Thuốc bổ multi vitamin không phải thần dược

Hỏi:Lâu nay vẫn có những người thích dùng các loại thuốc bổ chứa vitamin, coi đó là "thần dược" để gia tăng sức khỏe. Bác sĩ nghĩ sao?

BS Nguyễn Thị Phương Khanh: Thuốc bổ nhằm bồi dưỡng cơ thể, tăng cường sức khỏe, thường chứa vitamin và chất khoáng. Vitamin (sinh tố) là những chất hằng ngày cơ thể ta cần được cung cấp với lượng rất nhỏ nhưng lại vô cùng cần thiết. Có khoảng 13 vitamin mà cơ thể cần được cung cấp hằng ngày, gồm 4 vitamin tan trong dầu như A, D, E, K, còn lại là vitamin tan trong nước như C, B1, B2, B6, B12...

Ngoài vitamin, cơ thể hằng ngày cũng cần được cung cấp đầy đủ chất khoáng như calci, photphor, magnesium, sắt, iod, selen, đồng, kẽm... Do đó, loại thuốc viên có tên multivitamin hay còn gọi là thuốc bổ đa sinh tố chứa nhiều vitamin và chất khoáng, được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. Đáng tiếc là có người uống 3 - 4 viên/ngày mà không biết rằng chỉ  cần uống 1 viên/ngày là đủ bổ sung các chất cần thiết cho cơ thể.

Sự lạm dụng vitamin đã dẫn đến những hậu quả khôn lường. Vitamin A, D dùng quá liều chỉ định của bác sĩ, có thể gây ngộ độc. Riêng vitamin C có tác dụng xúc tác các phản ứng sinh học trong tế bào, có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng do một số virus, vi khuẩn; làm tăng sức đề kháng cơ thể, có tác dụng chống oxy hóa. Nhu cầu vitamin C được khuyến cáo cung cấp hằng ngày là 60mg, không kể một số trường hợp có thể dùng mỗi ngày 100 - 200mg. Dùng vitamin C liều cao lâu dài sẽ bị kích ứng niêm mạc dạ dày (do vitamin C có acid, không nên uống lúc bụng đói), gây tiêu chảy, sỏi thận. Thậm chí đã có bệnh nhân đến khám, được phát hiện do dùng 4.000mg vitamin C/ngày, kéo dài trong thời gian một tháng, đã bị sỏi oxalat ở thận.

Thực tế cho thấy, có những trường hợp đã tự tìm hiểu cơ thể mình bằng cách nghe theo "mẹo" của dân gian, như thấy bị chảy máu nước răng, lại cho rằng mình thiếu vitamin C, tự sử dụng vitamin C liều cao, dẫn đến bị loét dạ dày, khi đến bệnh viện điều trị mới hay là mình bị bệnh nha chu gây chảy máu răng! Cũng có trường hợp, bệnh nhân bị choáng váng, nhức đầu, tự "suy" ra mình bị thiếu máu, đã uống thuốc bổ chứa các vitamin nhóm B kéo dài trong nửa tháng, sau mới hay là mình có thai, và việc sử dụng thuốc trong những tuần lễ đầu của thai kỳ như vậy là vô cùng nguy hiểm!

Hỏi: Vậy sử dụng thuốc bổ như thế nào cho đúng, thưa bác sĩ?

Trả lời: Để thật sự biết về nhu cầu của cơ thể, cần đến kiểm tra tổng quát về sức khỏe tại bệnh viện, trạm y tế. Tốt nhất là chúng ta cung cấp vitamin và chất khoáng cho cơ thể bằng "con đường tự nhiên", nghĩa là thông qua thực phẩm.

Hằng ngày, cần ăn uống với chế độ dinh dưỡng, khẩu phần ăn cân bằng, đầy đủ chất (300g thịt hoặc cá hoặc đậu hũ, 200g cơm hoặc những chế phẩm làm từ bột mì, bột gạo như nui, hủ tíu, mì, 500g rau và trái cây...). Trái cây có mầu vàng và đỏ đậm như đu đủ, xoài, ớt, dâu tây... có chứa nhiều vitamin A, thịt bò, rau cần, rau dền... chứa nhiều vitamin nhóm B, giúp bổ máu, trái cây có chứa nhiều chất chua như cóc, chanh, cam, quýt... sẽ cung cấp đủ vitamin C cho cơ thể.

Những đối tượng "đặc biệt" như phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú, trẻ con chậm lớn, người cao tuổi... thì có thể uống bổ sung vitamin, 1 viên/ngày, nhưng tốt nhất là sử dụng theo sự hướng dẫn của thầy thuốc.

- Xin cảm ơn bác sĩ.