Khoảng 16.500 người thiệt mạng do nắng nóng bất thường ở châu Âu trong mùa hè năm nay. 181.000 người tử vong với lý do này trong vòng 3 năm qua ở Lục địa già. Những con số đau lòng trên một lần nữa cho thấy biến đổi khí hậu đang gây ra tác động khôn lường, hậu quả không thể đong đếm đối với con người và Trái đất.

Loại khí nhà kính nào chiếm tỷ lệ lớn nhất trong hiện tượng nóng lên toàn cầu?

"Nóng lên toàn cầu" (global warming) và "Biến đổi khí hậu" (climate change) là hai thuật ngữ thường được sử dụng thay thế cho nhau nhưng chúng có ý nghĩa hơi khác biệt.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres kêu gọi các quốc gia giàu cần thực hiện cam kết cung cấp ít nhất 300 tỷ USD mỗi năm để hỗ trợ các quốc gia đang phát triển ứng phó với tình trạng nóng lên toàn cầu.

Theo các nhà khoa học từ WWA, biến đổi khí hậu đã làm gia tăng hậu quả của lũ lụt tại các quốc gia Tây và Trung Phi thời gian qua. 

Sự thay đổi nhiệt độ này đã ảnh hưởng đến hoạt động đánh bắt cá và các hoạt động khác. Năm nay, thời điểm bắt đầu mùa đánh bắt cá được dời lên một tuần so với năm trước, một biện pháp bất thường.

Những đợt nắng nóng nguy hiểm đang bao trùm nhiều thành phố ở các châu lục trên thế giới, dấy lên quan ngại về khả năng mùa hè năm nay sẽ ghi nhận những kỷ lục nhiệt độ mới. Đây là hệ quả của tình trạng biến đổi khí hậu. Các nhà khoa học cảnh báo, biến đổi khí hậu, mà biểu hiện là sự nóng lên toàn cầu, làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan, trong đó nắng nóng xảy ra với tần suất nhiều hơn và khắc nghiệt hơn, với nền nhiệt tăng chưa từng thấy.

Nếu không có biến đổi khí hậu, thế giới có lẽ đã không có thêm trung bình 26 ngày nắng nóng cực độ trong 12 tháng qua.

Theo nghiên cứu mới của các nhà khoa học và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), sự nóng lên toàn cầu và các đợt nắng nóng dự kiến sẽ làm tăng giá lương thực và lạm phát trên toàn thế giới trong tương lai.

Nghiên cứu mới cho thấy, 98% dân số thế giới phải tiếp xúc với nhiệt độ cao hơn, nguy cơ ô nhiễm carbon dioxide cao hơn ít nhất hai lần trong 3 tháng qua.

WHO cho biết, tỷ lệ mắc sốt xuất huyết ngày càng gia tăng trên phạm vi toàn cầu, với 4,2 triệu ca bệnh được ghi nhận trong năm 2022, cao hơn gấp 8 lần so với con số thống kê năm 2000.

Trong vài tuần qua, thế giới liên tục chứng kiến các kỷ lục khí hậu bị phá vỡ. Ngày 4/7 ghi nhận nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt ngưỡng cao nhất trong lịch sử, phá vỡ kỷ lục mới được thiết lập một ngày trước đó. Nhiệt độ trung bình mặt biển trong tháng 6 cũng ở mức cao nhất từ trước đến nay, trong khi độ che phủ băng biển ở Nam Cực giảm xuống mức thấp kỷ lục.

Trong bản báo cáo khoa học về khí hậu cập nhật, 50 nhà khoa học hàng đầu thế giới đã cảnh báo lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính đã đạt mức "cao nhất mọi thời đại" và đang đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu với tốc độ chưa từng thấy.

Theo Cơ quan năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA), công suất năng lượng tái tạo toàn cầu đã tăng 9,6% trong năm ngoái, nhưng cần tăng gấp ba lần so với tốc độ hiện tại để có thể hạn chế sự nóng lên toàn cầu.

Rò rỉ khí methane đang nổi lên như một mối đe dọa hàng đầu đối với khí hậu toàn cầu hiện nay, với sự cố gần đây nhất liên quan đến hai đường ống dẫn khí đốt của Nga trên vùng biển Baltic.

Các nhà khoa học ước tính rằng ít nhất 25% mức độ ấm lên toàn cầu ngày nay là do tác động của khí methane phát thải trong quá trình sinh hoạt của con người.

Phân tích của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Mỹ (NOAA) và Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cho thấy 2021 là năm nóng thứ 6 trong lịch sử với hàng loạt các hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra trên khắp thế giới.

Các nhà khoa học ngày 11/1 đưa ra cảnh báo khoảng 50% cơ sở hạ tầng ở Bắc Cực có nguy cơ bị hư hại vào năm 2050 do lớp băng vĩnh cửu ở khu vực này đang tan chảy nhanh chóng, đòi hỏi hàng chục tỷ USD cho công tác bảo trì và sửa chữa.

Các nhà lập pháp của Liên minh châu Âu (EU) đã soạn thảo một dự luật nhằm giảm lượng phát thải khí methane thông qua việc yêu cầu các công ty dầu khí báo cáo về sản lượng khai thác của mình, cũng như tìm và khắc phục các sự cố rò rỉ loại khí này.

Trước thềm Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) khai mạc, New Zealand đã cam kết cắt giảm 50% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính của mình vào năm 2030.

Cam kết tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn lực để ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhưng câu chuyện từ châu Phi cho thấy, vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết để biến cam kết thành hành động.

Thủ tướng Anh Boris Johnson kêu gọi các quốc gia trên thế giới cùng chung tay để "tự cứu lấy chúng ta" trước những thiệt hại không thể phục hồi do biến đổi khí hậu.

Để cứu sông băng Presena ở miền bắc Italia khỏi bị thu hẹp hơn nữa, các chuyên gia khí hậu đang phủ lên nó những dải vải dài để phản chiếu tia nắng mặt trời và ngăn tuyết bên dưới tan chảy.

Nghiên cứu mới cho thấy, hơn một phần ba số ca tử vong do nhiệt trên thế giới mỗi năm là do ảnh hưởng trực tiếp của sự nóng lên toàn cầu. Nhưng theo các nhà khoa học, đó chỉ là một phần nhỏ trong tổng số thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra.

Ngày 17-7, Liên hợp quốc (LHQ) kêu gọi tất cả các nước chuyển sang sử dụng máy điều hòa tiết kiệm năng lượng và thân thiện với khí hậu trong nỗ lực hạn chế ảnh hưởng của sự nóng lên toàn cầu.