Trại gà của công ty CP gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng

Trại gà Thủy Xuân Tiên  của công ty CP được tỉnh Hà Tây cấp phép đầu tư vào cuối năm 1999, với chức năng nuôi gà bố mẹ, thương phẩm trên diện tích 10 ha tại xã Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ. Ðầu năm 2000, trại gà này chính thức hoạt động, với quy mô 12 chuồng, mỗi chuồng nuôi 20 nghìn con gà.

Chỉ sau một thời gian hoạt động, người dân tiểu khu CK 2 ngày càng bức xúc trước tình trạng ô nhiễm môi trường tại trại gà này. Hơn 100 quạt thông gió cỡ lớn (đường kính cánh quạt gần 2 m) thổi  mùi hôi thối trực tiếp từ các chuồng gà lùa khắp cả khu dân cư rộng lớn. Khi bà con phản ứng quyết liệt nhiều lần với ban lãnh đạo công ty CP thì họ mới xây tường cao hơn đầu người nhưng cũng không ngăn được mùi hôi thối nồng nặc lan tỏa.  Toàn bộ nước thải, phân gà, các loại chất thải khác không được công ty xử lý, mà thải trực tiếp xuống hai ao, mỗi ao rộng 300 m2, sâu 8-10 m. Ðiều nguy hại là hai ao này không xây đáy, thành vách, nên toàn bộ nguồn nước thải, chất thải ngấm xuống lòng đất gây ô nhiễm nguồn nước ngầm của khu dân cư. Mỗi khi trời mưa lớn, nước thải từ hai ao dềnh lên tràn khắp khu dân cư.

Tình trạng ô nhiễm môi trường ở đây đến đỉnh điểm khi xuất hiện ổ dịch cúm gia cầm tại trại gà Thủy Xuân Tiên vào cuối năm 2003, điểm phát dịch đầu tiên trên địa bàn huyện Chương Mỹ.

Tiểu khu CK 2 nằm trên đất của xã Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ (Hà Tây), nhưng lại thuộc quản lý hành chính của nông trường Cửu Long, thị trấn Lương Sơn, huyện Lương Sơn (Hòa Bình). Hơn 300 hộ dân tiểu khu CK2 đều là thành viên nông trường Nông trường Cửu Long, đến đây lập nghiệp từ những năm 70 của thế kỷ trước. Ðến nay, nông trường giải thể, giao đất cho nông trường viên quản lý.

Tình trạng ô nhiễm môi trường tại đây do trại gà gây ra từ cuối năm 2000. Các hộ dân nhiều lần gửi đơn, thư đến Sở Tài nguyên - Môi trường và các cấp chính quyền hai tỉnh Hà Tây, Hòa Bình đề nghị có biện pháp can thiệp, nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn chưa được khắc phục. Bà con tiểu khu đã nhiều lần đối thoại với ban lãnh đạo trại gà nhưng đều không có giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường triệt để. Cuối năm 2003, trại gà bị dịch, hàng trăm nghìn con gà phải tiêu hủy nhưng công ty dùng máy xúc đào các hố để chôn gà mà không hề xử lý, gây mùi hôi thối nồng nặc, nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch nghiêm trọng. Gà tiêu hủy chỉ được vùi lấp qua loa, trại gà không xây tường bao cách ly khu dân cư, khiến chó của dân chạy vào tha gà ra khắp nơi, gieo rắc dịch bệnh. Bọ cánh xuất hiện 15-20 con/m2, ảnh hưởng trực tiếp đời sống, sinh hoạt của nhân dân.

Anh Sơn, chủ trang trại nuôi ba ba sát trại gà Thủy Xuân Tiên cho chúng tôi xem những tấm ảnh mà anh chụp được các hố chôn gà chết, gà thải của công ty. Trong ảnh, gà được chôn vội vẫn hở đầu, lườn thò trên mặt đất. Anh Sơn còn đưa chúng tôi lên chỗ cao để quan sát quy mô trại gà, giọng anh bức xúc: Các anh có thấy những bao tải chứa gà chết vứt la liệt tại hố kia không? Họ chờ gà chết đầy hố mới chôn. Không sử dụng hóa chất, không bọc lót nylon, chôn thẳng gia cầm xuống đất, không những gây mùi hôi thối mà còn ngấm xuống lòng đất.

Làm việc với đại diện Chi ủy, Ủy ban MTTQ và các đoàn thể của tiểu khu CK2, thị trấn Lương Sơn (Hòa Bình). Bà Kiều Thị Trà, Bí thư chi bộ tiểu khu CK 2, cho biết: Ðến nay, tình trạng ô nhiễm nguồn nước ngầm và không khí tại đây vẫn chưa được các cơ quan chuyên môn về đánh giá nhưng đã có biểu hiện nhiều người dân mắc các bệnh như hô hấp, tim mạch, thấp khớp, thần kinh và các bệnh khác.

Người dân ở đây rất lo nguồn nước ngầm và không khí ngày càng bị ô nhiễm và kiến nghị trại gà sớm có biện pháp xử lý triệt để, hoặc chuyển đi nơi khác.

Sau nhiều lần liên hệ, cuối cùng phóng viên báo Nhân Dân cũng chỉ gặp được chị Nguyễn Thị Hải Yến, trưởng phòng hành chính và nhân sự công ty CP. Chị Yến cho biết: "Hiện lãnh đạo công ty bận công tác. Trại gà Thủy Xuân Tiên xây dựng trước khi có nhà dân. Ðã nuôi gà chắc chắn phải có mùi hôi thối. Cho nên, giải pháp tốt nhất là phải di dời dân xa khu chăn nuôi của công ty". Nhưng ông Hà Tuấn Cát, đại diện người dân tiểu khu CK 2, lại cho rằng, "Chúng tôi lên lập nghiệp tại nông trường từ năm 1975. Khi xây dựng trại gà thì nhà dân ở đây đã có từ lâu. Trại gà lấn sát nhà dân quá nên chúng tôi mới chịu khổ".

Khi trao đổi với Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh Hòa Bình về tình trạng ô nhiễm môi trường tại trại gà Thủy Xuân Tiên không, ông Phạm Huy Ðức khẳng định: "Tôi chưa bao giờ bước vào cổng trại gà này. Tiểu khu CK 2 thuộc địa bàn quản lý hành chính của UBND huyện Lương Sơn, nhưng quản lý nhà nước về môi trường lại thuộc Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh Hà Tây. Ðến nay, Sở chưa bao giờ nhận được đơn, thư phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường tại trại gà này".

Theo lời giới thiệu của ông Phạm Huy Ðức, chúng tôi liên hệ với UBND huyện Lương Sơn, nhưng Chánh văn phòng UBND huyện Nguyễn Văn Hoạt trả lời: "Huyện cũng chưa nhận được đơn thư phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường tại tiểu khu CK 2. Năm 2004, chúng tôi có mời giám đốc công ty CP đến làm việc về tiêu hủy đàn gia cầm bị dịch cúm tại xã Hòa Sơn".

Trên địa bàn huyện Chương Mỹ hiện có ba cơ sở chăn nuôi gia cầm tập trung (Công ty CP, Xí nghiệp gà giống Lương Mỹ, Xí nghiệp gà Hòa Bình) và 165 trại gà của dân nuôi thủ công và gia công cho các công ty chăn nuôi gia cầm, trong đó công ty CP, với tổng đàn gia cầm thường xuyên 2,5 triệu con. Cuối năm 2003, ổ dịch cúm gia cầm xuất hiện đầu tiên trên địa bàn huyện tại trại gà Thủy Xuân Tiên (công ty CP). Tổng đàn gia cầm phải tiêu hủy là 548 nghìn con gà.

Ông Nguyễn Văn Doanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ, cho biết, huyện thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch cúm gia cầm đến từng hộ dân. Ðối với gia cầm bị dịch phải được tiêu hủy đúng quy trình kỹ thuật. Tất cả các cơ sở chăn nuôi đều phun thuốc vệ sinh môi trường, tiêm vaccine phòng dịch cúm cho đàn gia cầm. Nhưng khi chúng tôi đến tiểu khu CK 2  ngày 14-11, việc vệ sinh môi trường, phun thuốc phòng dịch cúm gia cầm vẫn chưa được cơ quan thú y huyện Chương Mỹ triển khai. Tại tiểu khu đã xuất hiện tình trạng gia cầm chết hàng loạt ở một số hộ dân, nhưng người dân vẫn phải tự tìm chỗ chôn, chưa được các cơ quan chuyên môn hướng dẫn biện pháp tiêu hủy.

Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường Hà Tây - Vũ Danh Chấn cho biết: Năm 2003, Sở có nắm được tình hình dịch cúm gia cầm tại trại gà Thủy Xuân Tiên, có về kiểm tra, đề nghị công ty có biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường. Sở định kỳ đến trại gà này lấy mẫu kiểm tra về thực trạng môi trường. Ðến nay, Sở vẫn chưa nhận được phản ánh của nhân dân tiểu khu CK2 về tình trạng ô nhiễm môi trường...

Thực trạng ô nhiễm môi trường ở trại gà Thủy Xuân Tiên có thật. Tính mạng và sức khỏe của người dân nơi đây đang bị đe dọa; luôn nơm nớp lo âu đại dịch có thể xảy ra. Hai tỉnh Hà Tây, Hòa Bình cần chỉ đạo các cơ quan chức năng, chủ trại gà khẩn trương và kiên quyết xử lý dứt điểm.