Ký ức ngày thống nhất

Nhỏ tuổi nhưng ý chí không nhỏ, 16 tuổi, nữ chiến sĩ biệt động Nguyễn Thị Bích Nga đã trực tiếp tham gia pháo kích vào trụ sở của Tổng tư lệnh quân đội Mỹ ở Việt Nam ngay tại Sài Gòn. 17 tuổi bị bắt vào tù, trải qua nhiều nhà giam của địch, bà vẫn kiên cường giữ vững ý chí cách mạng, không khuất phục trước mọi đòn tra tấn của địch.

Ngày 30/4/1975 lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước - niềm vui vỡ òa, những giọt nước mắt sung sướng, những lời chúc mừng của bạn bè Pháp… đó là những kỷ niệm không bao giờ quên của các bác Việt kiều tại Pháp chia sẻ cùng nhân kỷ niệm 40 năm Ngày miền nam hoàn toàn giải phóng.

Giữa những ngày tháng 4 lịch sử, ông Nguyễn Đức Thọ, nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn Z.23, Lữ đoàn 316, lặng lẽ trở lại dòng Rạch Chiếc. Nơi này, 50 năm trước, máu của hơn 50 đồng đội của ông đã nhuộm đỏ dòng nước trong trận đánh sinh tử giữ cầu Rạch Chiếc - cửa ngõ phía đông Sài Gòn.

Tự nhận mình là đứa con ngỗ nghịch nhất nhà, chỉ dám nhìn ba mình - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Lai (nhà thầu khoán Dinh Độc Lập Mai Hồng Quế) từ xa, nhưng những gì mà anh Trần Vũ Bình đã và đang làm, lại rất đặc biệt với tâm nguyện: “muốn trả cho ba sự thật về cuộc đời ông”.

Triển lãm “Việt Nam: Những bức tranh hòa bình”, khai mạc ngày 29/4 trong không gian triển lãm Oscar Niemeyer tại Trụ sở Đảng Cộng sản Pháp ở Paris, tái hiện cuộc hội ngộ giữa nghệ thuật Pháp và cuộc đấu tranh giải phóng Việt Nam.

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, tại Thành phố Hà Nội, người dân Thủ đô và các tỉnh thành trong cả nước đã tìm đến Triển lãm tương tác trong khuôn viên Báo Nhân Dân để được trải nghiệm những âm thanh, hình ảnh trực quan, tái hiện ngày tháng lịch sử cách đây 50 năm.

Tối 29/4, phát biểu tại Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) được tổ chức long trọng tại Trụ sở Đảng Cộng sản Pháp ở Paris, Bí thư toàn quốc Fabien Roussel nhấn mạnh, 50 năm qua dân tộc Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, thật sự là một kỳ tích và sẽ tiếp tục lập kỳ tích mới trong kỷ nguyên vươn mình.

“Cửu Long Giang khói lửa – Ký họa và Thơ” là cuốn sách đặc biệt được Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.

Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), mỗi người dân Việt Nam dù đang ở nơi đâu cũng đầy tự hào khi nhắc tới khí thế hào hùng của những ngày cách mạng.

Từ rạng sáng 30/4, hòa chung dòng người nô nức di chuyển về các địa điểm xem diễu binh tại lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, có những cựu chiến binh, thương binh lặng lẽ có mặt từ rất sớm.

Trong thời khắc lịch sử của 50 năm về trước, khi miền nam hoàn toàn giải phóng, nhiều người đã trào dâng nước mắt khi lần đầu tiên thấy thành phố Sài Gòn im tiếng súng, không còn bom đạn, đau thương… Dù nửa thế kỷ đã qua đi, nhiều người vẫn không giấu được niềm xúc động khi hồi tưởng lại khoảnh khắc đó.

Mời các bạn cùng lắng nghe "Bản tin chiến thắng" phát trên sóng đài Tiếng nói Việt Nam ngày 30/4/1975

Trong không khí náo nức hướng về dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, chúng tôi may mắn được gặp gỡ bà Trương Mỹ Hoa - nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước, lắng nghe bà trò chuyện về những hồi ức của những ngày tham gia cách mạng. Bà là một nữ cựu tù chính trị Côn Đảo, một nhân chứng lịch sử góp mặt trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hào hùng của dân tộc.

Cách đây gần 60 năm, một căn hầm bí mật đã được xây dựng ngay giữa những con phố sầm uất của trung tâm Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. Bên dưới nền gạch hoa đỏ trắng đan xen của ngôi nhà nhỏ tại địa chỉ 287/70 Nguyễn Đình Chiểu, lực lượng Biệt động Sài Gòn-Gia Định đã âm thầm cất giữ hơn 2 tấn vũ khí phục vụ tấn công Dinh Độc Lập (nay là Dinh Thống Nhất) và một số cơ quan đầu não của chính quyền Việt Nam cộng hòa trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, nơi đây đã trở thành một "địa chỉ đỏ" của thành phố, nơi lịch sử được kể lại bằng những vật chứng sống động và những ký ức vẹn nguyên.

Tháng tư, Hà Nội trong vắt như một khúc tưởng niệm yên bình. Tôi gặp PGS, TS Nguyễn Văn Kình, Trưởng Ban liên lạc Ban Dân y miền nam khu vực miền bắc ngay sau chuyến trở về chiến trường xưa ở Tây Ninh nhân dịp 30/4. Ông từng là chiến sĩ dân y trên tuyến lửa miền đông nam bộ.

Từ căn hầm bí mật dưới vỏ bọc xưởng bánh tráng ở thôn Vườn Trầu, huyện Hóc Môn, gia đình ông Ngô Văn Ngời và bà Nguyễn Thị Sai đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tám người con của ông bà đều kiên trung đi theo cách mạng, góp phần viết nên những trang sử hào hùng của lực lượng Biệt động Sài Gòn-Gia Định.

Mới đây, tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III (Hà Nội), Ban Liên lạc cựu chiến binh Ban Liên hợp Quân sự-Trại Davis đã tổ chức Gặp mặt truyền thống nhân kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.

Chiều 29/4, tại trụ sở Báo Nhân Dân đã diễn ra cuộc giao lưu với các nhân chứng lịch sử với chủ đề Văn nghệ sĩ trong Cuộc tổng tấn công nổi dậy mùa xuân năm 1975, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.

Năm 1983, loạt phim tài liệu “Việt Nam, thiên lịch sử truyền hình” của Đài truyền hình NBC phát sóng tại Mỹ thu hút số lượng người xem cao nhất lúc bấy giờ. Trong phim có cảnh quay ngắn về một thanh niên chạy xe máy, chở người lính cầm cờ giải phóng, dẫn đầu đoàn quân Cách mạng tiến vào cửa An Hòa đúng ngày giải phóng TP Huế.

Chiều muộn, chuyến xe chở vũ khí chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công Mậu Thân 1968 được cấp trên yêu cầu bí mật vận chuyển vào nội thành Sài Gòn. Chính quyền Việt Nam cộng hòa tăng cường càn quét, rà soát với chỉ thị, bắt được Việt cộng chở vũ khí là bắn. Nhận thấy tình hình căng thẳng, đồng chí Nguyễn Văn Ba (Ba Bảo) bàn với vợ, cho hai đứa con gái sinh đôi mới vài tuổi đi cùng để che mắt địch. Nhiều chuyến xe như thế đã trót lọt trong sự thót tim của người làm cha, làm mẹ. “Địch mà phát hiện, cả nhà toi luôn con ạ”, vợ ông Ba Bảo rùng mình nhớ lại.

Ngày 30/4/1975 lịch sử đã đến từ truyền thống yêu nước, bất khuất của cả dân tộc trải qua mấy ngàn năm văn hiến, dựng nước và giữ nước, hơn trăm năm chống thực dân, đế quốc xâm lược trong thời hiện đại, đặc biệt với dấu mốc Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước cho dân tộc.

Với bản lĩnh phi thường, những đặc công rừng Sác đã vượt qua làn đạn dày đặc của kẻ thù, đấu trí với quân địch, thậm chí vật lộn với cá sấu dữ để hoàn thành nhiệm vụ. Câu chuyện của người cựu đặc công Hoàng Dương Chương là minh chứng sống động nhất về tinh thần quả cảm, bất khuất của những chiến sĩ đặc biệt ấy.

Ngày 26/3/1975, lá cờ cách mạng tung bay phấp phới trên đỉnh Kỳ Đài-Phu Văn Lâu, đánh dấu thời khắc lịch sử: thành phố Huế hoàn toàn được giải phóng. Khí thế tiến công rực lửa của quân đội ta khiến quân địch hoảng loạn tháo chạy, dẫm đạp lên nhau tìm đường thoát thân.  

Ngày 30/4/1975 đã đi vào lịch sử dân tộc như một mốc son chói lọi đưa đất nước ta bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Những thành tựu vẻ vang trong 50 năm qua là động lực để đất nước Việt Nam hoàn thành sứ mệnh lịch sử trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

97 tuổi, ông Huỳnh Văn Cang (tức Tư Cang) sống thanh bần trong căn nhà nhỏ ở khu tập thể công an quận 11. Ông cười hiền hậu bảo, “giờ tôi là phế binh rồi, nhớ nhớ quên quên”. Nhưng suốt cuộc trò chuyện, có những chuyện ông thuộc đến từng chi tiết, chạm tới là ông tuôn liền một mạch.

Ngày 18/4, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia "50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) - Những vấn đề đặt ra và định hướng phát triển". Báo Nhân Dân trân trọng giới thiệu bài tham luận "Nhọc nhằn sức sống một đề tài" của Nhà văn Chu Lai.

Đi qua 2 cuộc chiến tranh khốc liệt, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân - Thiếu tướng Nguyễn Tụ tâm sự, điều ông tự hào nhất là có mặt tại những chiến dịch ác liệt nhất, được sát cánh bên đồng đội, giúp họ vượt qua những đau thương của chiến tranh tại trận địa. Không chỉ điều trị, việc phòng bệnh, nâng cao sức khỏe cho hàng vạn chiến sĩ bấy giờ là một nhiệm vụ cần kíp và trọng đại. Kế hoạch bảo đảm quân y cho các chiến dịch lớn, nhỏ được xây dựng hoàn hảo. Nhiều loại “thần dược” ra đời ở thời điểm này.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước “là thành quả vĩ đại nhất trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội do Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo”⁽¹⁾ đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.

Trong không khí đồng bào cả nước hướng về ngày lễ lớn của dân tộc - ngày đất nước thống nhất, Báo Nhân Dân đã giới thiệu thông tin đặc biệt và Triển lãm tương tác kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).

Cuốn sách tái hiện một cách khách quan, chân thực chiến thắng của quân và dân ta cũng như sự thất bại thảm hại của đế quốc Mỹ và chế độ Việt Nam Cộng hòa trong con mắt quan sát của một người nước ngoài - nhà báo, nhà văn nổi tiếng người Italia Tiziano Terzani.