triển của khu vực và thế giới.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh đã tích cực và chủ động tham mưu Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia, tạo hành lang pháp lý, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân.
Trường chuẩn quốc gia đưa giáo dục Việt Nam phát triển lên một trình độ mới, một vị thế mới, chuẩn hóa, hiện đại hóa, hội nhập với xu thế phát triển của khu vực và thế giới.
Nhờ vậy, công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia ở Hà Tĩnh đã trở thành một hoạt động xã hội có hiệu quả nhất từ trước đến nay trong giáo dục và huy động được sức mạnh tổng hợp của toàn dân: hàng chục nghìn m2 đất do các hộ cá nhân hiến tặng, hàng trăm nghìn ngày công xây dựng, và không thể thống kê hết những đóng góp về trí tuệ, tiền của, công sức của nhân dân cho công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia.
Trường học đạt chuẩn quốc gia ở Hà Tĩnh có sự đóng góp của cả cộng đồng, là niềm tự hào, vinh dự của mỗi địa phương. Công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia đã được các địa phương đưa vào Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ qua các nhiệm kỳ, ban hành Đề án để thực hiện, gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới.
Nhiều nhà trường và địa phương đã có những cách làm hay, giải pháp tích cực như: huyện Hương Khê có sáng kiến hằng năm vào dịp hè, huyện phát động toàn dân tham gia chiến dịch xây dựng cơ sở vật chất trường học, mỗi năm đề ra một chương trình trọng điểm trong các hạng mục xây dựng cơ sở vật chất trường học; các huyện Can Lộc, Đức Thọ phát huy truyền thống dòng họ, gia đình hiếu học để xây dựng trường chuẩn quốc gia; các huyện miền núi Hương Sơn, Vũ Quang, Kỳ Anh vươn lên trong những khó khăn, ưu tiên các chương trình mục tiêu, dự án của địa phương dành cho giáo dục…
Trường chuẩn quốc gia đã làm thay đổi mạnh mẽ diện mạo và chất lượng giáo dục ở các trường học Hà Tĩnh, trở thành điểm sáng của cả nước, được nhiều tỉnh bạn đến tham quan và học tập kinh nghiệm.
Sau 15 năm triển khai thực hiện ở cấp tiểu học và 8 năm ở các cấp học khác, đến năm học 2011-2012, toàn tỉnh có 546 trường học đạt chuẩn quốc gia, đạt tỷ lệ 67,8%, và sau 25 năm thực hiện, đến tháng 8/2022, số trường học đạt chuẩn quốc gia của tỉnh Hà Tĩnh là 524 trường, đạt tỷ lệ 82,13%. Nhiều địa phương đã có 100% trường học ở các cấp học đạt chuẩn quốc gia.
Trường chuẩn quốc gia đã làm thay đổi mạnh mẽ diện mạo và chất lượng giáo dục ở các trường học Hà Tĩnh, trở thành điểm sáng của cả nước, được nhiều tỉnh bạn đến tham quan và học tập kinh nghiệm.
Nỗ lực để gặt hái những thành công mới
Trong giai đoạn tiếp theo, nhằm tiếp tục phát huy kết quả đạt được trong công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia, đáp ứng yêu cầu đổi mới của giáo dục và đào tạo, quy định về trường học đạt chuẩn quốc gia đã đặt ra những yêu cầu mới cao hơn, toàn diện hơn, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1314/QĐ-UBND ngày 29/6/2022 về việc “Phê duyệt Đề án xây dựng trường mầm non và phổ thông công lập tỉnh Hà Tĩnh đạt chuẩn quốc gia, giai đoạn 2021-2025”.
Để thực hiện thành công Đề án, cần có sự linh hoạt thực hiện các giải pháp cụ thể với từng nhà trường và điều kiện kinh tế, xã hội của địa phương. Đây là công việc khó khăn, lâu dài đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực của các trường học, của ngành giáo dục, sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, sáng tạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền và sự tham gia tích cực của toàn xã hội.
Với kết quả đạt được trong 25 năm xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia, sự ủng hộ của các cấp ủy Đảng, chính quyền, nhân dân và ý chí quyết tâm của các địa phương, của ngành giáo dục và đào tạo, chúng ta tin tưởng công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia ở Hà Tĩnh tiếp tục gặt hái được những thành công mới.
