Theo Tổng cục Thủy lợi, hiện nay, trên địa bàn cả nước có hơn 25 nghìn công trình thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng các loại và hơn 140 nghìn km kênh mương nội đồng. Trong đó, ở các tỉnh, thành phố, nhiều mô hình quản lý, khai thác công trình thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng đang phát huy hiệu quả.
Tại tỉnh Quảng Trị, hiện có hơn 440 công trình thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng và hơn 1,6 nghìn km kênh mương nội đồng do các tổ chức thủy lợi cơ sở quản lý. Các công trình mang lại hiệu quả cao trong việc ngăn mặn, giữ ngọt, cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Còn ở huyện Yên Khánh (Ninh Bình), hệ thống thủy lợi của các xã được thiết kế và xây dựng phù hợp với quy hoạch hệ thống thủy lợi chung, bảo đảm tưới, tiêu cho 100% diện tích đất sản xuất nông nghiệp, đáp ứng yêu cầu phòng, chống thiên tai, nhu cầu đời sống nhân dân. Những năm qua, toàn huyện xây mới được 14 trạm bơm, nâng cấp 26 trạm; xây dựng 8.058 cầu, cống; sửa chữa nâng cấp 2.888 cầu cống. Hằng năm thực hiện kế hoạch làm thủy lợi nội đồng, các địa phương đã tập trung nạo vét kênh mương, đắp bổ sung bờ vùng, bờ thửa, xây dựng, tu bổ sửa chữa, nâng cấp các công trình thủy lợi nội đồng, giải tỏa, khơi thông dòng chảy các tuyến kênh sông đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch với khối lượng đào đắp hơn 300 nghìn m3/năm.
Trên thực tế, phần lớn các công trình thủy lợi nhỏ đang hoạt động hiện nay đều do địa phương và người dân tự xây dựng; một số công trình được xây dựng từ lâu không có thiết kế, thiếu kinh phí tu sửa thường xuyên cho nên đã xuống cấp. Bên cạnh đó, việc phát triển thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng ở các địa bàn miền núi cũng gặp khó khăn do địa hình chia cắt, tuyến kênh dài, diện tích phục vụ nhỏ cho nên chi phí đầu tư xây dựng kiên cố hóa kênh mương cao. Hơn nữa, một số địa phương thiếu kinh phí để duy tu, bảo dưỡng hệ thống thủy lợi nhỏ, nội đồng…
Để phát huy hiệu quả các công trình thủy lợi, thời gian tới, các sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần tham mưu cho UBND các tỉnh, thành phố ban hành quyết định phân cấp quản lý, khai thác công trình thủy lợi và các hoạt động thiết thực phù hợp điều kiện của địa phương; phân cấp quản lý công trình nhằm xác định ranh giới quản lý công trình thủy lợi giữa công ty với các tổ chức thủy lợi cơ sở; hoàn thiện cơ sở hạ tầng thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng; củng cố, phát triển tổ chức thủy lợi cơ sở; áp dụng tiến bộ khoa học - công nghệ trong đầu tư xây dựng và quản lý khai thác. Mặt khác, các địa phương cũng xây dựng kế hoạch triển khai, ban hành quy định cụ thể mức hỗ trợ, bố trí kinh phí, huy động nguồn lực xã hội hóa và tổ chức thực hiện các chính sách của Nhà nước về hỗ trợ phát triển thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng, phù hợp điều kiện thực tế của địa phương. Ðồng thời tăng cường thực hiện đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về thủy lợi ở cấp huyện, xã; cán bộ quản lý, khai thác công trình thủy lợi của các tổ chức thủy lợi cơ sở.
