Khuất tất trong đền bù, giải phóng mặt bằng ở An Giang

Bồi thường kiểu thích thì cho!

Quy hoạch chi tiết khu dân cư Bắc Hà Hoàng Hổ, khu hành chính tỉnh và khu hành chính thành phố Long Xuyên có quy mô lớn của tỉnh An Giang, cho nên số hộ dân bị ảnh hưởng do công tác thu hồi đất tương đối nhiều và phức tạp. Bên cạnh đó, nhằm giải quyết vấn đề khó khăn về vốn, hạn chế những khiếu nại liên quan trong quá trình bồi thường, UBND tỉnh An Giang đã cho chủ trương khuyến khích việc thực hiện thỏa thuận bồi thường hoặc đổi đất sau quy hoạch, trong đó phương án đổi đất được ưu tiên.

Tuy nhiên, khi công tác đền bù giải tỏa nêu trên giao cho đơn vị chịu trách nhiệm chính là TTPTQÐ tỉnh An Giang đã bộc lộ hàng loạt sai phạm nghiêm trọng. Từ năm 2007, công tác kiểm kê, thỏa thuận được tiến hành nhưng đến cuối năm 2014 đầu năm 2015 vẫn còn đến 5,75 ha trong tổng số 37,7 ha đất cần giải tỏa chưa thỏa thuận được giá. Không chỉ vậy, việc xác định vị trí đất ở nhóm đất để được bồi thường chưa tuân thủ theo chủ trương của UBND tỉnh, dẫn đến việc nhiều trường hợp bồi thường với mức giá cao bất thường so quy định, gây thất thoát ngân sách. Trong đó, vấn đề đáng chú ý là cùng dạng đất nông nghiệp, cùng một chủ sử dụng, có nhiều thửa đất liền nhau nhưng lại thực hiện bồi thường theo nhiều nhóm khác nhau. Qua kiểm tra phát hiện có 51 trong số 81 trường hợp đã thực hiện bồi thường sai quy định, khoản chênh lệch từ kết quả bồi thường của TTPTQÐ tỉnh An Giang so với giá đất được duyệt là hơn 8,096 tỷ đồng.

Ðiển hình cho vụ việc nêu trên là 9 hộ dân thuộc khóm Tây Khánh 2, phường Mỹ Hòa có tổng diện tích đất ở và đất nông nghiệp là hơn 34,33 nghìn m2 với số tiền hơn 16 tỷ đồng thì trong đó đã có 1.650 m2 được bồi thường sai loại đất gây thiệt hại cho ngân sách. Tất cả các trường hợp nêu trên đều được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDÐ) đối với đất nông nghiệp, nhưng lại được thỏa thuận bồi thường một phần là đất ở, một phần là đất nông nghiệp dẫn đến chênh lệch bồi thường sai loại đất, sai nhóm đất nông nghiệp hơn 4,086 tỷ đồng.

Một dạng sai phạm khác trong bồi thường sai loại đất là bồi thường đất ở ngang với đất chưa có GCNQSDÐ. Ðơn cử cho sai phạm loại này là hai hộ dân Trương Văn Hưng và Trần Văn Năm cũng ngụ tại khóm Tây Khánh 2, phường Mỹ Hòa. Cả hai trường hợp này có đất trong dự án nhưng chưa có GCNQSDÐ và theo biên bản kiểm kê thiệt hại thì hiện trạng đất không có nhà. Vậy nhưng, khi tiến hành đền bù vẫn được TTPTQÐ tỉnh An Giang thỏa thuận bồi thường một phần là đất ở, phần còn lại là đất nông nghiệp với tổng số tiền chênh lệch từ việc bồi thường sai là 289,25 triệu đồng.

Cũng liên quan đến vấn đề sai phạm bồi thường của TTPTQÐ tỉnh An Giang, việc bồi thường vượt hạn mức đất ở, sai loại đất với đất có giấy chứng nhận và chưa có GCNQSDÐ lên đến 5.810 m2, gây thất thoát hơn 2,486 tỷ đồng thuộc hai hộ dân Nguyễn Thanh Nhàn ở khóm Tây Khánh 2 và Phạm Thị Diệu ngụ khóm Tây Khánh 8, phường Mỹ Hòa.

Sai cả hoán đổi đất lẫn tái định cư

Những sai phạm khác hết sức nghiêm trọng diễn ra tại TTPTQÐ tỉnh An Giang là công tác hoán đổi đất và tái định cư với sai phạm của 36 trong số 189 trường hợp. Trong đó, có 34 trường hợp sai phạm trong hoán đổi đất mặc dù không đủ điều kiện và tiêu chuẩn tái định cư vẫn được giải quyết hoán đổi đất tái định cư là hộ ông Trần Văn Tùm, ngụ khóm Bình Khánh 1, phường Bình Khánh với diện tích đất giải tỏa là 42 m2 và ông Nguyễn Thanh Vân, ở khóm Mỹ Quới, phường Mỹ Quý là 104,8 m2 trong khi cả hai hộ đều chưa được cấp GCNQSDÐ. Vậy nhưng, cả hai hộ đều được giải quyết nhanh chóng cho mỗi hộ một nền đất tái định cư có diện tích 100 m2 thuộc khu 1, vị trí C diện đẹp nhất của dự án với mức giá 117 triệu đồng. Hay hai hộ Phan Thị Nhẻ và Nguyễn Hải Bằng cùng ở phường Mỹ Hòa có diện tích đất nhỏ hơn diện tích chuẩn quy định là 50 m2, nhưng TTPTQÐ tỉnh An Giang vẫn rộng lượng hoán đổi mỗi hộ một nền đất tái định cư 100 m2.

Bất thường hơn nữa về cách hoán đổi đất là việc hoán đổi vượt cả hạn mức đất ở nhận lại nhưng lãnh đạo TTPTQÐ tỉnh An Giang vẫn cứ mạnh tay cho không, biếu không. Với chức năng, nhiệm vụ được UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường giao, lãnh đạo và các cá nhân TTPTQÐ tỉnh An Giang tự nâng quyền hạn, chức năng, nhiệm vụ bằng việc xác định cả loại đất bồi thường lẫn hoán đổi đất trái thẩm quyền và vượt cả hạn mức đất ở đối với bốn hộ dân, với diện tích hơn 1.000 m2 chưa được cấp GCNQSDÐ vẫn được bồi thường và hoán đổi. Việc TTPTQÐ tỉnh An Giang tự xác định loại đất là sai phạm nghiêm trọng, trái thẩm quyền so với các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh An Giang.

Theo đó, thời gian hoán đổi đất với dự án nêu trên chỉ cho phép vận dụng mức tăng thêm tối đa không quá 10% so với loại đất nông nghiệp. Nếu việc bồi thường đúng quy định và vận dụng mức tăng như đã nêu ở trên thì việc đền bù, hoán đổi đất sẽ giảm giá trị chênh lệch rất lớn, giảm thất thoát nguồn ngân sách Nhà nước. Thế nhưng, qua công tác xác minh của các ngành chức năng và tìm hiểu của phóng viên cho thấy có 5 trong số 51 hồ sơ của bốn hộ là cán bộ, công chức đang công tác trên địa bàn tỉnh được bồi thường sai gây thiệt hại lên đến 945,5 triệu đồng. Và đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến sai phạm dây chuyền trong công tác đền bù, hoán đổi vượt, sai nguyên tắc, sai thẩm quyền... đối với các hộ khác trong cùng dự án.

Các cá nhân lãnh đạo TTPTQÐ tỉnh An Giang như: Nguyễn Thanh Liêm nguyên Giám đốc, Võ Hùng Dũng, Giám đốc, Lê Thị Thanh Nguyệt, Phó Giám đốc đều tham gia dự án và cùng sai phạm. Ngoài ra, hàng loạt cán bộ của TTPTQÐ tỉnh An Giang (lãnh đạo và nhân viên phòng Khai thác Phát triển quỹ đất) đều tham gia vào những sai phạm, khất tất như đã nêu được ngành chức năng xác định là những sai phạm nghiêm trọng. Tuy nhiên, dư luận và người dân tỉnh An Giang vẫn chưa thấy cơ quan chức năng làm rõ mức độ sai phạm để xử lý và giải quyết hậu quả.