Hội thảo do Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) và Trường đại học Đông Á Đà Nẵng đồng tổ chức, diễn ra đến hết ngày 25/10.
Theo GS. Tetsuya Watanabe - Chủ tịch Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA): “Tại Đại hội lần thứ 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam vào năm 2021, mục tiêu quốc gia "Hướng tới trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045" đã được đề ra.
Để hỗ trợ đạt được mục tiêu lớn lao này, với sự tư vấn của Đại sứ Nhật Bản lúc bấy giờ, ERIA đã dành 2 năm để hợp tác với 30 chuyên gia từ nhiều quốc gia, bao gồm Nhật Bản và Việt Nam, để biên soạn báo cáo mang tên “Việt Nam 2045: Các vấn đề và thách thức đối với phát triển”.
Nội dung báo cáo chính có tổng cộng 21 chương, khoảng 600 trang. Cấu trúc của báo cáo bao gồm: Phần 1: Các vấn đề lịch sử và mô hình phát triển của Việt Nam; Phần 2: Các ngành công nghiệp thúc đẩy tăng trưởng hướng tới năm 2045; Phần 3: Tính bền vững và các vấn đề xã hội; Phần 4: Kết luận và khuyến nghị chính sách”.
“Việt Nam có thể trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045 hay không, chắc chắn là điều mà mọi người ở miền Trung Việt Nam cũng rất quan tâm. Để đạt được mục tiêu đó, báo cáo ước tính rằng Việt Nam cần tăng trưởng thu nhập quốc dân với tỷ lệ 5.4%/năm cho đến năm 2045. Điều này có nghĩa là Việt Nam cần phải tăng tốc hơn nữa trong tăng trưởng kinh tế, khi mà tỷ lệ tăng trưởng thu nhập quốc dân trung bình từ năm 1995 đến trước đại dịch Covid-19 vào năm 2019 là 5.0% mỗi năm”, GS. Tetsuya Watanabe đề dẫn.
 |
Các đại biểu tham dự hội thảo. (Ảnh: ANH ĐÀO) |
Phát biểu tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng nhận định: Những đóng góp học thuật và tư vấn chính sách từ các cơ quan nghiên cứu, đặc biệt là Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) thông qua báo cáo này, đã, đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng chiến lược phát triển của Việt Nam”.
“Trong định hướng phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thành phố sẽ tập trung phát triển 3 trụ cột kinh tế chính gồm: du lịch, công nghiệp công nghệ cao và kinh tế biển. Thành phố Đà Nẵng cũng đang triển khai các giải pháp phát triển đô thị thông minh, sáng tạo và bền vững nhằm trở thành một trung tâm kinh tế-xã hội quan trọng của miền trung và cả nước”, bà Thi thông tin.
Hội thảo được chia thành 4 phiên làm việc và 1 diễn đàn, với 14 báo cáo chuyên đề là những góc nhìn sâu sắc về kinh tế của Việt Nam.
Trong đó, phiên khai mạc về đường hướng phát triển với các tham luận: Việt Nam: Mô hình để theo đuổi trong phát triển cân bằng; Về các vấn đề thay đổi mô hình tăng trưởng: Chính sách để tránh bẫy thu nhập trung bình; Làn sóng mới của Chuyển đổi số, Cách mạng công nghiệp 4.0 (4IR), Internet vạn vật (IOT) và Trí tuệ nhân tạo (AI) như là động lực cho Việt Nam.
Dẫn số liệu Việt Nam đã bước vào nhóm thu nhập trung bình thấp vào năm 2008, với thu nhập quốc dân (GNI) bình quân đầu người đạt 3.560 USD vào năm 2021, tham luận “Về vấn đề thay đổi mô hình tăng trưởng: Chính sách tránh bẫy thu nhập trung bình” của GS. Trần Văn Thọ - Giáo sư danh dự Đại học Waseda, Nhật Bản, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ tăng trưởng dựa trên đầu vào sang tăng trưởng dựa trên năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) và vai trò của cải cách thể chế trong việc duy trì tăng trưởng.
 |
GS. Trần Văn Thọ trình bày tham luận tại hội thảo. (Ảnh: ANH ĐÀO) |
Để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và đạt được tăng trưởng dài hạn, Việt Nam cần tập trung vào các chính sách thúc đẩy công nghiệp hóa, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), cải thiện thị trường yếu tố sản xuất, nâng cao giáo dục và đào tạo, cũng như đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D).
Theo GS. Yasuhiro Yamada - Thành viên cao cấp về chính sách ERIA, Việt Nam đã duy trì tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao kể từ đầu những năm 1990, nhờ vào các cải cách kinh tế và sự mở cửa với thế giới.
Tăng trưởng thu nhập quốc dân thực (GNI) bình quân đầu người hàng năm đã liên tục ở mức khoảng 5,0% từ năm 1995 đến 2019, vượt trội hơn nhiều so với các nền kinh tế phát triển. Để đạt được trạng thái thu nhập cao vào năm 2045, tỷ lệ tăng trưởng hàng năm phải tăng lên 5,4%, yêu cầu phải nâng cao năng suất và cải tiến công nghiệp.
Kinh tế cần chuyển đổi từ tăng trưởng dựa trên đầu vào sang tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo, nhấn mạnh vào vốn nhân lực, hiệu quả thị trường lao động và vốn, cạnh tranh và ứng dụng công nghệ. Công nghệ số đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi này.
Các ngành công nghiệp chính như điện tử, nông nghiệp tiên tiến, dệt may, các lĩnh vực liên quan chuyển đổi số, ô tô, chăm sóc sức khỏe và năng lượng dự kiến sẽ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và nền kinh tế tuần hoàn.
Hợp tác với Nhật Bản, đặc biệt trong lĩnh vực Chuyển đổi số, mang lại tiềm năng đáng kể để tiến gần hơn tới mục tiêu đạt được trạng thái quốc gia thu nhập cao vào năm 2045.
Thêm vào đó, nên theo đuổi các sáng kiến hợp tác trong nhiều lĩnh vực, bao gồm ngành công nghiệp ô-tô, nông nghiệp tiên tiến, giảm thiểu biến đổi khí hậu, nền kinh tế tuần hoàn, và giải quyết các thách thức do xã hội già hóa.
